Ýur­du­my­zyň te­bi­ga­ty­nyň gö­zel ýer­le­ri ba­ra­da nä­çe aýt­saň aý­dy­ber­me­li. Aý­ra­tyn go­ral­ýan te­bi­gy meý­dan­lar hök­mün­de ýur­du­my­zyň daş­ky gur­şa­wy­ny go­ra­mak­da go­rag­ha­na­la­ra aý­ra­tyn uly üns be­ril­ýär. Re­pe­tek döw­let bi­os­fe­ra go­rag­ha­na­sy di­ňe bir Türk­me­nis­tan­da däl, eý­sem Mer­ke­zi Azi­ýa­da dö­re­di­len iň il­kin­ji go­rag­ha­na­dyr. Bu go­rag­ha­na­nyň meý­dan­la­ry öz için­de aý­ra­tyn te­bi­gy meý­dan­ça­la­ra bö­lün­ýär. “Ýa­man to­kaý” ga­ra sa­zak­ly jül­ge­si, “Çar­lak to­ka­ýy”, “De­mir­ga­zyk jül­ge­si”, “Gü­nor­ta jül­ge­si”, “Re­pe­tek Sa­ha­ra­sy” ýa­ly aý­ra­tyn go­ral­ýan te­bi­gy meý­dan­lar bir-bi­rin­den te­bi­gy keş­bi, gö­zel­li­gi bi­len ta­pa­wut­lan­ýar­lar.
Go­rag­ha­na­nyň “Çar­lak to­ka­ýy” onuň mer­ke­zi ba­gyn­dan 8-10 ki­lo­metr gün­do­gar ta­rap­da ýer­le­şen­dir. “Çar­lak” to­ka­ýy­na go­rag­ha­na­nyň mer­ke­zin­den gu­mak ýol ar­ka­ly ba­ryp bol­ýar. Bu to­kaý ga­ra ýol­dan uzak­da ýer­le­şen­dir. Kä­bir yl­my ede­bi­ýat­lar­da to­ka­ýyň “Çar­lak” ady­nyň bu ýer­de mes­gen tu­tan çar­lak gu­şu­nyň ady bi­len bag­la­nyş­dy­ryl­ýar. Em­ma bu ba­ra­da ta­kyk mag­lu­mat­lar be­ril­me­ýär. “Çar­lak to­ka­ýy­nyň” tut­ýan meý­da­ny 450 gek­tar tö­we­re­gi bo­lup, bu çöl to­ka­ýy beý­le­ki kä­bir yl­my çeş­me­ler­de “ge­og­ra­fi­ki tä­sin­lik­le­riň wa­ta­ny” diý­lip hem at­lan­dy­ryl­ýar. Go­rag­ha­na­nyň bu meý­da­ny özü­niň örän aja­ýyp to­kaý­la­ry bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Bu se­bit go­rag­ha­na­nyň ösüm­lik dün­ýä­si­ne baý ýer­le­ri­niň bi­ri­dir. Bu ýer­de ada­ty gu­lan­guý­ruk, Le­ma­nyň gar­ny­ýa­ry­gy, ak gan­dym, tür­küs­tan yş­gy­ny, Ka­re­li­niň ço­mu­jy, ço­pan­tel­pek, ak sa­zak, ga­ra sa­zak ýa­ly ösüm­lik­ler beý­le­ki meý­dan­la­ra ga­raň­da has köp ös­ýär.
“Çar­lak to­ka­ýy­nyň” gür ýer­le­şip ös­ýän ga­ra sa­zak­la­ry gö­ren­le­ri haý­ra­na goý­ýar. Bu meý­dan­da ýa­şy 60-70 ýyl tö­we­re­gi bo­lan gar­ry ga­ra sa­zak­lar has köp­dür. Bir­ýyl­lyk we köp­ýyl­lyk ösüm­lik­ler bi­le­lik­de saz­la­şyk­ly ösüp, se­bit­de aý­ra­tyn mik­rok­li­mat eme­le ge­tir­ýär­ler. Meý­dan­da til­ki­niň, ok­lu­kir­pi­niň, tow­şa­nyň, ala­ka­nyň, zem­ze­niň, ýy­lan­la­ryň, şeý­le hem dür­li hi­li guş­la­ryň ga­çy­ba­tal­ga­la­ry­na duş gel­mek bol­ýar.
Re­pe­tek döw­let bi­os­fe­ra go­rag­ha­na­sy­nyň “Çar­lak to­ka­ýy” ýur­du­myz­da eko­lo­gik sy­ýa­hat­çy­ly­gy ös­dür­mek­de iň­ňän owa­dan te­bi­gy ýer­le­riň bi­ri ha­sap­la­nyl­ýar.

Mu­ham­met­ha­tam ME­RE­DA­LY­ÝEW, S.A.Ny­ýa­zow adyn­da­ky Türk­men oba ho­ja­lyk uni­wer­si­te­ti­niň mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА