Mu­kad­des Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň 31 ýyl­lyk to­ýu­nyň bel­le­nil­ýän döw­rün­de eziz Di­ýa­ry­myz özü­niň da­şa­ry sy­ýa­sat ug­ru­ny «Ösüş ar­ka­ly pa­ra­hat­çy­lyk» tag­ly­ma­ty esa­syn­da iş­jeň ös­dür­ýär. Hormatly Prezidentimiz we­zi­pä gi­riş­mek da­ba­ra­syn­da eden çuň maz­mun­ly çy­ky­şyn­da: «Bi­ziň döw­le­ti­mi­ziň Bi­ta­rap­lyk hu­kuk ýag­da­ýyn­dan ge­lip çyk­ýan esa­sy ýö­rel­ge­ler, anyk aý­dy­lan­da bol­sa Ýer ýü­zün­de pa­ra­hat­çy­ly­gy we howp­suz­ly­gy ber­kit­mek, hoş­ni­ýet­li, dost-do­gan­lyk gat­na­şyk­la­ry­ny gi­ňelt­mek, dur­nuk­ly ösü­şi üp­jün et­mek gel­jek­de hem Ga­raş­syz Türk­me­nis­ta­nyň da­şa­ry sy­ýa­sa­ty­nyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry bo­lar» di­ýip nyg­ta­mak bi­len, da­şa­ry sy­ýa­sat stra­te­gi­ýa­sy­nyň esa­sy ug­ru­ny mä­lim et­di. Ýur­du­myz dün­ýä­de howp­suz­ly­gyň üp­jün edil­me­gin­de, dur­nuk­ly ösü­şiň ga­za­nyl­ma­gyn­da mö­hüm orun eýe­le­ýär.
Ga­raş­syz, ba­ky Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan döw­le­ti­miz soň­ky ýyl­lar­da dün­ýä­niň 149 döw­le­ti bi­len dip­lo­ma­tik gat­na­şyk­la­ry ýo­la goý­dy. Ýur­du­myz ab­raý­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ry­nyň 50-ä go­la­ýy­nyň ag­za­sydyr. Ga­raş­syz, ba­ky Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­n hal­ka­ra kon­wen­si­ýa­la­ryň we yla­la­şyk­la­ryň 161-si­ne gat­naş­ýar.
Hä­zir­ki wagt­da da­şa­ry ýurt­lar­da Türk­me­nis­ta­nyň 40 sa­ny dip­lo­ma­tik we­kil­ha­na­la­ry we kon­sul­lyk eda­ra­la­ry iş­le­ýär. Şeý­le hem ýur­du­my­zyň il­çi­le­ri hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň 15-sin­de Wa­ta­ny­my­za we­kil­çi­lik ed­ýär­ler. Bi­ziň ýur­du­myz­da bol­sa, da­şa­ry ýurt­la­ryň dip­lo­ma­tik we­kil­ha­na­la­ry­nyň 46-sy iş­le­ýär.
Ýur­du­myz soň­ky ýyl­lar­da ab­raý­ly hal­ka­ra fo­rum­la­ryň mün­be­rin­de pa­ra­hat­çy­lyk, howp­suz­lyk hem-de hyz­mat­daş­lyk me­se­le­le­ri­ne de­giş­li äh­lu­mu­my se­bit äh­mi­ýet­li köp­san­ly baş­lan­gyç­lar bi­len çy­kyş et­di. Türk­me­nis­tan Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy, Ýew­ro­pa Bi­le­le­şi­gi, Şan­haý Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy, Ýew­ro­pa­da Howp­suz­lyk we Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy, Go­şu­lyş­maz­lyk He­re­ke­ti, Ys­lam Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy ýa­ly ab­raý­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ry bi­len hyz­mat­daş­ly­gy yzy­gi­der­li ös­dür­ýär.
Türk­me­nis­tan bi­len BMG-niň gat­na­şyk­la­ry özü­niň stra­te­gik ýag­da­ýy bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Şu ýyl Türk­me­nis­tan Mil­let­ler Bi­le­le­şi­gi­ne ag­za bol­ma­gy­nyň şan­ly 30 ýyl­ly­gy­ny giň­den bel­le­di. Türk­me­nis­tan bi­len BMG-niň ara­syn­da­ky oňyn hyz­mat­daş­ly­gyň ne­ti­je­sin­de, ýur­du­my­zyň Baş As­samb­le­ýa­nyň no­bat­da­ky ses­si­ýa­syn­da in­di 7-nji ge­zek wi­se-baş­lyk­lyk ed­ýän­di­gi aý­ra­tyn ma­na eýe­dir. Mä­lim bol­şy ýa­ly, Türk­me­nis­tan şu ýy­lyň iýu­nyn­da BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 77-nji ses­si­ýa­sy­nyň wi­se-baş­lyk­ly­gy­na bi­ra­gyz­dan saý­la­nyp­dy.

Türk­me­nis­tan no­bat­da­ky ses­si­ýa­da BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň ga­ra­ma­gy­na 2025-nji ýy­ly «Pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyş­mak ýy­ly» di­ýip yg­lan et­mek ba­ra­da­ky tek­li­bi hö­dür­le­ýär.
2022-nji ýy­lyň de­kab­ryn­da BMG-niň Mer­ke­zi Azi­ýa üçin öňü­ni alyş dip­lo­ma­ti­ýa­sy bo­ýun­ça se­bit mer­ke­zi­niň dö­re­dil­me­gi­niň 15 ýyl­ly­gy­nyň bel­le­nil­ýän­di­gi na­za­ra al­nyp, Baş As­samb­le­ýa­nyň ga­ra­ma­gy­na bu mer­ke­ziň or­ny ha­kyn­da­ky no­bat­da­ky Ka­rar­na­ma­nyň tas­la­ma­sy hem hö­dür­le­nil­ýär.
Bu ge­zek­ki ses­si­ýa­da Türk­me­nis­tan hal­ka­ra gat­na­şyk­lar­da yna­nyş­mak dia­lo­gy­nyň fi­lo­so­fi­ýa­sy­ny iler­let­mek bi­len, BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň «Dia­log – pa­ra­hat­çy­ly­gyň ke­pi­li» at­ly Ka­rar­na­ma­sy­nyň tas­la­ma­sy­ny iş­läp taý­ýar­la­ma­gyň ba­şy­ny baş­la­ma­gy göz öňün­de tut­ýar.
2023-nji ýy­lyň maý aýyn­da BMG-niň Azi­ýa–Ýu­waş um­man se­bi­ti üçin Yk­dy­sa­dy we Dur­muş ko­mis­si­ýa­sy­nyň BMG-niň Aral deň­zi üçin Ýö­ri­te mak­sat­na­ma­sy­ny dö­ret­mek ba­ra­da­ky Ka­rar­na­ma­sy­nyň tas­la­ma­sy bo­ýun­ça gep­le­şik­ler tä­ze­den do­wam et­di­rmek göz öňünde tutulýar.
Türk­me­nis­tan Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň ho­wan­dar­ly­gyn­da pes ug­le­rod­ly ener­ge­ti­ka­ny ös­dür­mek bo­ýun­ça äh­lu­mu­my stra­te­gi­ýa­ny, hu­su­san-da, wo­do­rod ener­ge­ti­ka­sy­ny ös­dür­mek bo­ýun­ça hal­ka­ra «Ýol kar­ta­sy­ny» iş­läp taý­ýar­la­mak ba­ra­da­ky tek­li­bi­ni gaý­ta­dan öňe sü­rýär.

Eziz Di­ýa­ry­my­zyň iş­jeň hyz­mat­daş­lyk sak­la­ýan hal­ka­ra gu­ra­ma­la­rynyň bi­ri hem Yk­dy­sa­dy Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­dyr. Ge­çen ýyl paý­tag­ty­myz­da Yk­dy­sa­dy Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­nyň 15-nji Sam­mi­ti ge­çi­ril­di. Türk­me­nis­tan YHG-niň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň sam­mit­le­ri­ne iş­jeň gat­naş­ýar. 1996-njy ýy­lyň 13-nji ma­ýyn­da YHG-niň Aş­ga­bat­da bo­lan sam­mi­ti Te­jen–Sa­rahs–Ma­şat de­mir ýo­lu­nyň açy­lyş da­ba­ra­sy­na gat­naş­mak­dan baş­la­nyp­dy. Şol gün Sa­rahs­da Türk­me­nis­tan, Öz­be­gis­tan, Azer­baý­jan we Gru­zi­ýa ýük gat­nat­ma­la­ry we de­mir ýol gat­na­wy bo­ýun­ça hyz­mat­daş­lyk et­mek ba­ra­da dört ta­rap­la­ýyn şert­na­ma gol çe­ki­lip­di.
Ýur­du­myz se­bit hyz­mat­daş­ly­gy­na uly äh­mi­ýet ber­ýän­di­gi üçin köp san­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň ün­sü­ni özü­ne çek­ýär. Şol gu­ra­ma­la­ryň bi­ri hem Şan­haý Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­dyr. Bu gu­ra­ma bi­len Türk­me­nis­ta­nyň gat­na­şyk­la­ry­nyň köp­ta­rap­ly­ly­gy gu­ra­ma­nyň sam­mit­le­ri­ne Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň hor­mat­ly myh­man hök­mün­de ça­gy­ryl­ma­gy bi­len berk bag­la­ny­şyk­ly­dyr.
Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň go­laý­da bu gu­ra­ma­nyň sam­mi­ti­ne hor­mat­ly myh­man hök­mün­de gat­naş­ma­gy we köp san­ly baş­lan­gyç­la­ry öňe sür­me­gi ýur­du­my­zyň oňyn da­şa­ry sy­ýa­sa­ty­nyň ro­waç­lan­ýan­dy­gy­nyň su­but­na­ma­sy­dyr.
Şan­haý Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy 21 ýyl bä­ri üs­tün­lik­li iş­le­ýär. ŞHG hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy­nyň köp ta­rap­ly gur­lu­şy­nyň tä­sir­li mer­kez­le­rin­den bi­ri bo­lup, Ýew­ra­zi­ýa se­bi­ti­niň howp­suz­ly­gy­ny, dur­nuk­ly dur­muş-yk­dy­sa­dy ösü­şi­ni we umu­man hal­ka­ra pa­ra­hat­çy­ly­gy we dur­nuk­ly­ly­gy sak­la­ma­ga mö­hüm go­şant goş­ýar. ŞHG-ä de­giş­li ýurt­la­ryň umu­my meý­da­ny 34 mil­li­on kwadrat kilometrden gow­rak, ýag­ny Ýew­ra­zi­ýa­nyň çä­gi­niň 60%-in­den gow­rak­dyr. ŞHG ýurt­la­ry­nyň umu­my ila­ty, tak­my­nan, 3,4 mil­liard ada­ma deň­dir.
Şeý­le giň meý­da­ny eýe­le­ýän hal­ka­ra gu­ra­ma bi­len Türk­me­nis­ta­nyň işe­wür­lik ge­ňe­şi­ni dö­ret­mek ba­bat­da­ky baş­lan­gyç­la­ry, ener­ge­ti­ka ul­ga­myn­da hyz­mat­daş­ly­gy iş­jeň­leş­dir­me­gi ýur­du­my­zyň da­şa­ry yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ry­na hem oňyn tä­si­ri­ni ýe­ti­rer.

Ab­dul­la GUR­BAN­MÄM­ME­DOW,
Türk­men döw­let bi­na­gär­lik-gur­lu­şyk ins­ti­tu­ty­nyň ta­ly­by.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА