Her ýur­duň baý­da­gyn­da ula­nyl­ýan ny­şan­lar, reňk­ler şol ýur­duň ta­ry­hy­ny, me­de­ni gym­mat­lyk­la­ry­ny, däp-des­sur­la­ry­ny aň­lad­ýar. Bu­lar ba­ra­da bil­mek gy­zyk­ly bol­sa ge­rek! Ge­liň, kä­bir ýurt­la­ryň baý­dak­la­ry ba­ra­da­ky gys­ga­ça mag­lu­mat­la­ra göz gez­di­re­liň!
An­dor­ra. Ýew­ro­pa­nyň iň ki­çi ýurt­la­ryn­dan bi­ri bo­lan An­dor­ra­nyň baý­da­gy 1993-nji ýyl­da ka­bul edil­di. Gök, sa­ry we gy­zyl reňk­ler­den eme­le ge­len baýdagyň mer­ke­zin­de gerb ýer­leş­di­ri­len. Fran­si­ýa bi­len Is­pa­ni­ýa­nyň ara­syn­da ýer­leş­ýän An­dor­ra asyr­larbo­ýy bu iki ýurt ta­ra­pyn­dan do­lan­dy­ry­lyp­dyr. Şol se­bäp­li An­dor­ra­da bu iki ýur­duň tä­si­ri uly. Gök we gy­zyl reňk Fran­si­ýa­nyň, sa­ry reňk bol­sa Is­pa­ni­ýa­nyň baý­da­gyn­dan al­nan. Mer­kez­de ýer­leş­ýän gerb ýur­duň ga­raş­syz­ly­gy­ny ala­mat­lan­dyr­ýar we ta­ry­hy ny­şan­la­ry­ny öz içi­ne al­ýar.
Be­la­rus. Ýur­duň döw­let baý­da­gy 1995-nji ýy­lyň 7-nji iýu­nyn­da ka­bul edil­ip, iki go­ri­zon­tal zo­lak­dan yba­rat gö­nü­burç­lyk gör­nüş­dedir. Onuň be­ýik­li­gi­niň üç­den iki bö­le­gi gy­zyl, ga­lan bö­le­gi bol­sa ýa­şyl reňk­de­dir. Gy­zyl reňk ga­raş­syz­ly­gy, ýa­şyl reňk ýur­duň te­bi­ga­ty­ny ala­mat­lan­dyr­ýar. Baý­da­gyň çep ta­ra­py na­gyş­lar bi­len be­ze­lip­dir. «Ruş­nik» at­ly bu na­gyş esa­san be­la­rus ha­ly­la­ryn­da ga­bat gel­ýär. Bu na­gyş baş­ga-da bir­nä­çe be­zeg­de giň­den ula­nyl­ýar. Baý­da­gyň ulu­ly­gy 1×2 öl­çe­gin­de bo­lup, do­kuz­dan bir bö­le­gi­ni «Ruş­nik» eýe­le­ýär.
Ýa­po­ni­ýa. «Gü­nüň dog­ýan ýur­du­nyň» baý­da­gy ak dü­şek­den we mer­ke­zin­de ýer­leş­di­ri­len te­ge­lek gy­zyl ny­şan­dan yba­rat. Ýa­pon ynan­jy­na gö­rä, Gün hu­da­ýy Ama­te­ra­su b.e.öň­ki VII asyr­da Ýa­po­ni­ýa­ny dö­re­dip­dir. Däp-des­sur­la­ry­na yg­rar­ly bo­lan Ýa­po­ni­ýa­nyň hal­ky hä­zir­ki wagt­da-da hö­küm­dar­la­ry­na «Gü­nüň og­ly» di­ýip ýüz­len­ýär. Şol se­bäp­li Ýa­po­ni­ýa «Gü­nüň dog­ýan ýe­ri» di­ýil­ýär. Gy­zyl reňk­li te­ge­lek aň­lat­ma hem şu ynam­dan ge­lip çyk­ýar. Gü­nüň sa­ry reňk­de gör­ke­zil­män­di­gi­niň bir se­bä­bi bar – ýa­pon­lar gra­fi­ki di­zaýn­lar­da gap­ma-gar­şy­lyk­ly reňk­ler bi­len sa­da­ly­gy öňe sür­ýär. Ýur­duň 1870-nji ýyl­da ka­bul edi­len mil­li baý­da­gy Nis­şo­ki diý­lip at­lan­dy­ryl­sa-da, halk ara­syn­da bu baý­dak Hi­no­ma­ru ady bi­len ta­nal­ýar.
Gyr­gy­zys­tan. Gyr­gy­zys­tan diý­len­de il­ki bi­len göz öňü­ňe gel­ýän zat­la­ryň bi­ri «Ma­nas» epo­sy­dyr. Epos XVIII asy­ra de­giş­li ha­sap­lan­sa-da, gyr­gyz hal­ky onuň öz göz­ba­şy­ny has ir­ki epi­ki şy­gyr­dan al­ýan­dy­gy­ny aýd­ýar. Ýur­duň ta­ry­hyn­da we me­de­ni­ýe­tin­de mö­hüm äh­mi­ýe­te eýe bo­lan «Ma­nas» epo­sy­nyň tä­si­ri bu hal­kyň baý­da­gyn­da-da gö­rün­ýär. Baý­da­gyň gy­zyl bö­le­gi­niň ese­riň baş gah­ry­ma­ny Ma­na­syň al-as­ma­na gö­te­ren baý­da­gy­nyň reň­kin­den ge­lip çyk­ýan­dy­gy aý­dyl­ýar. Mer­ke­zin­dä­ki Gün­den çyk­ýan 40 şöh­le Ma­na­sa we onuň bir­le­şen taý­pa­la­ry­na eýe­ren adam­la­ry aň­lad­ýar. Gü­nüň için­däki üç çy­zyk­ly ata­nak şe­kil ada­ty gyr­gyz öý­le­ri­niň şe­ki­li­dir.
Mü­sür. Ýurduň baý­da­gy bi­rin­ji­si gy­zyl, ikin­ji­si ak, üçün­ji­si ga­ra reňk­li bo­lan zo­lak­lar­dan we üç­lü­giň mer­ke­zin­de ýer­leş­ýän al­tyn reňk­li bür­gü­diň şe­ki­lin­den yba­rat. 1984-nji ýyl­da res­mi taý­dan ka­bul edi­len baý­da­gyň mer­ke­zin­de ýer­leş­ýän bür­güt, ta­ryh ki­tap­la­ryn­dan bel­li bol­şy ýa­ly, XII asyr­da Mü­sü­ri, Si­ri­ýa­ny, Ýe­me­ni we Pa­les­ti­na­ny do­lan­dy­ran Mü­sür sol­ta­ny Sa­lah ad-Di­niň (1171-1193) ny­şa­ny­dyr. Di­ňe at-ab­raý we üs­tün­lik ga­za­nan Sa­lah ad-Di­niň äh­mi­ýe­ti göz öňün­de tu­tu­lyp, onuň hor­ma­ty­na bu şe­kil ýer­leş­di­ri­lip­dir.
ABŞ. ABŞ-nyň res­mi baý­da­gy 13 sa­ny deň gy­zyl we ak reňk­li zo­lak­dan yba­rat bo­lup, ýo­kar­sy­nyň çep ta­ra­pyn­da gök reňk­li ine­dör­dül meý­dan bar. Onuň için­dä­ki 50 sa­ny ýyl­dyz ABŞ-nyň 50 şta­ty­ny ala­mat­lan­dyr­ýar. Gy­zyl we ak zo­lak­la­ry ga­raş­syz­ly­gy­ny yg­lan eden 13 sa­ny iň­lis ko­lo­ni­ýa­sy­ny gör­kez­ýär. Ýe­ri ge­len­de bel­le­sek, baý­dak baş­ga­ça «ýyl­dyz­lar we zo­lak­lar» (Stars and stri­pes), «Ga­dy­my şöh­rat» (Old Glo­ry), «Ýyl­dyz ýa­ýy­lan ban­ner» (Star-Spang­led Ban­ner) at­la­ry bi­len ta­nal­ýar. Döw­let il­kin­ji res­mi baý­da­gy­ny – Be­ýik Bir­le­şi­giň baý­da­gy­ny (Grand Union Flag) 1775-nji ýy­lyň 3-nji de­kab­ryn­da ka­bul et­di. 1777-nji ýy­lyň 14-nji iýu­nyn­da 13 ýyl­dyz­ly baý­da­gy­ny, iň soň­ky ge­zek bol­sa 1960-njy ýy­lyň 4-nji iýu­lyn­da 17 ýaş­ly ame­ri­kan ýa­şaý­jy­sy Ro­bert G.Heft ta­ra­pyn­dan di­zaýn edi­len hä­zir­ki 50 ýyl­dyz­ly baý­da­gy­ny ka­bul et­di.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА