4-nji iýulda Arkadag şäheriniň gurluşyk toplumynda «Arkadag şäheri – gurluşygyň we senagatyň beýik nusgasy» atly halkara maslahat geçirildi. Ol täze şäheriň birinji tapgyrynyň ulanmaga berilmegi mynasybetli guralan halkara çäreleriň jemini jemledi.

Fo­ru­ma Türk­me­nis­ta­nyň we ýur­du­my­zyň ozal­dan gel­ýän, yg­ty­bar­ly hyz­mat­daş­la­ry bo­lan da­şa­ry ýurt kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň, gur­lu­şyk eda­ra­la­ry­nyň, se­na­gat, ener­ge­ti­ka, hi­mi­ýa we ýol gur­lu­şy­gy pu­dak­la­ry­nyň ýol­baş­çy­la­ry­dyr we­kil­le­ri gat­naş­dy­lar. Şo­la­ryň ha­ta­ryn­da «Bu­ig Türk­men», «Dae­woo En­gi­nee­ring & Const­ructi­on Co., Ltd», «Hy­un­dai En­gi­nee­ring Co., Ltd», «Ka­wa­sa­ki Heavy In­dust­ri­es, Ltd», «Su­mi­to­mo Cor­po­ra­ti­on», «Ça­lik Ener­ji Sa­nayi ve Ticaret A.Ş.», «Rö­ne­sans In­şa­at», «Woz­rož­de­ni­ýe» kom­pa­ni­ýa­la­ry, şeý­le hem «Do­rož­no­ýe stroi­telst­wo Alt­kom», «INAS+» jo­gap­kär­çi­li­gi çäk­li jem­gy­ýet­le­ri we beý­le­ki­ler bar.
Mer­ke­zi Azi­ýa­da de­ňi-ta­ýy bol­ma­dyk tä­ze­çil gur­lu­şyk tas­la­ma­sy­nyň, «akyl­ly» şä­her kon­sep­si­ýa­sy­nyň ama­la aşy­ryl­ma­gy uzak gel­je­gi na­zar­la­ýan iri möç­ber­li tas­la­ma­la­ry üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çir­ýän Ga­raş­syz, hemişelik Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­nyň yk­dy­sa­dy kuw­wa­ty­nyň no­bat­da­ky be­ýa­ny­na öw­rül­di. Ba­ry-ýo­gy bir­nä­çe ýy­lyň için­de Kö­pet­da­gyň aja­ýyp kün­je­gin­de eme­le ge­len eko­lo­gi­ýa taý­dan aras­sa we owa­dan şä­he­riň ýur­du­my­zyň mö­hüm ylym-bi­lim, me­de­ni, hal­ka­ra mer­ke­zi­ne öw­rül­me­gi, oňa ka­nun esa­syn­da döw­let äh­mi­ýet­li şä­her de­re­je­si­niň be­ril­me­gi Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rü­niň ýe­ti­len be­ýik sep­gi­di­dir, uly üs­tün­li­gi­dir.
Giň ge­rim­li şä­her­gur­lu­şyk mak­sat­na­ma­sy­ny esas­lan­dy­ry­jy we bu tas­la­ma­nyň ba­şy­ny baş­lan türk­men hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri, Türk­me­nis­ta­nyň Halk Mas­la­ha­ty­nyň Baş­ly­gy Gurbanguly Berdimuhamedowyň ta­gal­la­sy bi­len tä­ze şä­her IT teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň we hä­zir­ki za­man bi­na­gär­lik çöz­güt­le­ri­niň nus­ga­sy­na öw­rül­di. Ol dün­ýä­niň şä­her­gur­lu­şyk mak­sat­na­ma­sy­nyň we mil­li bi­na­gär­lik ýö­rel­ge­le­ri­niň tä­ze­çil me­ýil­le­ri­ni özün­de jem­le­ýär. Mu­ňa şu gün­ki fo­ru­ma gat­na­şy­jy­lar hem aý­dyň göz ýe­tir­di­ler. Fo­ru­myň çäk­le­rin­de ýö­ri­te ser­gi gu­ral­dy. On­da hal­ka­ra mas­la­ha­ta gat­na­şy­jy­lar şä­her­le­riň we se­bit­le­riň dur­muş ul­ga­my­nyň gu­ral­ma­gy­na, gur­lu­şyk-se­na­gat top­lu­my­nyň ös­dü­ril­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len tä­ze­çil teh­no­lo­gi­ýa­lar bi­len ta­nyş­dy­ryl­dy. Mu­nuň özi bu top­lu­myň ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň gel­je­gi uly we saz­la­şyk­ly ös­ýän pu­dak­la­ry­nyň bi­ri­di­gi­ni, ener­ge­ti­ka, hi­mi­ýa pu­dak­la­ryn­da, ýol gur­lu­şy­gyn­da ama­la aşy­ryl­ýan öz­gert­me­le­ri giň­den gör­kez­ýär.
Mas­la­ha­tyň do­wa­myn­da bel­le­ni­li­şi ýa­ly, mil­li me­de­ni­ýe­tiň ös­dü­ril­me­gi yl­my-teh­ni­ki ösüş bi­len berk bag­la­ny­şyk­ly­dyr. Hä­zir­ki dö­wür­de bu ugur­da ýe­ti­len sep­git­ler öň­de­ba­ry­jy san­ly, mag­lu­mat-kom­mu­ni­ka­si­ýa we «ýa­şyl» teh­no­lo­gi­ýa­lar iş­jeň ula­ny­lan «akyl­ly» şä­her kon­sep­si­ýa­sy­na laýyk gelýär. Tä­ze şä­he­riň tas­la­ma­sy taý­ýar­la­ny­lan­da, amat­ly şä­her gur­şa­wy­ny dö­ret­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýän tä­ze­çil çöz­güt­le­riň göz öňün­de tu­tul­ma­gy Ar­ka­dag şä­he­ri­niň esa­sy aý­ra­tyn­lyk­la­ry­nyň bi­ri bo­lup dur­ýar.

Şä­he­riň tas­la­ma­la­ry­ny taý­ýar­la­mak iş­le­ri­ne ta­lyp­la­ryň iş­jeň çe­ki­len­di­gi­ni hem bel­le­me­li. Olar tä­ze gör­nüş­dä­ki şä­he­riň gur­lu­şy­gy­na my­na­syp go­şant goş­du­lar. Mu­nuň özi dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy tej­ri­be­si­ni iş­jeň ulan­mak ar­ka­ly Türk­me­nis­ta­nyň yl­my-teh­no­lo­gik we in­tel­lek­tu­al müm­kin­çi­lik­le­ri­ne esas­lan­ýan san­ly ul­ga­ma geç­me­giň mil­li usu­ly­nyň iş­le­nip taý­ýar­lan­ýan­dy­gy­nyň no­bat­da­ky be­ýa­ny­dyr.
Şä­her­de hä­zir­ki za­man wi­deo­gö­zeg­çi­lik ul­ga­my, gaz, suw we ener­gi­ýa üp­jün­çi­li­gi, mag­lu­mat-kom­mu­ni­ka­si­ýa teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­nyň döw­re­bap se­riş­de­le­ri he­re­ket ed­ýär. Bu bol­sa gul­luk­la­ryň işi­ne gö­zeg­çi­lik et­mä­ge we ho­ja­ly­gy döw­re­bap de­re­je­de do­lan­dyr­ma­ga, bi­lim, sag­ly­gy go­ra­ýyş, beý­le­ki mö­hüm pu­dak­lar­da öň­de­ba­ry­jy san­ly çöz­güt­le­ri peý­da­lan­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýär. Şä­he­riň eko­lo­gi­ýa ýag­da­ýy­na uly üns be­ril­di. Şeý­le­lik­de, daş­ky gur­şa­wa zy­ýan­ly ga­lyn­dy­la­ry we zy­ňyn­dy­la­ry azalt­ma­ga, gel­je­giň ula­gy ha­sap­lan­ýan elekt­ro­mo­bil­le­riň hem-de elekt­ro­bus­la­ryň ula­nyl­ma­gy­na hem­me­ta­rap­la­ýyn äh­mi­ýet be­ril­ýär.
Çy­kyş­lar­da nyg­ta­ly­şy ýa­ly, hä­zir­ki dö­wür­de dün­ýä­de «smart-si­ti» kon­sep­si­ýa­sy esa­syn­da bi­na edi­len tu­tuş şä­he­ri ulan­ma­ga ber­mä­ge ukyp­ly ýurt­lar köp däl­dir. Tä­ze şä­he­riň ab­raý­ly hal­ka­ra dü­züm­le­riň we gu­ra­ma­la­ryň gü­wä­na­ma­la­ry­nyň 20-den gow­ra­gy­na my­na­syp bol­ma­gy onuň hä­zir­ki za­man şä­her gur­lu­şy­gy­nyň dün­ýä de­re­je­li «mer­jen­le­ri­niň» bi­ri hök­mün­de yk­rar edi­len­di­gi­ni gör­kez­ýär. Mu­nuň özi şä­he­riň ösü­şi­ne in­no­wa­si­on çe­me­leş­me­le­riň we döw­le­ti­mi­ziň hal­ky­my­zyň bag­ty­ýar, aba­dan dur­mu­şy­nyň üp­jün edil­me­gi­ne bo­lan jo­gap­kär­çi­lik­li ga­raý­şy­nyň aý­dyň ne­ti­je­si­dir.
Özü­niň owa­dan­ly­gy we bi­na­gär­lik-şä­her­gur­lu­şyk ba­bat­da gaý­ta­lan­ma­jak keş­bi bi­len dün­ýä jem­gy­ýet­çi­li­gi­ni özü­ne çe­ken tä­ze «smart-si­ti­niň» açy­lan il­kin­ji gün­le­rin­den hal­ka­ra du­şu­şyk­la­ryň, sport we me­de­ni çä­re­le­riň ge­çi­ril­ýän mer­ke­zi­ne öw­rü­len­di­gi­ni bel­le­mek ge­rek. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miziň ýa­kyn­da gol çe­ken Ka­ra­ry­na la­ýyk­lyk­da, Ar­ka­dag şä­he­ri­niň müm­kin­çi­lik­le­ri­ni giň­den wa­gyz et­mek mak­sa­dy bi­len, 2024-nji ýy­lyň iýun aýyn­da bu ýer­de Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi ge­çi­ri­ler. Her ýyl­da ge­çi­ril­ýän giň möç­ber­li me­de­ni çä­re türk­men hal­ky­nyň kö­pa­syr­lyk me­de­ni däp­le­ri­ni giň­den wa­gyz et­mä­ge gö­nük­di­ri­len­dir. Umu­my pi­ki­re gö­rä, Mer­ke­zi Azi­ýa­da ýe­ke-täk «akyl­ly» şä­he­riň açyl­ma­gy, onuň dur­muş dü­zü­mi­ne tä­ze­çil, san­ly teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň giň­den or­naş­dy­ryl­ma­gy aý­ra­tyn mö­hüm ta­ry­hy äh­mi­ýe­ti bo­lan wa­ka hök­mün­de mäh­ri­ban Wa­ta­ny­my­zyň ýyl ýaz­gy­sy­na al­tyn harp­lar bi­len ýa­zy­lar.
Fo­rum­da çy­kyş eden da­şa­ry ýurt­ly myh­man­lar aja­ýyp bi­na­gär­lik çöz­gü­di bo­lan ka­şaň bi­na­la­ryň, tä­ze şä­he­riň des­ga­la­ry­nyň bu ýe­riň te­bi­gy aý­ra­tyn­ly­gy bi­len saz­la­şy­gy eme­le ge­ti­rip, dö­re­di­ji­li­giň we ösü­şiň be­lent­lik­le­ri­ne ta­rap ynam­ly ga­dam ur­ýan Türk­me­nis­ta­nyň saz­la­şyk­ly ösü­şi­niň döw­re­bap müm­kin­çi­lik­le­ri­ni özün­de jem­le­ýän­di­gi­ni bel­le­di­ler.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА