Tai­ti­niň ke­nar­la­ryn­da ÝU­NES­KO-nyň ho­wan­dar­ly­gyn­da iş­le­ýän fran­suz bar­lag ge­çi­ri­ji­le­ri iň uly mer­jen ri­fi­ni ýü­ze çy­kar­dy­lar. Uzyn­ly­gy üç ki­lo­met­re, ini 30-dan 65 met­re deň bo­lan bu mer­jen ri­fi 35-70 metr çuň­luk­da­ ýer­leş­ýär. Bu rif, il­kin­ji no­bat­da, uly çuň­luk­lar­da ýer­leş­ýän­di­gi se­bäp­li ha­ky­ky ha­zy­na öw­rül­di. Dün­ýä bel­li mer­jen rif­le­ri­niň kö­pü­si, adat­ça, 25 metr­den pes bol­ma­dyk ýer­de ýer­leş­ýän­di­gi ha­sa­ba al­nyp­dyr. Ri­fiň esa­sy aý­ra­tyn­lyk­la­ry­nyň bi­ri, glo­bal ýy­ly­lyk döw­rün­de seý­rek duş gel­ýän te­bi­gy ýag­da­ýy­dyr.
– Bu ri­fiň üýt­ge­me­dik ýag­daý­da tapyl­magy go­wy ha­bar we gel­jek­ki te­bi­ga­ty go­ra­mak ta­gal­la­la­ry­na yl­ham be­rip bi­ler. Biz has uly çuň­luk­da ýer­leş­ýän mer­jen­le­riň glo­bal ýy­ly­lyk­dan go­wy go­ra­lyp bi­lin­jek­di­gi­ne ynan­ýa­rys – di­ýip, Fran­si­ýa­nyň Mil­li yl­my göz­leg mer­ke­zi­niň (CNRS) bar­lag ge­çi­ri­ji­si Le­ti­sia He­du­en aýt­dy.
Hä­zir­ki wagt­da dün­ýä­dä­ki mer­jen­ler suwuň gyzmagyndan we um­man­la­ryň ha­pa­lan­ma­gyn­dan ejir çek­ýär­ler. Köp ýer­de ri­fiň ýok bol­ma­gy­na se­bäp bo­lup bil­jek ýag­daý­lar ýü­ze çyk­ýar. Te­bi­gy bet­bagt­çy­lyk­lar hem ola­ra ýa­ra­maz tä­sir ed­ýär.
ÝU­NES­KO-nyň met­bu­gat gul­lu­gy bu mis­si­ýa­nyň um­ma­nla­ryň düý­bü­ni kar­ta­laş­dyr­mak baş­lan­gy­jy­nyň bir bö­le­gi­ne öw­rü­len­di­gi­ni ha­bar ber­di. Mun­dan baş­ga-da, hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ry ta­ra­pyn­dan 2021-nji ýyl­dan 2030-njy ýy­la çen­li dö­wür «Dur­nuk­ly ösüş üçin um­man bar­lag­la­ry­nyň on­ýyl­ly­gy» diý­lip yg­lan edil­di. ÝU­NES­KO-nyň we­kil­le­ri mer­jen rif­le­ri­niň beý­le­ki jan­dar­lar üçin mö­hüm iý­mit çeş­me­si­di­gi­ni, şo­nuň üçin ola­ryň ta­pyl­ma­gy­nyň bio­dür­lü­li­gi öw­ren­mek­de kö­mek edip bil­jek­di­gi­ni bel­le­ýär­ler.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА