Ýurdumyzda adamlaryň saglygyny goramak, ýüze çykyp biläýjek ýokanç keselleriň öňüni almak maksady bilen degişli çäreler talabalaýyk geçirilýär. Pasyllaryň çalyşýan döwründe möwsümleýin ýiti respirator ýokanç keselleriniň öňüni almak üçin dogry iýmitlenmek hem ähmiýetli bolup durýar. Eýsem, kesellerden goranmak üçin nähili iýmitlenmeli?!
Güýz paslynyň paýawlap, howanyň sowamagy bilen ozalky işjeňligimizde belli bir derejede haýallamalar ýüze çykýar. Şeýle ýagdaýda göwnümiz süýji, ýokumly önümleri küýsäp ugraýar. Ýöne sowuk günlerde ýüze çykýan käbir isleglerimiz gorag ulgamymyza zyýan ýetirmek ähtimallygynyň hem bardygyny unutmaly däldiris. Şoňa görä, sowuk howada dürli nähoşluklara uçramazlyk üçin bedeniň gorag ulgamyna oňyn täsir edýän birnäçe maslahatlar berlip, olar biziň saglygymyzy goramakda çynlakaý ýardam berýär. Şeýle maslahatlaryň biri hem ozaly bilen, köpräk suw içmekdir. Çünki günüň dowamynda içilen birnäçe bulgur suw ýa-da düzümi oksidantlara baý bolan gök çaý bedeniň kadaly işlemegi üçin aýratyn ähmiýete eýedir. Olaryň ýene biri oňat ukudyr. Çünki uky bedene düşen fiziki we ruhy agramy ýaňadan dikeldip, işjeňligimizi artdyrmak üçin zerur bolup durýar. Bu zerurlyga ähmiýet bermeseňiz, bedeniňizde düýpli näsazlyklaryň ýüze çykmagyna sebäp bolup biler. Şeýle halatlarda ynsan bedeninde toksinler jemlenip, onuň kesele garşy durujylyk ukyby pese gaçýar. Oňat uky bedeniň immun ulgamyny pugtalandyrýar. Şekerli önümlerden belli bir derejede gaça durulsa zyýany ýetmez. Çünki ol semremäge, galyberse-de bedeniň gorag ulgamynyň işjeňligini haýalladýar.
Adatça, sowuk günlerde dürli miwelerdir, gök önümler, şeýle-de gara şokolad bedeniň gorag ulgamyny berkidýär.
Düzüminde sink bolan önümler bedenimizi sowukdan goramakda çynlakaý ýardam berýär. Ol adatça et önümlerinde, merjimekde, künjüde, kädide we gatykda köp jemlenýär. Pyýada ýöremegi özüňize werdiş ediniň. Çünki fiziki hereket ýa-da sportuň islendik görnüşi sizi artykmaç agramdan dyndarmaga, gan aýlanşyňyzy sazlamaga we ýaşaýşa bolan işjeňligiňizi artdyrmaga ýardam berer. Galyberse-de, hiç hili göwnüçökgünlige ýa-da gahara ýol bermäň. Ýakynlaryňyz bilen ýygy-ýygydan didarlaşyp durmak, halaýan güýmenjäň bilen göwnüňi götermek, sagdyn pikir ýöretmek – bularyň ählisi saglygymyza goýan sermaýamyzdyr.
Berkeli Muhammedow,
Myrat Garryýew adyndaky
Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň talyby.