Şäher ilatynyň köpelmegi, azyk önümlerine bolan islegi ýokarlandyrdy. Şeýle bolansoň, adamlar balkonlarynda, penjire öňlerinde käbir otlary we bakja ekinlerini ekip, hasylyny alyp başladylar. Köp ýerde bolsa restoranlaryň üçegi mellek ýerine öwrüldi. Bu ýagdaý müşderilere elin bakja ekinlerinden taýýarlanan tagamlary hödürlemäge ýardam edýär. Bu zerurlyk öý şertlerinde dürli otlary ösdürmäge mümkinçilik berýän ulgamlaryň hem döredilmegine getirdi. Şeýle ulgamlaryň biri “Garden Smart” diýlip atlandyrylýar. Bu enjam öý şertlerinde dürli gök önümleri, otlary we dermanlyk ösümlikleri ösdürip ýetişdirmek maksady bilen işlenip düzülen akylly ulgamdyr. Awtomatiki suwaryş ulgamynyň we “smart LED” yşyklandyryşyň kömegi bilen gündelik durmuşymyzda zerur bolan ekinleri ösdürip ýetişdirip bolýar. Akwariumy ýada salýan “akylly” bagyň täsin dizaýny otagyň bezegini-de artdyrýar, şeýle-de ol onçakly köp ýer hem tutmaýar. Bu ulgam ösümlikleri oturtmak üçin birnäçe öýjükli gapjagazlardan, aýlanýan halkaly gurluşdan ybaratdyr. Aýlanýan halkanyň ortasynda awtomat usulda ýanýan çyralar bar. Mundan başga-da akylly bagda iki bölekli awtomatik suwaryş ulgamy hem ýerleşdirilen. Ony her 7-10 günden arassa suw bilen doldurmak ýeterlikdir. Eger-de ulgamda suwuň derejesi peselse ýa-da suw azlyk etse, onda ýörite duýduryjy signal arkaly bu ýagdaý öý eýesine habar berilýär. Akylly bagda ortaça 60 sany ösümligi ýerleşdirer ýaly mümkinçilik bolup, olarda 3 ekin öwrümini amala aşyryp bolýar. Bu gurluşyň ýene-de bir aýratynlygy pestisidleri, gerbisidleri ulanmazdan tebigy miweleri, ir-iýmişleri, ter otlary we dermanlyk maksatly ösümlikleri ösdürip ýetişdirip bolýar. “Akylly” bag diňe bir ýaşaýyş jaýlarynda däl-de, eýsem restoranlarda, ofislerde, myhmanhanalarda hem ornaşdyrylyp bilner. “Garden Smart” ulgamy energiýany hem örän tygşytly sarp edýär. Onda ornaşdyrylan LED lampalaryň ömri 50 müň sagada deňdir. Şunlukda günüň dowamynda çyralar 16 sagat ýakylan ýagdaýynda ol 8 ýyla ýetýär. Ulgam arkaly 30-40 günüň dowamynda hasyl alyp bolýar.
Babyş Atjanow,
Türkmen oba hojalyk institutynyň mugallym-öwrenijisi