«Türkmenistan – Bitaraplygyň mekany» ýylynda hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ykdysadyýetimiziň ähli pudaklaryny döwrebaplaşdyrmak, watandaşlarymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da gowulandyrmak, ýurdumyzyň dünýä derejesinde ösen döwletleriň hataryna ymykly goşulmagyny gazanmak möhüm wezipeleriň biri bolup durýar. Şeýle ajaýyp başlangyçlaryň hatarynda «Türkmenistanda 2020-2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda, ýurdumyzda döwrebap tehnologiýalary işjeň ornaşdyrmak hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdelerini elektron görnüşe geçirmek bilen baglanyşykly işler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Halk hojalygynyň ähli pudaklarynda sanly ulgam durmuşa ornaşdyrylýar. Sanly ykdysadyýetde sanly bank hyzmatlary, sanly täjirçilik, sanly bilim, sanly saglygy goraýyş ýaly adalgalar hereket edýär. Dünýäniň ösen ýurtlarynyň tejribesinden görnüşi ýaly, sanly ykdysadyýet ýurduň ösüş depgininiň çaltlanmagyna we sanly tehnologiýalary ulanmagyň hasabyna ilatyň ýaşaýyş derejesini ýokarlandyrmaga ýardam berýär. Şonuň üçin, sanly ykdysadyýete geçilmegi bilen, alyjylaryň, müşderileriň wagt çykdajylary, maliýe çykdajylary hem-de energiýa çykdajylary ep-esli azalýar.
Dünýäniň köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde sanly tehnologiýalarynyň ösdürilmegine, elektron neşirleriň giňeldilmegine uly üns berilýär. Ýurdumyzyň metbugat ulgamy hem Türkmen döwlet neşirýat gullugynyň «turkmenmetbugat.gov.tm» atly internet neşiri tarapyndan maglumatlar giňişligine çykdy. Sanly ulgama geçilmegi bilen, okyjylaryň sanynyň görnetin artmagyny gazanmak, döwürleýin neşirleri halka öz wagtynda ýetirmek, islendik ýerde ýurdumyzyň ähli täzeliklerinden habarly bolmak mümkinçiligi döreýär.
Sanly bilim ulgamynyň esasyny sanly tehnologiýalar düzýär. Sanly bilim terbiýeçilik işi we bilim bermek arkaly, hemmetaraplaýyn ösen şahsyýeti terbiýelemäge gönükdirilen açyk pedagogiki ulgam hasaplanýar. Okuw prosesiniň üsti bilen telekonferensiýa arkaly köp sanly ulanyjy bilen bir wagtda maglumat alyşmak, uzak aralykdan okuwy guramak we mugallymlaryň hünärini kämilleşdirmek, dünýä maglumatlar goruna girmek, bilim alýanlaryň döredijilik ukyplaryny ösdürmek mümkinçiligi döreýär.
Sanly saglygy goraýyş ulgam näsaglary öňünden ýazmak, hasaba alyjylaryň ygtyýary bolan lukmanyň iş wagtynyň elektron senenamasyny alyp barmak, näsaglaryň akymyny dolandyrmak, kesel taryhyny ýöretmek, bejeriş-öňüni alyş edaralarynda şol bir keseli bejermegiň netijeliligini seljermek ýaly mümkinçilikleri berýär. Şeýle-de, raýat barada ähli gerek maglumatlary saklaýan mikroçipli plastik karty berilýär we ähli lukmançylyk edaralaryň her bir lukmany bu kartdan maglumaty okap bilýär. Şeýlelikde, häzirki wagtda täze tehnologiýalary peýdalanmak arkaly raýatlar elýeterli, wagty az talap edýän lukmançylyk kömegi bilen üpjün edilýär we sanly ulgama geçilmegi lukmançylyk edaralarynyň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmaga ýardam edýär.
Ösýän tehnologiýalar döwründe ykdysadyýeti we durmuşyň beýleki ulgamlaryny sazlaşykly ösdürmek üçin sanlylaşdyrma ulgamyna möhüm orun degişli bolup durýar. Şeýlelikde, döwletimizde ykdysadyýetimiziň pudaklaryny sanlylaşdyrmak babatynda hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda amala aşyrylýan taryhy işler Garaşsyz, hemişelik Bitarap Diýarymyzyň halkara abraýynyň has-da berkemeginde möhüm orun eýeleýär.
Garaşsyz Watanymyzyň sanly ykdysadyýet ulgamyny kämilleşdirmek boýunça uly özgertmeleri durmuşa geçirýän hormatly Prezidentimiziň jany sag bolsun, halkymyzyň bagtyýarlygynyň hatyrasyna alyp barýan işleri elmydama rowaç alsyn!
Muhammet Çaryýew,
Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň diňleýjisi.