Adamyň ýatkeş bolmagy oňa tebigy taýdan berlen zehiniň parçasydyr. «Bir gezek okanymda ýadymda galýar» diýip, ençeme bent goşgyny ýatdan aýdyp bilýän adamlara, dogrudan-da, aýdylyşy ýaly, telpek goýýarsyň. Bir goşgyny kän gezek ýatdan aýdyp görüp, öz ýatkeşligiňi barlap görmäge synanyşýarsyň. Şonda esli saparky gaýtalamalardan soňam kürtdürip durmagyň seniň ýatkeşligiň ýabygorludygyny, ýagny biraz pesräkdigini aýan edip beräýýär.
Durmuşda, dogrudan-da, tebigy ýatkeş adamlar bolýar. Olar maşgalasyndaky, hatda iş ýerindäki adamlaryň doglan günlerinini hem doly ýatdan bilýärler. Ýatkeşlikdenem daşgary, aňyňa ýazýan käbir zatlary ömürlik ýadyňda galýar. Şonuň üçinem, biz käte haýsydyr bir zady göz öňünde tutup, «Men ony gije turuzyp sorasalar hem aýdyp biljek» diýmek bilen, onuň aňymyza mydamalyk ýazylandygyny aýdýarys.
Ýatkeşlik, esasan hem, synaglardan üstünlikli geçmäge ýardam edýär. Şeýle hem, ol sahna ussatlaryna üstünlik getirýän zatlaryň biridir. Sebäbi aýdymçy sazyň, şeýle hem, fonogrammanyň kömegi bilen ýadyndan çykaran sözüni başga söz bilen çalşyp hem biler. Ýöne sahnada aktýoryň aýtmaly sözüni ýatdan çykarmagy ony kyn ýagdaýa salyp biler. Sebäbi artistiň agzyndan çykjak her bir sözüni dykgat bilen diňläp, ýüzlerçe göz garap otyr.
Ýatkeşlik adama zerur zatlaryň biri bolup durýar. Şonuň üçinem, adamlar ýatkeşligiňi ösdürýän maşklar edip, lukmanlaryň maslahatlaryny diňläp, şol babatda peýdaly bolan gök önümleri iýmäge ýykgyn edýärler.
Ýatkeşlik belli bir derejede adamyň özüne bagly. Ýatdan hasaplamagy we pikirlenmegi talap edýän zehin oýunlaryny oýnamak, kitap okamak ýaly usullar arkaly beýnini türgenleşdirip, ýatkeşligi güýçlendirip bolýandygy bellenilýär.
Gözel SEÝIDOWA,
Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag
kommunikasiýalary institutynyň mugallymy.