Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si Ada­lat­çy­nyň we­zi­pe­si­ne Ýaz­dur­sun Gur­ban­na­za­ro­wa­ny saý­la­dy. Mil­li Par­la­men­tiň “Ada­lat­çy­ny saý­la­mak ha­kyn­da” de­giş­li Ka­ra­ry Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň bä­şin­ji ça­gy­ry­ly­şy­nyň on do­ku­zyn­jy mas­la­ha­tyn­da ka­bul edil­di. Ada­lat­çy­nyň işi yn­san­per­wer ul­gam­da ýur­du­my­zyň hal­ka­ra borç­na­ma­la­ry­na la­ýyk gel­ýän Türk­me­nis­ta­nyň de­giş­li Ka­nu­ny bi­len düz­gün­leş­di­ril­ýär.
Dün­ýä­niň ösen de­mok­ra­tik döw­let­le­ri­niň tej­ri­be­si­ni na­za­ra al­mak bi­len, Ada­lat­çy ta­ra­pyn­dan ada­myň we ra­ýa­tyň hu­kuk­la­ry­nyň we azat­lyk­la­ry­nyň döw­let de­re­je­sin­de go­ral­ma­gy­ny hem-de döw­let hä­ki­mi­ýet eda­ra­la­ry­nyň we we­zi­pe­li adam­la­ryň ola­ry ber­jaý et­me­gi­ni we hor­mat­la­ma­gy­nyň mä­käm ke­pil­lik­le­ri­ni dö­red­ýär. Tä­ze Ka­nun­da göz öňün­de tu­tu­ly­şy ýa­ly, par­la­men­ta­ri­le­riň ga­ra­ma­gy­na üç ada­myň kan­di­da­tu­ra­sy hö­dür­le­n­di, halk we­kil­le­ri giz­lin ses ber­mek ar­ka­ly ola­ryň bi­ri­ni saý­la­dy­lar.
Ada­lat­çy – om­buds­men ga­dy­my skan­di­naw di­lin­dä­ki “um­boð” sö­zün­den ge­lip çy­kyp, “we­kil­çi­lik, yg­ty­ýar­ly­lyk, yg­ty­ýar” di­ýen ma­ny­la­ry ber­ýär. Om­buds­men – kä­bir ýurt­lar­da­ky ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji hä­ki­mi­ýet or­gan­la­ry­nyň we we­zi­pe­li adam­la­ryň iş­le­rin­de ra­ýat­la­ryň ka­nu­ny hu­kuk­la­ry­ny we bäh­bit­le­ri­ni go­ra­mak­da gö­zeg­çi­lik işi ýük­le­nen jo­gap­kär we­zi­pe­li adam. Bu we­zi­pä­niň res­mi at­lan­dy­ry­ly­şy dür­li ýurt­lar­da ta­pa­wut­ly­dyr. Il­kin­ji ge­zek par­la­ment om­buds­me­ni­niň we­zi­pe­si 1809-njy ýyl­da ka­bul edi­len esa­sy ka­nu­na la­ýyk­lyk­da, Şwe­si­ýa­nyň Riks­da­gyn­da (mil­li par­la­men­tin­de) esas­lan­dy­ry­lyp­dyr. Uzak wagt­lap, bu we­zi­pä­ni dö­ret­mek ide­ýa­sy Şwe­si­ýa­dan beý­le­ki hu­kuk ul­gam­la­ryn­da ka­bul edil­män­dir. Em­ma wag­tyň geç­me­gi bi­len om­buds­men we­zi­pe­si şwed nus­ga­sy bo­ýun­ça beý­le­ki Gü­nor­ta Ýew­ro­pa ýurt­la­ry­na – 1919-njy ýyl­da Finl­ýan­di­ýa­da, 1952-nji ýyl­da Nor­we­gi­ýa­da, bir ýyl soň­ra bol­sa, Da­ni­ýa­da gi­ri­zi­lip­dir. Tä­ze Ze­lan­di­ýa 1962-nji ýyl­da om­buds­men we­zi­pe­si­ni gi­ri­zen il­kin­ji Ýew­ro­pa gir­me­ýän ýurt­dur. Hä­zir­ki wagt­da dün­ýä­niň 100-den gow­rak ýur­dun­da om­buds­men we­zi­pe­si bar­.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА