Lon­do­nyň im­pe­ri­al kol­le­ji­niň hü­när­men­le­ri ta­ra­pyn­dan Gün şöh­le­sin­den ener­gi­ýa ön­dür­ýän «ýap­rak» işlenip taýýarlandy. Ösüm­lik­le­riň ýap­ra­gy­nyň baş­dan ge­çir­ýän pro­se­si­ne öý­kü­ni­lip iş­le­nip taý­ýar­la­nan bu en­jam elekt­rik ener­gi­ýa­sy­ny Gün pa­ne­lin­den has köp ön­dür­ýär, şeý­le hem şol bir wag­tyň özün­de suw hem çy­kar­ýar. Fo­to­wol­tai­ka ýap­rak («PV-le­af») at­ly bu pa­ne­li ön­dür­mek üçin has ar­zan ma­te­ri­al­dan peý­da­la­ny­lyp bi­lin­jek­di­gi bel­le­nil­ýär. Ge­çi­ri­len sy­nag­lar­da tä­ze teh­no­lo­gi­ýa­nyň ada­ty Gün pa­nel­le­rin­den 10 gö­te­rim köp ener­gi­ýa ön­dür­ýän­di­gi ýü­ze çy­ka­ryl­dy. Te­bi­gy pro­se­se meň­zeş bo­lan bu teh­no­lo­gi­ýa­nyň ön­dür­ýän su­wy bol­sa, ho­wa­da­ky çyg­ly­lyk­dan alyn­ýan­dy­gy se­bäp­li süý­ji bo­lup, dün­ýä jem­gy­ýet­çi­li­gi­niň ýe­ne bir me­se­le­si­ni çöz­mä­ge ýar­dam eder. Bi­ler­men­ler fo­to­wol­tai­ka ýap­rak­dan eme­le ge­len Gün ener­gi­ýa be­ket­le­ri giň­den dur­mu­şa ge­çi­ri­len ýag­da­ýyn­da 2050-nji ýy­la çen­li her ýyl­da 40 mil­liard kub­metr suwuň ön­dü­ri­lip bi­lin­jek­di­gi­ni bel­le­ýär­ler.
Te­bi­gy şert­ler­de ösüm­lik­ler ýer­dä­ki su­wy kö­ki bi­len alyp, ýap­ra­gy­na ge­çir­ýär. Ösüm­li­giň dü­zü­min­dä­ki suw ho­wa­nyň ýag­da­ýy­na gö­rä, ýaý­ra­ýar we ýap­rak­la­ry ar­ka­ly bu­ga­ryp çyk­ýar. Şeý­le­lik­de, ösüm­lik ys­sy ho­wa ze­rar­ly gyz­mak­dan ha­las bol­ýar. Tä­ze teh­no­lo­gi­ýa­da hem şeý­le usul­dan peý­da­la­ny­lyp, Gü­nüň as­tyn­da­ky pa­nel­ler gyz­ma­ýar. Bu bol­sa, ener­gi­ýa ön­dür­ýän en­jam­la­ry so­wat­mak üçin ula­nyl­ýan per­le­re we beý­le­ki en­jam­la­ra bo­lan ze­rur­ly­gy ara­dan aýyr­ýar. Ne­ti­je­de, ýap­rak­ly Gün des­ga­la­ry­ny di­ňe gur­mak däl, eý­sem, iş­let­mek hem ar­zan düş­ýär.

Säh­ra SA­PA­RO­WA,
Ma­ry şä­he­ri­ndäki 27-nji or­ta mek­de­bi­ň ma­te­ma­ti­ka-in­for­ma­ti­ka mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА