Suw ýaşaýşyň gözbaşy hasaplanýar. Suw bolmasa janly-jandarlar we ösümlikler ýaşap bilmeýär. Muňa garamazdan, suwuň ýok ýerinde, ýagnyň örän seýrek ýagýan çöllerinde hem janly tebigaty görmek bolýar. Eýsem, bu ösümlikler nädip suwsuz oňup bilýärlerkä?!
Häzire çenli geçirilen barlaglarda ösümlikleriň kök ulgamynyň olaryň ýaşamagy üçin zerur bolan çyglylygy almaga mümkinçilik berýändigi ýüze çykaryldy. Kökleri gysga we inçe bolan ösümlikler yzgar toprakly ýerlerde ösüp, olar çöl howasyna çydamaýar. Çölde ýetişýän ösümlikleriň bolsa kökleri has aşaklygyna ösüp, topragyň çuňluklaryndaky suwy çekip alýar. Şeýle hem bu ösümlikleriň köki galyň, daşy gabykly bolýar. Çöllerde, ýarym çöllüklerde, düzlüklerde, gurak we çägeli ýerlerde bitýän ösümlikleriň daşky şekili çyglylygy goramaga, düzüminde suwy saklamaga we toprakdan suwy çekip almaga ukyply bolýar. Şeýle ýerlerde ösýän agaçlar we gyrymsy agaçlar adatça pürli bolýar. Ýaprakdan tapawutlylykda pürler ösümligiň düzümindäki suwy saklap galmaga mümkinçilik berýär.
Çölde bitýän käbir ösümlikleriň düzüminde alyp içip boljak derejede köp mukdarda suw saklanýar. Olara baobab agaçlary we kaktuslaryň käbir görnüşi degişlidir. Gurak ýerlerde bitýän ösümlikleriň howadaky çygy çekip bilýän häsiýetlisi hem bolýar. Çölde bitýän ösümlikleriň käbiriniň reňki solak ýaşyl bolýar. Bu ösümlikleriň açyk reňki Gün şöhlesini yza serpikdirip, gyzmagyň öňüni alýar we suw ýitgisini azaldýar.
Gül açýan çöl. Çölde bitýän käbir otlaryň tohumlary bolsa guraklyk döwründe gögermän saklanýar. Ýagyş ýagan wagtynda bolsa bu ösümlikler gögerip çykýar. Gysga wagtyň içinde bu ösümlikler ulalyp, gülläp we tohumlap ýetişýär. Birnäçe günüň dowamynda çöl gülzarlyga öwrülýär. Şeýle ösümlikler dünýäniň iň gurak ýerleriniň biri bolan Atakama çölünde has köp gabat gelýär. Bu ýerde ösümlikleriň 200-den gowrak görnüşi gül açýar. Bu tebigy hadysa «Desierto florido» (gül açýan çöl) diýilýär. Şeýle hadysa örän seýrek ýagdaýda ýagýan ýagşyň yzýany peýda bolýar. Topragyň aşagynda birnäçe ýyldan bäri ýatan ösümlik däneleri we kökleri janlanyp, ösüp başlaýar. Birnäçe ýyldan gaýtalanýan bu gözellige tomaşa etmek üçin ýurduň dürli ýerinden syýahatçylar we tebigaty öwreniji alymlar ol ýere barýarlar. Ösümlikleriň gül açjakdygyny öňünden bilip bolýar. Şeýlelikde, oňa tomaşa etmäge isleg bildirýänler öňünden çagyrylýarlar. Bu ýerde dürli reňkli güller açylýar. Bu ösümlikleriň tohumlary guraklyk onlarça ýyl dowam eden ýagdaýynda hem topragyň astynda çüýremän galyp, ýyl ýagynly gelen wagty gögerip çykýar.
Çöllüklerde kaktuslar hem has köp ösýär. Kaktusyň galyň ýapraklarynyň içinde suw saklanýar.
Käbir çöl ösümlikleri diňe gijesine şineleýär.
