Ýi­ti res­pi­ra­tor ke­se­li pa­syl­la­ryň ça­lyş­ýan döw­rün­de duş gel­ýär. Ke­sel ýo­ku­şan­da kel­la­gy­ry, en­da­myň agyr­ma­gy, ys­gyn­syz­lyk, be­de­niň gyz­gyn­ly­gy­nyň ýo­ka­ry gal­ma­gy, göz­den ýaş ak­mak, as­gyr­mak ýa­ly ala­mat­lar ýü­ze çyk­ýar. Ýi­ti res­pi­ra­tor ke­se­li­ni dö­red­ýän wi­ru­syň zä­her­le­ri be­den ag­za­la­ry­na ze­per ýe­tir­ýär. Adam aýak üs­tün­de ke­se­li ge­çi­ren bol­sa, ke­sel gaý­ra üzül­me­le­riň dö­re­me­gi­ne se­bäp bo­lup bil­ýär. Bu ýag­daý­lar dem alyş we nerw ul­ga­my­na, ýü­re­giň we böw­rek­le­riň ka­da­ly iş­leý­şi­ne zy­ýan ýe­ti­rip bil­ýär. Köp­lenç be­de­ni gow­şak, ýü­rek-da­mar, nerw ul­ga­my­nyň ötü­şen ke­sel­le­rin­den ejir çek­ýän adam­lar we ça­ga­lar ýi­ti res­pi­ra­tor ke­se­li bi­len ke­sel­le­ýär­ler.
Ýi­ti res­pi­ra­tor ýo­kanç ke­se­lin­den go­ran­mak üçin öý we eda­ra otag­la­ry­nyň ho­wa­sy­ny çal­şyp dur­ma­ly, ýe­le­ji­ret­me­li. Dy­myk ho­wa­ly otag­lar­da, köp adam­la­ryň üýş­ýän ýer­le­rin­de ýi­ti res­pi­ra­tor ke­se­li­niň wi­rus­la­ry kö­pel­ýär. Sal­kyn otag­lar­da bol­nan­da, so­wuk iç­gi­ler içi­len­de adam be­de­ni­niň ke­sel­le­re gar­şy gö­reş­mek uky­by pe­sel­ýär we ýi­ti res­pi­ra­tor ýo­kanç ke­se­li­niň wi­rus­la­ry­na duý­gur bol­ýar. Eger-de maş­ga­la ag­za­la­ry­ňyz­dan bi­ri ýi­ti res­pi­ra­tor ýo­kanç ke­se­li bi­len ke­sel­län bol­sa, ony müm­kin­çi­lik bo­lan ýag­da­ýyn­da aý­ra­tyn otaga ýer­leş­dir­me­li we ha­ýal et­män luk­ma­na ýüz tut­ma­ly. Mun­dan baş­ga-da, nä­sa­gyň aý­ra­tyn gap-gaç­la­ry gyz­gyn suw­da go­wy ýu­wul­ma­ly we dur­lan­ma­ly. Nä­sa­gyň ýa­ny­na bar­ýan beý­le­ki maş­ga­la ag­za­la­ry luk­man­çy­lyk ör­tü­gi­ni da­kyn­ma­ly. Bir ge­zek­lik agyz-bu­run ör­tü­gi­ni her 2 sa­gat­dan çal­şyp dur­ma­ly. Nä­sa­ga li­mon­ly çaý, bal­ly ýy­ly süýt, mi­ne­ral suw we beý­le­ki su­wuk­lyk­la­ry (ir-iý­miş­le­riň, mi­we­le­riň gaý­nat­ma­la­ry, tä­ze sy­ky­lyp al­nan şi­re­le­ri, mel­hem çaý­la­ry) gü­nüň do­wa­myn­da yzy­gi­der­li içir­me­li. Luk­man bi­len mas­la­hat­laş­man öz­baş­dak der­man se­riş­de­le­ri­ni ka­bul et­me­li däl. Be­de­niň gyz­gy­ny aşa ýo­ka­ry de­re­je­de sak­lan­ýan bol­sa, ha­ýal et­män luk­ma­na ýüz tut­ma­ly we onuň bel­län be­jer­gi­si­ni do­ly we dog­ry ber­jaý et­me­li.
Iý­mit­le­ne­ni­ňiz­de ter gök we bak­ja önüm­le­ri­ni, mi­we­le­ri, ir-iý­miş­le­ri iý­mit düz­gü­ni­ne goş­ma­ly, ylaý­ta-da so­gan bi­len sa­rym­sak iý­me­li. Ola­ryň dü­zü­min­de köp muk­dar­da fi­ton­sid­ler bar. Mun­dan baş­ga-da, Gahryman Arkadagymyzyň «Türk­me­nis­ta­nyň der­man­lyk ösüm­lik­le­ri» at­ly yl­my-en­sik­lo­pe­dik ki­ta­byn­da be­ýan edil­ýän der­man ot­lar­dan taý­ýar­la­nan mel­hem çaý­la­ry, der­man­lyk ösüm­lik­ler­den nar­py­zyň, ýan­da­gyň, ço­pan­tel­pe­giň, it­bu­ru­nyň, bu­ýan kö­kü­niň, in­jir ýap­ra­gy­nyň dem­le­me­si peý­da­ly iç­gi­ler hök­mün­de mas­la­hat be­ril­ýär.

Türk­me­nis­ta­nyň Sag­ly­gy go­ra­ýyş we der­man se­na­ga­ty mi­nistr­li­gi­niň Sag­ly­gy go­raý­şyň ha­bar­lar mer­ke­zi.