Eko­lo­gik baş­lan­gyç­la­ry gol­da­mak we ös­dür­mek bo­ýun­ça “Kom­pas” gaz­na­sy Da­gys­ta­nyň döw­let uni­wer­si­te­ti­niň Eko­lo­gi­ýa we dur­nuk­ly ösüş ins­ti­tu­ty bi­len bi­le­lik­de Ha­zar düw­len­le­ri­ni go­ra­mak bo­ýun­ça top­lum­la­ýyn mak­sat­na­ma­ny dö­ret­me­gi me­ýil­leş­dir­ýär. De­ňiz jan­dar­la­ry­ny ha­las et­mek ug­run­da çä­re­le­riň bi­ri ola­ryň sag­ly­gy­ny di­kel­diş mer­ke­zi­ni aç­mak­dyr diý­lip, gaz­na­nyň met­bu­gat gul­lu­gy ha­bar ber­di.
Şeý­le­lik­de, “Kom­pas” gaz­na­sy, ady ag­za­lan ins­ti­tu­tuň alym­la­ry bi­len bi­le­lik­de Ha­zar düw­len­le­ri­ni öw­ren­mek we go­rap sak­la­mak bo­ýun­ça gi­ňiş­le­ýin mak­sat­na­ma iş­läp dü­züp baş­la­dy. Eko­log­lar we alym­lar Ha­zar deň­zi­niň ekoul­ga­myn­da mö­hüm orun eýe­le­ýän Gy­zyl ki­ta­ba gi­ri­zi­len bu jan­da­ryň azal­ma­gy­nyň öňü­ni al­ma­gy mak­sat edin­ýär­ler. Tas­la­ma­nyň çäk­le­rin­de ke­sel­li we ba­lyk­çy­la­ryň to­ru­na dü­şüp ýa­ra­la­nan düw­len­ler üçin di­kel­diş mer­ke­zi­ni dö­ret­mek me­ýil­leş­di­ril­ýär.
Düw­len­le­ri ha­las et­mek bo­ýun­ça mak­sat­na­ma ýer­li ba­lyk­çy­lar we ta­lyp meý­le­tin­çi­ler gat­na­şar. Yl­my-bar­lag iş­le­ri şu aýyň için­de baş­la­nar. Ha­zar düw­len­le­ri Ha­zar deň­zi­niň ýe­ke-täk süý­dem­di­ri­ji­si­dir. Ol 2008-nji ýyl­da Hal­ka­ra te­bi­ga­ty go­ra­mak bi­le­le­şi­gi ta­ra­pyn­dan ýi­tip ýok bol­mak how­py aban­ýan gör­nüş hök­mün­de ha­sa­ba alyn­dy. 2015-nji ýyl­da Da­gys­tan­da jan­dar­la­ryň bu gör­nü­şi­ni go­rap sak­la­mak bo­ýun­ça mak­sat­na­ma ka­bul edil­di. 2020-nji ýyl­da Ha­zar düw­le­ni Rus­si­ýa­nyň Gy­zyl ki­ta­by­na gi­ri­zil­di.