Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Azer­baý­jan Res­pub­li­ka­sy­na iş sa­pa­ry­nyň çäk­le­rin­de Go­şu­lyş­maz­lyk He­re­ke­ti­niň COVID-19 bi­len gö­reş­mek bo­ýun­ça Ara­gat­na­şyk to­pa­ry­nyň Sam­mi­ti­ne gat­naş­dy. Ýo­ka­ry de­re­je­li du­şu­şy­ga döw­let we hö­kü­met baş­tu­tan­la­ry, dür­li ýurt­la­ryň we iri hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň, şol san­da BMG-niň, Tür­ki Döw­let­le­riň Gu­ra­ma­sy­nyň, Yk­dy­sa­dy Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­nyň, Mig­ra­si­ýa bo­ýun­ça Hal­ka­ra gu­ra­ma­sy­nyň, Bü­tin­dün­ýä sy­ýa­hat­çy­lyk gu­ra­ma­sy­nyň we beý­le­ki­le­riň ýo­ka­ry we­zi­pe­li we­kil­le­ri gat­naş­dy­lar.
Fo­ru­myň gün ter­ti­bi­ne se­bit we äh­lu­mu­my äh­mi­ýet­li mö­hüm me­se­le­ler, hä­zir­ki döw­rüň howp­la­ry­na, we­him­le­ri­ne, il­kin­ji no­bat­da, COVID-19-a gar­şy bi­le­lik­de gö­reş­mek, oňyn sy­ýa­sy gat­na­şyk­la­ry pug­ta­lan­dyr­mak, dür­li ul­gam­lar­da ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gy hö­wes­len­dir­mek bo­ýun­ça gö­rül­me­li çä­re­ler bi­len bag­la­ny­şyk­ly me­se­le­le­riň giň top­lu­my gi­ri­zil­di.
Türk­me­nis­ta­nyň Baş­tu­ta­ny COVID-19 bi­len gö­reş­mek bo­ýun­ça Ara­gat­na­şyk to­pa­ry­nyň Sam­mi­tiň umu­my Mej­li­sin­de çy­kyş et­di. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň bel­leý­şi ýa­ly, ko­ro­na­wi­rus pan­de­mi­ýa­sy­nyň ne­ti­je­le­ri hä­zir­ki dö­wür­de örän mö­hüm we düýp­li me­se­le­le­riň bi­ri bo­lup dur­ýar. El­bet­de, bu di­ňe luk­man­çy­lyk me­se­le­si däl­dir. Ol gö­nü­den-gö­ni äh­lu­mu­my ösü­şiň sy­ýa­sy, yk­dy­sa­dy, dur­muş-yn­san­per­wer ugur­la­ry­na tä­sir ed­ýär. Mu­nuň özi bi­ziň äh­li­mi­ziň du­çar bo­lan ýö­ne­keý bol­ma­dyk ýag­da­ýy­my­zy ýe­ňip geç­mek üçin döw­let­le­riň we hal­ka­ra ins­ti­tut­la­ryň öza­ra gat­na­şyk­la­ry­nyň tä­ze, bir­meň­zeş usul­la­ry­ny göz­le­me­giň ze­rur­dy­gy­ny gör­kez­di.
Dün­ýä­niň 120 ýur­du­nyň ara­syn­da ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ry ýo­la goý­mak­da we ös­dür­mek­de mö­hüm sy­ýa­sy bin­ýat bo­lup dur­ýan Go­şu­lyş­maz­lyk He­re­ke­ti­ne ag­za döw­let­le­riň ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki no­bat­da­ky du­şu­şy­gy­nyň esa­sy me­se­le­si «Ban­dung ýö­rel­ge­le­rin­den ugur alyp, hä­zir­ki za­man dün­ýä­si­niň we­him­le­ri­ne bi­le­lik­de we ne­ti­je­li jo­gap be­ril­me­gi­ni üp­jün et­mek» temasy bi­len bag­ly bol­dy. Gün ter­ti­bi­ne se­bit we äh­lu­mu­my äh­mi­ýet­li mö­hüm me­se­le­ler, hä­zir­ki döw­rüň howp­la­ry­na, we­him­le­ri­ne, il­kin­ji no­bat­da, COVID-19-a gar­şy bi­le­lik­de gö­reş­mek, oňyn sy­ýa­sy gat­na­şyk­la­ry pug­ta­lan­dyr­mak, dür­li ul­gam­lar­da ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gy hö­wes­len­dir­mek bo­ýun­ça gö­rül­me­li çä­re­ler bi­len bag­la­ny­şyk­ly me­se­le­le­riň giň top­lu­my ara alyp mas­la­hat­la­şyl­dy.
Go­şu­lyş­maz­lyk He­re­ke­ti­niň hal­ka­ra gat­na­şyk­lar­da­ky or­ny ara alyp mas­la­hat­laş­ma­la­ryň esa­sy me­se­le­le­ri­niň bi­ri bol­dy. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, şu sam­mi­tiň hem-de onuň çäk­le­rin­de öňe sür­len, hä­zir­ki döw­rüň howp­la­ry­na we we­him­le­ri­ne, il­kin­ji no­bat­da, XXI asy­ryň pan­de­mi­ýa­sy­na – COVID-19-a gar­şy gö­reş­mä­ge gö­nük­di­ri­len tä­ze baş­lan­gyç­la­ryň äh­mi­ýe­ti­ne üns be­ril­di.
Söw­da-yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­lar döw­le­ta­ra hyz­mat­daş­ly­gyň örän mö­hüm ugur­la­ry­nyň ha­ta­ryn­da gör­ke­zil­di. Bu gat­na­şyk­lar ýo­ka­ry dep­gin­de ös­dü­ril­ýär. Söh­bet­deş­ler ulag-lo­gis­ti­ka we ener­ge­ti­ka ul­gam­la­ry­ny gat­na­şyk­la­ryň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­nyň ha­ta­ryn­da gör­ke­zip, Türk­me­nis­ta­nyň we Azer­baý­ja­nyň Azi­ýa bi­len Ýew­ro­pa­nyň ara­syn­da ge­og­ra­fik taý­dan stra­te­gik äh­mi­ýet­li ýer­leş­me­gi­niň bu ugur­da ys­ny­şyk­ly hyz­mat­daş­lyk et­mä­ge, şol san­da giň möç­ber­li hal­ka­ra tas­la­ma­la­ry dur­mu­şa ge­çir­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýär.
Hä­zir­ki wagt­a çen­li Türk­me­nis­tan dün­ýä­niň 149 döw­le­ti bi­len dip­lo­ma­tik gat­na­şyk­la­ry ýo­la goý­dy, şeý­le-de iri we ab­raý­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň 50-ä go­la­ýy­nyň ag­za­sy bo­lup dur­ýar. Da­şa­ry ýurt­lar­da Türk­me­nis­ta­nyň 40 sa­ny dip­lo­ma­tik we­kil­ha­na­la­ry we kon­sul­lyk eda­ra­la­ry he­re­ket ed­ýär. Şol bir wag­tyň özün­de ýur­du­myz­da da­şa­ry ýurt döw­let­le­ri­niň 35 sa­ny dip­lo­ma­tik we­kil­ha­na­la­ry we 13 sa­ny iri hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ry­nyň we­kil­ha­na­la­ry bar­. Şeý­le-de, Türk­me­nis­tan 150-den gow­rak hal­ka­ra kon­wen­si­ýanyň we yla­la­şyk­la­ryň ag­za­sy bo­lup, dün­ýä­niň en­çe­me döw­let­le­ri bi­len söw­da hyz­mat­daş­ly­gy­ny alyp bar­ýar.
1961-nji ýyl­da dö­re­di­len Go­şu­lyş­maz­lyk He­re­ke­ti hä­zir­ki wagt­da dün­ýä­niň dür­li kün­jek­le­rin­de ýer­leş­ýän 120 döw­le­ti özü­ne bir­leş­di­rip, har­by-sy­ýa­sy to­par­la­ra gat­naş­maz­lyk we döw­let­le­riň hem-de halk­la­ryň pa­ra­hat­çy­lyk­ly ýa­şa­mak ýö­rel­ge­le­ri ug­run­da çy­kyş ed­ýär. Şun­da bu iri bir­leş­mä­niň ýa­nyn­da döw­let­le­riň 17-si­niň, şeý­le hem ab­raý­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň, şol san­da BMG-niň, Ys­lam Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­nyň we beý­le­ki­le­riň syn­çy de­re­je­si bar­dyr.
Türk­me­nis­tan 1995-nji ýyl­dan baş­lap, bu gu­ra­ma­nyň ag­za­sy­dyr. Türk­men döw­le­ti­niň Baş­tu­ta­ny­nyň 2012-nji ýy­lyň aw­gus­tyn­da Eý­ran Ys­lam Res­pub­li­ka­sy­nyň paý­tag­ty Täh­ran­da ge­çen Go­şu­lyş­maz­lyk He­re­ke­ti­niň XVI sam­mi­ti­ne hem gat­na­şan­dy­gy­ny ýat­lap ge­çe­liň.

Ogul­sa­byr NUR­MY­RA­DO­WA,
Türk­men döw­let bi­na­gär­lik-gur­lu­şyk
ins­ti­tu­ty­nyň ta­ly­by.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА