Fran­si­ýa­nyň “Als­tom” lo­gis­ti­ka kom­pa­ni­ýa­sy dün­ýä­niň wo­do­rod bi­len iş­le­ýän il­kin­ji ýo­lag­çy ot­lu­sy­ny ta­nyş­dyr­dy. Jemgyýetçilik ulagy in­di­ki ýy­lyň ahy­ryn­da Ger­ma­ni­ýa­da ula­ny­lyp baş­la­nar. “Cora­dia iLint” at­ly ses­siz ot­ly ýan­gy­jyň ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa ta­lap ed­ýän gör­nü­şi bi­len işleýär. Lo­ko­mo­ti­wiň ýo­kar­syn­da wo­do­rod ýan­gy­jy­ny sak­la­ýan tank sis­ter­ni ýer­leş­di­ri­lip­dir. On­dan de­mir ýol se­riş­de­si­niň he­re­ket et­me­gi üçin ener­gi­ýa ön­dü­ril­ýär. “Als­tom” kom­pa­ni­ýa­sy bu otlynyň hä­zir­ki wagt­da Ýew­ro­pa ýurt­la­ryn­da bar bo­lan, di­zel ýan­gy­jy bi­len iş­le­ýän ot­lu­la­ryň ýe­ri­ni tut­jak­dy­gy­ny mä­lim et­di. Ot­lu­lar köp ýurt­da elekt­rik ener­gi­ýa­sy bi­len iş­le­ýän hem bol­sa, en­tek di­zel he­re­ket­len­di­ri­ji­li lo­ko­mo­tiw­le­rem az däl.
“Als­tom”-yň döw­re­bap ot­lu­sy Ber­lin­de ge­çi­ri­len “In­noT­rans” at­ly söw­da ser­gi­sin­de gör­ke­zil­di. Ol 2017-nji ýy­lyň soň­ky aý­la­ryn­dan baş­lap, Buks­te­hu­de-Bre­mer­för­de-Bre­mer­ha­fen-Kuks­ha­fen ug­ry bo­ýun­ça he­re­ket eder. Bu şä­her­ler ýur­duň Aşa­ky Sak­so­ni­ýa se­bi­ti­ne de­giş­li­dir. Se­bi­tiň ýer­li hä­ki­mi­ýe­ti olaryň 14-si­ni sar­gyt edip­dir. Ger­ma­ni­ýa­nyň de­mir ýol eda­ra­sy bol­sa, bu ot­ly­ny bir ýyl­lap sy­nag­dan ge­çi­rer.

Öň­ki pi­kir, tä­ze teh­no­lo­gi­ýa
“Cora­dia iLint” wo­do­rod bi­len iş­le­ýän il­kin­ji ot­lu­­dy­gy­na ga­ra­maz­dan, mun­dan ozal ýan­gy­jyň bu gör­nü­şi bi­len iş­le­ýän baş­ga ulag­lar hem ön­dü­ril­di. Hat­da hä­zi­re çen­li wo­do­rod bi­len iş­le­ýän de­mir ýol se­riş­de­si­ni ön­dür­mek üçin hem bir­nä­çe sy­na­ny­şyk edi­lip­di. AT&T kom­pa­ni­ýa­syn­da bir­nä­çe ýyl zäh­met çe­ken Stan Tomp­son ýan­gy­jyň bu gör­nü­şi ar­ka­ly iş­le­ýän de­mir ýol ula­gy­ny taý­ýar­la­mak üçin köp ta­gal­la edip­di. Ol 2004-nji ýyl­da “hyd­ra­il” (hid­ro­gen – wo­do­rod, ra­il – de­mir ýol) adal­ga­sy­ny or­ta atyp­dy. Şon­dan bä­ri wo­do­rod­ly de­mir ýol ulag­la­ry­nyň dö­re­dil­me­gi üçin bir­nä­çe tek­lip­ler hö­dür­len­di. Bu ugur­da Ýa­po­ni­ýa­da kä­bir taslamalar taýýarlanypdy.
Ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa ta­lap ed­ýän, daş­ky gur­şaw üçin zy­ýan­syz, ses­siz ula­gyň bu gör­nü­şi Ger­ma­ni­ýa­da de­mir ýol ul­ga­my­ny kä­mil­leş­dir­mek ba­bat­da al­nyp ba­ryl­ýan öz­ge­riş­lik­le­riň çäk­le­rin­de dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Ýew­ro­pa­nyň iň uly de­mir­ ýol eda­ra­sy bo­lan “Deutsche Bahn” go­laý­da “Hy­per­lo­op Trans­por­ta­ti­on Techno­lo­gi­es” kom­pa­ni­ýa­sy bi­len hyz­mat­daş­ly­gyň çäk­le­rin­de bu ugur­da­ky iň soň­ky teh­no­lo­gi­ýa­ny ýurt­da or­naş­dyr­ma­gy mak­sat edin­ýän­di­gi­ni mä­lim edip­di.

Gel­je­giň ot­lu­la­ry­ny iş­läp taý­ýar­la­ýar

Ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa en­jam­la­ry­ny ön­dür­me­gi bi­len ta­nal­ýan “Sie­mens” kom­pa­ni­ýa­sy Reýn­land Teh­ni­ki ins­ti­tu­ty bi­len bi­le­lik­de has kä­mil ot­lu­la­ry ön­dür­mek üçin hyz­mat­daş­lyk eder. “Gel­je­giň ot­lu­la­ry” al­ty tas­la­ma­nyň çäk­le­rin­de tä­ze ma­te­ri­al­lar­dan peý­da­la­ny­lar we önüm­çi­lik pro­se­sin­de düýp­li öz­gert­me­ler dur­mu­şa ge­çi­ri­ler. Tas­la­ma­nyň çäk­le­rin­de jem­gy­ýet­çi­lik ulag­la­ry bi­len bir ha­tar­da, de­mir ýol gat­na­wyn­dan ýe­ke­lik­de peý­da­lan­ma­ga de­giş­li tek­lip­le­r hem hö­dür­le­nýär. Gel­je­giň ot­lu­la­ry taý­ýar­la­nan­da esa­sy tiz­li­ge we ra­hat gat­na­wa üns be­ril­ýär. Tas­la­ma­nyň çäk­le­rin­de aw­tou­lag we beý­le­ki gat­naw se­riş­de­le­ri­ne ga­ra­nyň­da, ot­lu­la­ryň has oňaýly bolmagy gazanylar. Şeý­le hem ola­ryň has el­ýe­ter­li bol­ma­gy üçin hem ta­gal­la edil­ýär. De­mir ýol­lar bi­len bag­ly iň uly me­se­le­le­riň bi­ri hem ola­ryň gal­ma­gal­ly bol­ma­gy­dyr. Şol se­bäp­li in­že­ner­ler has ses­siz ot­lu­la­ry iş­läp taý­ýar­la­ma­gyň ala­da­sy­ny ed­ýär­ler. Önüm­çi­lik pro­se­si bi­len bag­ly­lyk­da bol­sa, 3D teh­no­lo­gi­ýa­syn­dan has köp peý­da­la­nyl­ma­gyň tagallasy edil­ýär. Önüm­çi­li­giň bu usu­ly hä­zir­ki wagt­da uçar önüm­çi­li­gin­de giň­den ula­nyl­ýar we ar­zan bol­ma­gy bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Şeý­le­lik­de, ot­lu­la­ryň äti­ýaç­lyk şaý­la­ry­ny hem gys­ga wagt­da ge­rek­li muk­dar­da ön­dür­mek ýo­la goý­lar. Ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa­dan peý­da­la­ny­lyp ön­dü­ri­len ot­lu­lar di­ňe ýo­lag­çy gat­na­wyn­da däl, eý­sem, ýük daşamakda hem giň­den peý­da­la­ny­lar. In­že­ner­ler gel­jek­de sü­rü­ji­siz ot­lu­la­ry hem ön­dür­me­giň ala­da­sy­ny ed­ýär­ler.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА