Batut.

Sirk­de we tür­gen­le­riň tür­gen­le­şi­gin­de ula­nyl­ýan go­ri­zon­tal gör­nüş­de çek­di­ri­lip daň­lan to­ra ba­tut di­ýil­ýär. Bu en­ja­myň soň­ky ýyl­lar­da ça­ga­la­ra ni­ýet­le­nen gör­nüş­le­ri çy­ka­ry­lyp, iň gy­zyk­ly güý­men­je­le­riň bi­ri­ne öw­rül­di. Ba­tu­tyň öý şert­le­rin­de ulan­ma­ga amat­ly gör­nüş­le­ri­niň bol­şy ýa­ly, ola­ra se­ýil­gäh­ler­de hem duş­mak bol­ýar. Ça­ga­la­ra ni­ýet­le­nen en­ja­myň gör­nü­şi, adat­ça to­ruň de­re­gi­ne çe­ýe ma­ta­dan bol­ýar. Eý­sem, şeý­le en­ja­my oý­lap tap­mak il­ki ki­miň kel­le­si­ne gel­di­kä?!
Ame­ri­ka­ly gim­nas­ti­ka mu­gal­ly­my Jorj Nis­sen hem-de gim­nas­ti­ka­çy Ler­ri Gris­wold 1935-nji ýy­lyň to­mus aý­la­ryn­da «Flying Wards» (Uç­ýan go­rag­çy­lar) at­ly dar­baz­lyk to­pa­ryn­da iş­le­ýär­di­ler. Olar dür­li oýun­la­ry gu­ra­ýan to­par­da tor­la­ry be­jer­mek bi­len meş­gul­lan­ýar­dy­lar. Nis­sen ki­çi­jik to­ruň tür­gen­le­riň has ýo­ka­ry bök­mek­le­ri­ne ýar­dam et­jek­di­gi ba­ra­da pi­kir ed­ýär. Nis­sen bi­len Gris­wold öý­le­ri­niň how­lu­syn­da üs­tü­ne mü­neň­de has ýo­ka­ry bök­dür­ýän te­kiz­li­gi dö­red­ýär­ler. Olar ga­lyň bi­ziň da­şy­na bir­nä­çe ýaý ber­kid­ýär­ler. Soň­ra bol­sa ma­ta­nyň ýaý­la­ry­ny de­mir ga­zyk­la­ra ber­kid­ýär­ler. Şeý­le­lik­de, olar soň­lu­gy bi­len ba­tut (iň­lis­çe­si «tram­po­li­ne») diý­lip at­lan­dy­ryl­jak en­ja­my dö­red­ýär­ler we ýa­san en­jam­la­ry­ny Aýo­wa uni­wer­si­te­ti­niň ýaz­ky la­ge­ri­ne äkid­ýär­ler. Bu tä­sin en­ja­ma ta­lyp­lar uly gy­zyk­lan­ma bil­dir­ýär. Nis­sen bi­len Ler­ri bu en­ja­myň üs­tün­de gör­kez­me çy­ky­şy­ny taý­ýar­la­ýar. Soň­ra bol­sa, iki bo­lup, ýüp­de de­ňag­ram­ly­ly­gy sak­la­ma­gy we dür­li dar­baz­lyk tär­le­ri­ni öw­ren­ýär­ler. Bu ugur­da ök­de­le­şen iki dost Mek­si­ka gi­dip, şol ýer­de dür­li gör­kez­me çy­kyş­la­ry­ny ýe­ri­ne ýe­tir­ýär­ler. Nis­sen bu ýurt­da is­pan di­li­ne hem ök­de­leş­ýär. Is­pan­ça­da «Can­gu­ro» – «çak­gy», «ae­rop­la­no» – «guw bö­kü­şi» diý­me­gi aň­lad­ýar. Bö­kül­ýän tag­ta­nyň is­pan­ça­sy­na bol­sa «el tram­po­lin» di­ýil­ýär. Nis­sen is­pan­ça sö­züň yzy­na «e» har­py­ny go­şup, onuň iň­lis­çe­si­ni dö­red­ýär. Bu en­ja­myň ady kä­bir dil­le­re fran­suz­ça­da­ky «ur­gy» diý­me­gi aň­lad­ýan «ba­tu­de» sö­zün­den ge­çip­dir.
1942-nji ýyl­da «Gris­wold-Nis­sen» tram­bo­lin we dar­baz­lyk kom­pa­ni­ýa­sy esas­lan­dy­ryl­ýar. Şol ýyl­lar bu kom­pa­ni­ýa­nyň dö­re­den ba­tut­la­ry uçar­man­la­ryň tür­gen­leş­me­gi üçin hem peý­da­la­ny­lyp­dyr.

Dar­ty­lan ýü­püň, si­miň üs­tün­de oý­na­ýan oýun­ça dar­baz di­ýil­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА