Ar­heo­log­lar Hy­taý­da ýer­leş­ýän ýal­pak del­ta­da ir­ki dö­wür­ler­de ýa­şap ge­çen dür­li jan­dar­la­ryň ga­lyn­dy­la­ry­ny ýü­ze çy­kar­dy­lar. Alym­lar bu ýer­de jan­dar­la­ryň on­lar­ça gör­nü­şi­niň üs­tün­den bar­dy­lar.
Hy­ta­ýyň gü­nor­ta-gün­ba­ta­ryn­da­ky Ýun­nan we­la­ýa­tyn­da ir­ki dö­wür­ler­de ýa­şap ge­çen jan­dar­la­ryň ga­lyn­dy­la­ry­nyň üsün­den ba­ryl­dy. Şol ýer­de ge­çi­ri­len ga­zuw-ag­ta­ryş iş­le­ri­niň ne­ti­je­sin­de ta­py­lan jan­dar­la­ryň 518 mil­li­on ýyl ozal ýa­şap ge­çen­di­gi anyk­lan­dy. Ar­heo­log­lar bu ýer­de jan­dar­la­ryň 250-den gow­rak gör­nü­şi­niň ga­lyn­dy­la­ry­ny tap­dy­lar. Ola­ryň ara­syn­da gur­çuk­lar, mör-mö­jek­ler, möý­ler, ba­lyk­lar, ýer­de-suw­da ýa­şa­ýan­lar, guş­lar, süý­re­ni­ji­ler we süý­dem­di­ri­ji­ler ýa­ly dür­li ulu­lyk­da­ky jan­dar­lar bar. 500 mil­li­on ýyl ozal bu ýe­riň ýo­kum­ly mad­da­la­ra baý de­ňiz del­ta­sy bo­lup­dyr. Yl­my-bar­lag­lar bu jan­dar­la­ryň kis­lo­ro­da baý suw­lar­da ýa­şan­dy­gy­ny gör­kez­di. Em­ma wag­tal-wag­tal del­ta­da güýç­li suw joş­ma­la­ry bo­lup, tol­kun­lar jan­dar­la­ry deň­ziň çuň ýer­le­ri­ne alyp gi­dip­dir.

Ene­jan TOÝ­LY­ÝE­WA,
S.A.Ny­ýa­zow adyn­da­ky Türk­men oba ho­ja­lyk uni­wer­si­te­ti­niň mu­gal­ly­my.