Çar­şen­be­de ýa­lan söz­lä­niň
pen­şen­be­de ýü­zi gy­za­rar

Ata-ba­ba­la­ry­my­zyň adam hä­si­ýe­ti bi­len bag­la­ny­şyk­ly dö­re­den bu na­ky­lyn­da «ýa­lan söz­le­mezlik» ba­ra­da gür­rüň edil­ýär. As­lyn­da, ýa­lan nä­me? Ýa­lan düý­bün­den bol­ma­dyk, bähbit üçin tos­la­nyp ta­py­lan söz top­lu­my­dyr. Ýa­lan­çy­lyk adam­la­ryň ara­syn­da­ky yna­my ga­çyr­ýan hem-de ab­raý­dan dü­şür­ýän, köp­çü­lik ta­ra­pyn­dan ha­la­nyl­ma­ýan hä­si­ýet­dir.
Na­kyl­da çar­şen­be gü­ni ýa­lan söz­län ada­myň pen­şen­be gü­ni ýü­zü­niň gy­zar­jak­dy­gy aý­dyl­ýar. Pen­şen­be çar­şen­bä­niň yz­ýa­ny gel­ýän gün, ara­syn­da bir gün hem ýok. Şeý­le diý­mek bi­len na­kyl­da ýa­la­nyň ýü­ze çyk­ma­gy­nyň uza­ga çek­me­jek­di­gi, aý­by­nyň gys­ga wagt­da açyl­jak­dy­gy, dog­ry za­dyň äş­gär bol­jak­dy­gy aý­dyl­ýar. Na­kyl­da be­ýan edi­li­şi­ne gö­rä, ýa­lan söz­lä­niň iň agyr je­za­sy hem köp­çü­li­giň öňün­de aý­by­nyň açy­lyp, ýü­zü­niň gy­zar­ma­gy­dyr. Türk­men di­li­niň söz­lü­gin­de: «Ýü­zi gy­zar­mak» dur­nuk­ly söz dü­zü­mi­ne «utan­mak» diý­lip dü­şün­di­riş be­ril­ýär. Na­ky­lyň umu­my ma­ny­sy­ny jem­lä­ni­miz­de, ýa­lan söz­le­me­giň er­bet hä­si­ýet­di­gi, ony en­dik edin­me­li däl­di­gi, ýa­lan sö­züň ýa­kyn wagt­da üs­tü­niň açyl­ýan­dy­gy we ýa­lan sö­züň ab­raý ge­tir­män, köp­çü­li­giň yna­myn­dan ga­çyr­ýan­dy­gy hem-de ýü­zü­ňi aşak sal­dyr­ýan­dy­gy be­ýan edil­ýär. Ata-ba­ba­la­ry­myz dog­ru­çyl­lyk we ýa­lan söz­lü­lik ba­ra­da baş­ga-da bir­nä­çe pä­him­le­ri dö­re­dip­dir­ler. Bu söz­ler biz üçin ter­bi­ýe­çi­lik mek­de­bi­dir. Ine, ola­ryň kä­bi­ri:

Ýa­la­nyň aýa­gy gys­ga.
Süý­ji ýa­lan­dan ajy çyn ýag­şy.
Ýa­lan söz­läp nep gö­ren­den,
dog­ry söz­läp zy­ýan çek.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА