Günorta Amerikanyň uly bölegini ýerleşýän Amazonka tokaýlygy Ýer şarynyň “öýkeni” hasaplanýar. Sebäbi bu sebit dünýädäki kislorodyň 20 göteriminden gowragyny öndürýär. Bu tokaý 9 ýurduň, ýagny Braziliýa, Boliwiýa, Peru, Ekwador, Kolumbiýa, Wenesuela, Gwineýa, Surinam we Fransuz Gwineýasy döwletleriniň çäklerinde ýerleşýär. Onuň meýdany 3,4 million inedördül kilometre barabardyr. Tokaýyň uly bölegini kesip geçýän adybir derýa dünýäniň iň uzyn derýalarynyň biri  hasaplanýar. Bu derýadan sekuntda ortaça, 209 müň kub metr suw akýar. Bu görkeziji dünýädäki derýa akymlarynyň 20%-ini emele getirýär. Uzynlygy 6 müň 400 km-e ýetýän derýada we onuň basseýninde 40 müňden gowrak ösümlik, 3000 balyk, 1300 guş, 430 süýdemdiriji we 2,5 million dürli mör-möjek görnüşleri ýaşaýar.

Soňky ýyllarda tokaýlaryň çapylmagy we ýangynlar sebäpli onuň meýdany 20% azalypdyr. Amazonka tokaýlarynyň 67% göterimi diňe Braziliýanyň çäginde ýerleşýär.

Mähri Amandurdyýewa,

S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň talyby

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА