Şweý­sar bi­ler­men­le­ri Alp dag­la­ryn­da hem-de De­mir­ga­zyk pol­ýus­da plas­ti­gi pes tem­pe­ra­tu­ra­da-da bö­lüp bil­ýän mik­ro­or­ga­nizm­le­riň üs­tü­ni aç­dy. Şweý­sar Fe­de­ral ins­ti­tu­ty­nyň (WSL) alym­la­ry plas­tik ga­lyn­dy­la­ryň ýok bol­ma­gy bi­len bag­ly yl­my iş ge­çir­di­ler. Gap­la­ma we su­wuk­lyk­la­ryň gu­ýul­ma­gyn­da peý­da­la­nyl­ýan plas­tik ma­te­ri­al­lar te­bi­gat­da uzak wagt­lap çüý­re­män sak­lan­ýar. Bu bol­sa top­ra­ga, su­wa hem-de jan­dar­la­ra zy­ýan ýe­tir­ýär. Bu ga­lyn­dy­la­ry gaý­ta­dan çig mal hök­mün­de peý­da­la­nyp bol­ýan hem bol­sa, bu gym­mat düş­ýär hem-de gaý­ta­dan peý­da­lan­mak üçin köp muk­dar­da ener­gi­ýa ge­rek bol­ýar. Bu hem te­bi­ga­ta ze­per ýe­tir­ýär. Şol se­bäp­li alym­lar plas­ti­gi bio­lo­gik taý­dan çüý­red­ýän usul­la­ryň üs­tün­de iş­le­ýär­ler. Şweý­sar alym­la­ry­nyň ge­çi­ren bar­la­gyn­da mik­ro­or­ga­nizm­le­riň ýa­ry­syn­dan gow­ra­gy 15 de­re­je tem­pe­ra­tu­ra­da bio­lo­gi­ýa taý­dan bö­lün­ýän pol­ýes­ter-po­liu­re­tan ön­dür­di. Şeý­le hem mik­ro­or­ga­nizm­ler di­ňe iki gör­nüş­li plas­ti­gi ýok edip bil­me­di­ler.
Bu yl­my iş bir­nä­çe tak­so­nyň plas­tik­le­ri bö­lüp bil­ýän­di­gi­ni il­kin­ji ge­zek ýü­ze çy­kar­dy. Şeý­le hem ozal­ky ge­çi­ri­len bar­lag­lar­da­ky­dan hem pes tem­pe­ra­tu­ra­da plas­tik­le­riň bö­lü­nip bi­lin­jek­di­gi anyk­lan­dy.
Alym­la­ryň pi­ki­ri­çe mik­ro­or­ga­nizm­ler plas­tik yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň dur­nuk­ly­ly­gy­ny sak­la­mak üçin müm­kin­çi­lik dö­re­dip bi­ler. Mun­dan baş­ga-da plas­tik­le­ri kö­me­lek­ler ar­ka­ly ýok et­me­giň hem usul­la­ry göz­len­ýär.
Mag­lu­mat­la­ra gö­rä, her ýyl dün­ýä­de 460 mil­li­on ton­na plast­mas­sa önüm­le­ri ön­dü­ril­ýär.

Aşyrmämmedowa Ýazgül, Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň talyby.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА