To­mus­ky dynç alyş möw­sü­mi ta­mam­la­nyp bar­ýar. Okuw­çy­lar bu dö­wür­de dynç al­dy­lar, dür­li oýun­lar oý­na­dy­lar, dynç alyş-sa­gal­dyş mer­kez­le­rin­de tä­ze dost tutun­dy­lar. Ça­ga­la­ryň bo­ýy hem ös­di. In­di bol­sa ça­ga­laryň tä­ze okuw ýy­ly­na taý­ýar­lyk gö­rüp baş­la­ma­ly wag­ty gel­di. Olar mek­de­be taý­ýar­la­nan­da di­ňe okuw es­bap­la­ry däl, eý­sem, egin-eşik­ler hem taý­ýar edil­me­li. Bu me­se­le ça­ga­la­ryň ene-ata­la­ry­ny ýa-da ýa­kyn hos­sar­la­ry­ny gy­zyk­lan­dyr­ýar. Eý­sem, ça­ga­la­ra okuw eşik­le­ri, aýakgap we ýantor­ba saý­la­nan­da, nä­me­le­re üns be­r­me­li? Ge­liň, bu ba­ra­da bi­ler­men­le­riň ber­ýän mas­la­hat­la­ry­ bilen tanyş bolalyň!
Ki­çi ýaş­ly okuw­çy­lar 4-5 sagadyny, uly synp okuw­çy­la­ry 6-8 sa­ga­dy­ny mek­dep­de ge­çir­ýär­ler. Güýz pas­ly­nyň gel­me­gi bi­len ho­wa­nyň tem­pe­ra­tu­ra­sy çalt üýt­gäp baş­la­ýar. Kä­bir gün­ler­de ir­den bir­ne­me sal­kyn bol­ýan bol­sa, gü­nor­tan tüp ys­sy bol­ýar. Şol se­bäp­li sal­kyn ýa-da so­wuk gün­ler­de çagalara ho­wa ge­çir­me­ýän ga­lyň eşik däl-de, ýu­ka, ýö­ne gat-gat eşik geý­dir­mek mas­la­hat be­ril­ýär. Eşik be­de­ne ýa­py­şyp du­ran däl-de, bir­ne­me giň we ra­hat bol­ma­ly, ça­ga aň­sat­lyk bi­len he­re­ket edip bil­me­li. Egin-eşi­giň ma­ta­sy pa­myk­dan ýa-da be­den üçin zy­ýan­syz, ýum­şak we te­bi­gy ma­te­ri­al­lar­dan edi­len, ho­wa ge­çir­ýän bol­ma­ly. Se­bä­bi, ça­ga­la­ryň te­ni nä­zik bol­ýar. Kä­bir eşi­giň iç ýü­zün­de onuň ýuw­lu­şy, ütük­le­ni­şi ýa-da ön­dü­ren kär­ha­na­nyň ady ýa­zy­lan eti­ket­ka­lar bol­ýar. Ola­ryň kä­bi­ri ga­ty ma­te­ri­al­dan bo­lup, ep­le­nen ýe­ri ýi­ti bol­ýar. Şol se­bäp­li bu eti­ket­ka­ny eşi­ge zy­ýan ýe­tir­mez­den aý­ryp hem bi­ler­si­ňiz. Şeý­le hem egin-eşik­ler ys­sy ho­wa­da der­let­me­ýän, so­wuk­dan go­ra­ýan bol­ma­ly.

Kä­bir ene-ata aýak­gap alan­da ça­ga­nyň ula­lyp bar­ýan­dy­gy­ny göz öňün­de tu­tup, has ulu­sy­ny al­ýar. Em­ma bu ýalňyşdyr. Şeý­le ýag­daý­da 0,5-1 öl­çeg ulusy al­nyp bil­ner. On­dan uly öl­çeg­dä­ki aýakgap al­mak mas­la­hat be­ril­me­ýär. Dar we ki­çi aýak­gap bol­sa as­la al­ma­ly däl. Aýak­gap alnanda ça­ga jo­rap­ bilen geý­di­ri­p hem-de ýö­re­di­p gö­r­me­li, gyş­da ge­ýil­jek aýak­gap al­nan­da ga­lyň jo­rap bilen geý­di­ri­p gö­r­me­li. Aýak­ga­byň öň ta­ra­py­nyň dar, uju­nyň süý­mek bol­ma­gy bar­mak­la­ryň dog­ry ös­me­gi­ne päs­gel be­rip ýa-da dyr­na­gyň bat­ma­gy­na ge­ti­rip bi­ler. Bag­jykly aýak­gap­lar go­wy bag­lan­ma­sa ýa-da çö­zü­len ýag­daý­da ça­ga­nyň ýy­kyl­ma­gy­na se­bäp bol­ma­gy müm­kin. Şol se­bäp­li bag­jyk­syz ýa-da aň­sat­lyk bi­len açy­lyp-ýa­pyl­ýan ke­mer­ji­gi bo­lan aýakgap al­ma­ly. Onuň aşa­gy bü­dür-sü­dür, te­kiz ýer­de taý­ma­ýan, ýa­gyn­ly ho­wa­da suw ge­çir­me­ýän bol­ma­ly. Her gün ge­ýil­ýän­di­gi se­bäp­li ça­ga­nyň aýa­gy der­läp bil­ýär. Şol se­bäp­li jo­rap saý­la­nan­da hem üns­li bol­ma­ly. Jo­raby bir ge­zek­den köp ge­ý­me­li däl. Ýu­wman er­te­si gün ýene geýi­lse jo­rap aýak­ga­byň çalt toz­ma­gy­na hem-de aýak­da kä­bir ke­sel­le­riň dö­re­me­gi­ne ge­ti­rip bil­ýär.
Sport aýak­ga­by saý­la­nan­da hem ýo­kar­da­ky ýag­daý­lar göz öňün­de tu­tul­ma­ly. Sport aýak­ga­by­ny be­den­ter­bi­ýe der­sin­den baş­ga wagt geý­me­li däl. Se­bä­bi has köp he­re­ket edil­ýän­di­gi üçin aýak der­le­ýär. Der­län aýak bi­len köp wagt gez­mek bol­sa, aýak­da kö­me­le­jik­le­riň dö­re­me­gi­ne se­bäp bol­ýar.
Mek­dep ýan­tor­ba­sy al­nan­da ça­ga­nyň ýa­şy, ag­ra­my göz öňün­de tu­tul­ma­ly. Is­len­dik ýaş­da­ky ça­ga üçin ar­kaň­da gö­te­ril­ýän mek­dep ýan­tor­ba­la­ry­ny gö­ter­mek mas­la­hat be­ril­ýär. O­nuň eg­niň­den asyl­ýan ýe­ri­niň len­ta­sy in­li we ýum­şak bol­ma­ly. Bu ýag­daý ýan­tor­ba­nyň ag­ra­my­ny deň ýaý­rad­ýar. Ki­çi ýaş­ly ça­ga­la­ra has uly, ag­ra­my­ny art­dyr­jak dür­li reňk­li, ga­ba­ryp du­ran su­rat­ly we dür­li oý­na­waç­lar asy­lyp du­ran ýan­tor­ba­la­ry al­ma­ly däl. Onuň gö­te­ri­li­şi­ne hem üns be­r­me­li. Adat­ça, ar­kaň­dan asyl­ýan ýan­tor­ba­la­ryň ýüp­le­ri­ni ulal­dyp hem ki­çel­dip bol­ýar. Ýan­tor­ba­nyň ýü­pü­ni ça­ga­nyň ar­ka­sy­na la­ýyk ýer­le­şer ýa­ly edip saz­la­ma­ly. Ony bir eg­niň­de gö­te­r­me­li däl. Ýan­tor­ba­nyň ag­ra­my ça­ga­nyň ag­ra­my­nyň 10-15 gö­te­ri­min­den agyr bol­ma­ly däl. Agyr ki­tap­la­ry we beý­le­ki okuw es­bap­la­ry­ny ýan­tor­ba­nyň ar­ka ýa­kyn ta­ra­py­na, ýe­ňil es­bap­la­ry öň ta­ra­py­na ýer­leş­di­r­me­li. Ça­ga aw­to­bu­sa ýa-da beý­le­ki ula­gyň gel­me­gi­ne ga­ra­şan­da ýa-da aw­to­bus­da bar­ýar­ka ýan­tor­ba­sy­ny ar­ka­syn­dan dü­şü­rip aras­sa ýer­de goý­ma­gy öw­ret­me­li. Ýan­tor­ba okuw es­bap­la­ryn­dan baş­ga zat sa­l­ma­ly däl, di­ňe şol gün ge­çil­jek sa­pak­la­ry­na de­giş­li ki­tap­dyr dep­der­le­ri sal­ma­ly. Ar­kaň­da ýan­tor­ba bar wag­ty ýer­den bir zat alyn­jak bol­nan­da egil­me­li däl-de, il­ki ýan­tor­ba­ny aýyr­ma­ly, bu kyn bol­sa, dy­zy­ňy epip al­ma­ly.
Is­len­dik egin-eşik ýa-da okuw es­ba­by sa­tyn al­nan­da, mek­de­biň ta­lap­la­ry­nyň göz öňün­de tu­tul­ma­ly­dy­gy­ny unut­maň!

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА