Adam­zat bir­nä­çe ýyl­dan bä­ri älem gi­ňiş­li­gin­de ýa­şa­ý­şyň ýa-da ýa­şa­ýyş üçin ge­rek­li şert­le­riň bar­dy­gy­ny ya-da ýok­du­gy­ny anyk­la­ma­ga ça­lyş­ýar. Ýa­şa­ma­ga ukyp­ly bo­lup bil­jek­di­gi çak­la­nyl­ýan Mars pla­ne­ta­syn­da hem şeý­le göz­leg­ler ge­çi­ril­ýär. Em­ma bir­nä­çe ýyl­dan bä­ri gy­zyl pla­ne­ta­da ýa­şaý­şyň ala­mat­la­ry­ny göz­le­ýän “Curio­si­ty” ro­bo­ty­nyň soň­ky goý­be­ren mag­lu­mat­la­ry bu umy­dyň pu­ja çyk­jak­dy­gy­ny gör­kez­ýär. Ame­ri­kan ae­ro­kos­mos eda­ra­sy (NA­SA) “Curio­si­ty”-niň goň­şy pla­ne­ta­da me­tan ga­zy­ny tap­man­dy­gy­ny mä­lim et­di. Bu gaz ýa­şaý­şyň ala­ma­ty ha­sap­lan­ýar. Ast­ro­nom­lar bu pla­ne­ta­da mik­ro­bik ýa­şaý­şyň bar­dy­gy­ny çak­la­ýar­dy­lar. Ýer ýü­zün­dä­ki me­tan ga­zy­nyň ag­la­ba­sy jan­ly or­ga­nizm­ler ta­ra­pyn­dan bö­lü­nip çy­ka­ryl­ýar.
Mun­dan ozal, Ýer­dä­ki te­les­kop­lar ar­ka­ly ge­çi­ri­len bar­lag­lar­da Mars­da me­tan ga­zy­nyň bar­dy­gy, şol se­bäp­li hem jan­ly or­ga­nizm­le­riň bo­lup bil­jek­di­gi çak­la­ny­lyp­dy.
“Curio­si­ty”-niň soň­ky mag­lu­mat­la­ry ba­ra­da “Science” žur­na­lyn­da ma­ka­la çap edil­di. Bu en­jam 2011-nji ýy­lyň 26-njy no­ýab­ryn­da kos­mo­sa uçu­ry­lyp, 2012-nji ýyl­da gy­zyl pla­ne­ta­da­ky Ga­le kra­te­ri­ne go­nup­dy.
Adam­zat Mars­da di­ňe ýa­şaý­şyň ala­mat­la­ry­ny göz­le­me­ýär. Kos­mos gi­ňiş­li­gi­niň çuň­luk­la­ry­na ara­laş­mak üçin Mars­da be­ket­le­ri gur­ma­gy hem mak­sat edin­ýär. “Curio­si­ty” bol­sa, bu mak­sat­la­ra ýet­mek üçin hä­zi­re çen­li Mar­sa ug­ra­dy­lan iň kä­mil en­jam bol­ma­gyn­da gal­ýar. Ro­bot­da 12 ka­me­ra, me­teo­ro­lo­gi­ýa bar­lag­la­ry­ny, bu­raw iş­le­ri­ni ge­çir­ýän ab­zal­lar bo­lup, pla­ne­ta­da yl­my bar­lag­la­ry ge­çir­mä­ge ýar­dam ed­ýär.

Mar­sa ýolagçy gatnawy ýola goýlar
Kos­mos pu­da­gyn­da iş­le­ýän iň uly hu­su­sy kom­pa­ni­ýa bo­lan “SpaceX” şe­re­ke­ti Mar­sa uçu­ryl­ma­ga ni­ýet­le­nen ra­ke­ta­la­ry iş­läp taý­ýar­la­ýar. “SpaceX” bi­len bir ha­tar­da elekt­ro­mo­bil­le­ri ön­dür­mek­de dün­ýä­niň iň öň­de­ba­ry­jy kom­pa­ni­ýa­sy “Tes­la” hem ýol­baş­çy­lyk ed­ýän Elon Musk kos­mos pu­da­gyn­da ama­la aşy­ryl­jak tas­la­ma­lar ba­ra­da mag­lu­mat ber­di. Kom­pa­ni­ýa gy­zyl pla­ne­ta­da adam­la­ryň ýa­şa­ma­gy üçin şä­her gur­ma­gy mak­sat edin­ýär. Ol ýer­de gu­rul­jak be­ket baş­ga pla­ne­ta­la­ra git­mek­de dü­şel­ge hök­mün­de hyz­mat eder. Go­laý­da kom­pa­ni­ýa goň­şy pla­ne­ta git­mä­ge ni­ýet­le­nen ra­ke­ta­nyň “Rap­tor” at­ly he­re­ket­len­di­ri­ji­si­niň soň­ky nus­ga­sy­nyň sy­nag­dan ge­çi­ril­ýän­di­gi­ni mä­lim et­di. Bu mo­tor hä­zir­ki wagt­da ula­nyl­ýan “Falcon 9” ra­ke­ta­sy­nyň­ky­dan üç es­se kuw­wat­ly­dyr. 2002-nji ýyl­da esas­lan­dy­ry­lan “SpaceX” bu mo­to­ry 2009-njy ýyl­dan bä­ri iş­läp taý­ýar­la­ýar. In­di ol sy­nag­dan ge­çi­ri­lip baş­lan­dy. “Rap­tor” tas­la­ma­sy­nyň çäk­le­rin­de Mar­sa köp­çü­lik­le­ýin sy­ýa­ha­tyň ýo­la go­ýul­ma­gy mak­sat edi­nil­ýär. Elon Musk bu ba­ra­da twit­ter ar­ka­ly mag­lu­mat ber­di we bir sa­ny su­rat goý­dy.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА