Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly we öň­den­gö­rü­ji­lik­li baş­tu­tan­ly­gyn­da ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň äh­li pu­dak­la­ryn­da yl­myň we teh­ni­ka­nyň soň­ky ga­za­nan­la­ry, öň­de­ba­ry­jy hal­ka­ra tej­ri­be­le­ri hem-de döw­re­bap teh­no­lo­gi­ýa­lar giň­den or­naş­dy­ry­lyp, ýo­ka­ry yk­dy­sa­dy ne­ti­je­ler ga­za­nyl­ýar. San­ly yk­dy­sa­dy­ýe­tiň iş­jeň ös­dü­ril­me­gi, san­ly teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň yk­dy­sa­dy işe ýo­ka­ry de­re­je­de ara­laş­ma­gy bäs­deş­lik ar­tyk­maç­ly­gy­ny üp­jün et­mek bi­len, dün­ýä­niň ba­zar gi­ňiş­li­gin­de ýur­duň eýe­le­ýän or­nu­ny pug­ta­lan­dyr­ma­ga ýar­dam ber­ýär.
Ýur­du­my­zyň halk ho­ja­ly­gy­nyň äh­li ugur­la­ryn­da san­ly ul­ga­myň iş­jeň or­naş­dy­ryl­ýan döw­rün­de Di­ýa­ry­my­zyň yk­dy­sa­dy üs­tün­lik­le­ri­niň wir­tu­al ser­gi­si­ni gur­na­mak ba­bat­da al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň taý­syz ta­gal­la­sy bi­len ga­zanyl­ýan üs­tün­lik­le­ri­mi­ziň giň­den ta­nyş­dy­ryl­ma­gy­na giň müm­kin­çi­lik­ler aç­ýar. Mil­li Li­de­ri­mi­ziň san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­ti äh­li ugur­lar­da giň ge­rim bi­len or­naş­dyr­mak ba­ra­da­ky tab­şy­ryk­la­ry­ny ýe­ri­ne ýe­tir­mek, şeý­le hem «Türk­me­nis­ta­nyň da­şa­ry yk­dy­sa­dy işi­ni ös­dür­me­giň 2020–2025-nji ýyl­lar üçin Mak­sat­na­ma­sy­ny» dur­mu­şa ge­çir­mek mak­sa­dy bi­len, Söw­da-se­na­gat eda­ra­sy ta­ra­pyn­dan ýur­du­my­zyň mi­nistr­lik­le­ri, pu­dak­la­ýyn do­lan­dy­ryş eda­ra­la­ry bi­len bi­le­lik­de, wir­tu­al ser­gi­niň tas­la­ma­synyň iş­le­nip taý­ýar­la­nyl­ma­gy, şeý­le hem umu­my el­ýe­ter­li elekt­ron se­riş­de­ler ar­ka­ly gör­ke­zil­me­gi adam­la­ryň çäk taý­dan uzak ara­lyk­da ýer­leş­me­gi­ne ga­ra­maz­dan, ola­ry gy­zyk­lan­dyr­ýan mag­lu­mat­la­ry gi­je-gün­di­ziň do­wa­myn­da al­ma­gy­na müm­kin­çi­lik be­rer. Mi­nistr­lik­le­riň we pu­dak­la­ýyn do­lan­dy­ryş eda­ra­la­ryň saýt­la­ryn­da elekt­ron poç­ta­nyň sal­gy­la­ry­ny, te­le­fon bel­gi­le­ri­ni we beý­le­ki sal­gy­lan­ma­la­ry ýer­leş­dir­mek göz öňün­de tu­tul­ýar.
Hä­zir­ki wagt­da wir­tu­al di­war­ly­gyň ýö­ri­te­leş­di­ri­len mag­lu­mat­lar bö­lüm­le­rin­de gat­na­şy­jy­la­ryň önüm­le­ri we hyz­mat­la­ry ýer­leş­di­ril­di. Olar öz bö­lüm­le­ri­ni tä­ze­läp hem-de goş­ma­ça mag­lu­mat­la­ry gi­ri­zip bil­ýär­ler. Ser­gi­niň saý­ty­na gir­ýän­ler aw­to­ma­tik ýag­daý­da bel­li­ge alyn­ýar, bu bol­sa gy­zyk­lan­ma bil­dir­ýän ta­rap­la­ryň sa­ny­ny bil­mä­ge müm­kin­çi­lik be­rer.
«Wir­tu­al ser­gi» tas­la­ma­sy­nyň ama­la aşy­ryl­ma­gy ga­za­ny­lan işe­wür üs­tün­lik­le­ri gör­kez­mek, ne­ti­je­li ma­ha­bat işi, tä­ze hyz­mat­daş­la­ry tap­mak usu­ly, tä­ze şert­na­ma­la­ry bag­laş­mak, ba­za­ryň ýag­da­ýy­na ba­ha ber­mek, on­da öz or­nu­ňy kes­git­le­mek üçin oňat müm­kin­çi­lik bo­lar.
Teh­no­lo­gi­ýa taý­dan ösen ýurt­la­ryň tej­ri­be­sin­den gör­nü­şi ýa­ly, san­ly­laş­dyr­mak işi ola­ra bat­ly dep­gin­ler bi­len öňe git­mä­ge hem-de dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy ýurt­la­ry­nyň ha­ta­ry­na gir­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­di. Umu­man, san­ly­laş­dyr­ma ho­ja­lyk hem-de do­lan­dy­ryş iş­le­ri­ni kä­mil­leş­dir­mä­ge müm­kin­çi­lik dö­re­dip, önüm­çi­li­gi bäs­deş­li­ge ukyp­ly, has gir­de­ji­li et­mä­ge, goş­ma­ça iş orun­la­ry­nyň dö­re­dil­me­gi­ne şert­ler dö­re­der.
San­ly­laş­dyr­mak türk­men te­le­ke­çi­le­ri üçin hem uly müm­kin­çi­lik­le­ri aç­ýar. Şeý­le­lik­de, öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň bol­ma­gy ne­ti­je­sin­de, ara­çäk­ler iş­le­re bö­wet bo­lup bil­me­ýär. Öň­de­ba­ry­jy kom­pa­ni­ýa­lar eý­ýäm san­ly öz­gert­me­ler stra­te­gi­ýa­la­ry­ny dur­mu­şa or­naş­dyr­ýar­lar. Soň­ky ýyl­la­ryň do­wa­myn­da Di­ýa­ry­my­zyň ma­li­ýe eda­ra­la­ry ta­ra­pyn­dan bank amal­la­ry­nyň tä­ze gör­nüş­le­ri­ni gi­riz­mek we in­no­wa­si­on teh­no­lo­gi­ýa­la­ry or­naş­dyr­mak, te­le­ke­çi­lik iş­le­ri­niň do­lan­dy­ry­ly­şy­ny kä­mil­leş­dir­mek, mil­li bank­la­ryň ma­ýa­laş­ma­gy­ny art­dyr­mak bo­ýun­ça anyk ädim­ler ädil­ýär. Türk­me­nis­ta­nyň bank­la­ry ta­ra­pyn­dan edil­ýän hyz­mat­la­ryň hi­li­ni mun­dan beý­läk hem ýo­kar­lan­dyr­mak, gel­je­gi uly bo­lan baş­lan­gyç­la­ry dur­mu­şa ge­çir­mek, hyz­ma­tyň ýo­ka­ry de­re­je­si­ne çyk­mak bo­ýun­ça mak­sa­da gö­nük­di­ri­len iş­ler ge­çi­ril­ýär. In­ter­net-ban­king hyz­mat­la­ry ös­dü­ril­ýär, şo­la­ryň ne­ti­je­sin­de, ha­sap­la­ryň ýag­da­ýy we ge­çi­ri­len bank amal­la­ry ba­ra­da «müş­de­ri-bank» ul­ga­my bo­ýun­ça des­sin ha­bar ber­mek üçin uly müm­kin­çi­lik­ler açylýar.
Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň gör­kez­me­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da, ma­li­ýe-bank ul­ga­myn­da nagt däl ha­sap­la­şyk­lar ul­ga­my­ny, hu­su­san-da, yk­dy­sa­dy­ýe­tiň dür­li ul­gam­la­ryn­da plas­tik kart­la­ry giň­den ulan­mak, elekt­ron res­mi­na­ma­lar do­la­ny­şy­gy­ny kä­mil­leş­dir­mek bo­ýun­ça yzy­gi­der­li iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar.

Be­genç BA­BA­ÝEW,
S. A. Ny­ýa­zow adyn­da­ky Türk­men oba ho­ja­lyk uni­wer­si­te­ti­niň mu­gal­ly­my.