Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan se­bit we dün­ýä de­re­je­sin­de pa­ra­hat­çy­ly­gyň, dur­nuk­ly­ly­gyň hem-de howp­suz­ly­gyň ber­ki­dil­me­gi­ne öz go­şan­dy­ny go­ş­ýar. Hu­su­san-da, dün­ýä­niň we se­bi­tiň döw­let­le­ri bi­len ys­ny­şyk­ly hem-de köp­ta­rap­ly gat­na­şyk­la­ry ös­dür­me­giň ýur­du­my­zyň da­şa­ry sy­ýa­sy stra­te­gi­ýa­sy­nyň esa­sy ýö­rel­ge­sidigini bel­le­mek ge­rek. Şeý­le hem hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ry bi­len, esa­san hem, Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy bi­len hyz­mat­daş­ly­ga aý­ra­tyn äh­mi­ýet be­ril­ýär.
Türk­me­nis­tan ab­raý­ly hal­ka­ra, se­bit we döw­le­ta­ra hyz­mat­daş­lyk me­ha­nizm­le­ri­ne iş­jeň gat­naş­mak bi­len, pa­ra­hat­çy­lyk hem-de yna­nyş­mak me­de­ni­ýe­ti­niň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na uly go­şant goş­ýar, de­ňe­çer we je­bis­leş­di­ri­ji hal­ka­ra gün ter­ti­bi­niň yzy­gi­der­li dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi­ne ýar­dam ber­ýär. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, Türk­me­nis­ta­nyň Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy bi­len mak­sa­da ok­gun­ly we uzak möh­let­le­ýin hyz­mat­daş­ly­gy ýur­du­my­zyň da­şa­ry sy­ýa­sa­ty­nyň stra­te­gik ug­ry esa­syn­da üp­jün edil­ýär. Hä­zir­ki wagt­da Türk­me­nis­tan BMG-niň be­lent mün­be­rin­den öňe sü­ren we öňe sür­ýän hal­ka­ra baş­lan­gyç­la­ry bi­len dün­ýä­de pa­ra­hat­çy­ly­gyň hem-de dur­nuk­ly ösü­şiň ga­za­nyl­ma­gy­na uly go­şant goş­ýar.
Go­laý­da BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 78-nji mej­li­si öz işi­ne baş­la­dy. Baş As­samb­le­ýa­nyň 77-nji mej­li­si­niň baş­ly­gy Ça­ba Ke­re­şi we­zi­pe­si­ni ta­mam­lap, 78-nji mej­li­siň baş­ly­gy Tri­ni­dad we Ta­ba­go döw­le­tin­den Den­nis Fren­si­siň ýol­baş­çy­ly­gyn­da tä­ze mej­li­siň işi­ne ba­dal­ga ber­di. BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 78-nji mej­li­si bir ýyl­lap do­wam eder. Bu dö­wür­de ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi­ne gar­şy gö­reş­mek, dün­ýä­niň howp­suz­ly­gy­ny ber­kit­mek, adam hu­kuk­la­ry­ny go­ra­mak we tä­ze yk­dy­sa­dy müm­kin­çi­lik­le­ri dö­ret­mek ug­run­da köp san­ly baş­lan­gyç­la­ra we tek­lip­le­re ga­ra­lar.
Azyk me­se­le­si­ni çöz­mek­de Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­na gol­daw ber­mek bi­len Türk­me­nis­tan döw­le­ti­miz Bü­tin­dün­ýä azyk mak­sat­na­ma­sy, Bü­tin­dün­ýä Sag­ly­gy Go­ra­ýyş Gu­ra­ma­sy, BMG-niň Ça­ga­lar gaz­na­sy, Azyk we oba ho­ja­ly­gy bo­ýun­ça gu­ra­ma­sy bi­len hyz­mat­daş­lyk­da azyk howp­suz­ly­gy bo­ýun­ça iri hal­ka­ra fo­ru­my ça­gyr­ma­gy tek­lip ed­ýär.
Ter­ror­çy­lyk bi­len bag­la­ny­şyk­ly is­len­dik howp­la­ra gar­şy bar­ly­şyk­syz gö­reş alyp bar­mak ba­bat­da hal­ka­ra jem­gy­ýet­çi­li­gi­niň baş­lan­gyç­la­ry­ny gol­da­ýan türk­men döw­le­ti BMG-niň Ter­ror­çy­ly­ga gar­şy gö­reş­mek mü­dir­li­gi bi­len BMG-niň Mer­ke­zi Azi­ýa üçin öňü­ni alyş dip­lo­ma­ti­ýa­sy bo­ýun­ça se­bit mer­ke­zi­niň bin­ýa­dyn­da Mer­ke­zi Azi­ýa üçin Ter­ror­çy­ly­ga gar­şy gö­reş­mek mak­sat­na­ma­sy­ny dö­ret­mek ba­bat­da iş­le­ri do­wam et­di­rer.
Ener­ge­ti­ka howp­suz­ly­gy ba­bat­da­ky baş­lan­gyç­la­ry bi­len BMG-ä ag­za döw­let­le­riň uly gol­da­wy­na eýe bo­lan Türk­me­nis­tan döw­le­ti­mi­ziň baş­lan­gy­jy bi­len bir­nä­çe mö­hüm ka­rar­na­ma­lar ka­bul edil­di. Bu ugur­da­ky iş­le­ri do­wam et­dir­mek mak­sa­dy bi­len, 2025-nji ýyl­da Aş­ga­bat­da «Dur­nuk­ly ener­ge­ti­ka hem­me­ler üçin» at­ly hal­ka­ra mas­la­ha­ty ge­çir­mek göz öňün­de tu­tul­dy.
Türk­me­nis­tan ulag ul­ga­myn­da­ky hal­ka­ra gat­na­şyk­la­ry iş­jeň­leş­dir­mä­ge 78-nji ses­si­ýa­nyň çäk­le­rin­dä­ki işi­niň ile­ri tu­tul­ýan ug­ry hök­mün­de ga­ra­ýar. Ýur­du­my­zyň baş­lan­gy­jy bi­len 26-njy no­ýab­ryň «Bü­tin­dün­ýä dur­nuk­ly ulag gü­ni» diý­lip yg­lan edil­me­gi türk­men döw­le­ti­niň ulag ul­ga­myn­da ga­za­nan dip­lo­ma­tik üs­tün­lik­le­ri­niň ýe­ne-de bi­ri­dir. Ýur­du­myz­da ulag ul­ga­myn­da BMG-niň ho­wan­dar­ly­gyn­da bir­nä­çe iri hal­ka­ra mas­la­hat­la­ry gu­ral­ýar.
Türk­me­nis­ta­nyň Baş As­samb­le­ýa­nyň 78-nji ses­si­ýa­sy­nyň çäk­le­rin­de dün­ýä jem­gy­ýet­çi­li­gi­niň ün­sü­ni çek­jek mö­hüm ugur­la­ry­nyň ýe­ne bi­ri eko­lo­gi­ýa me­se­le­si­dir. Bu ugur­da ýur­du­myz Mer­ke­zi Azi­ýa­da ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi bi­len bag­ly teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň se­bit mer­ke­zi­ni dö­ret­mek tek­li­bi bi­len çy­kyş ed­ýär. Şeý­le hem BMG-niň ho­wan­dar­ly­gyn­da 2030-njy ýy­la çen­li par­nik gaz­la­ry­nyň zy­ňyn­dy­la­ry­ny azalt­mak bo­ýun­ça äh­lu­mu­my Stra­te­gi­ýa­ny iş­läp taý­ýar­la­ma­ga gi­riş­mek tek­lip edil­ýär. Bu ugur­da­ky anyk ädim hök­mün­de BMG-niň de­giş­li dü­züm­le­ri­niň hem-de Me­tan zy­ňyn­dy­la­ry bo­ýun­ça hal­ka­ra ob­ser­wa­to­ri­ýa­nyň gat­naş­ma­gyn­da Türk­me­nis­tan­da hal­ka­ra mas­la­ha­ty ge­çir­mek öňe sü­rül­ýär.
Ýur­du­myz yn­san­per­wer ugur­ly gat­na­şyk­la­ra-da aý­ra­tyn äh­mi­ýet ber­ýär. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, yn­san­per­wer ul­gam­da­ky hyz­mat­daş­ly­gyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­nyň ha­ta­ryn­da adam­la­ryň gol­da­wa mä­täç to­par­la­ry­ny: bos­gun­la­ry, mig­rant­la­ry we ra­ýat­ly­gy bol­ma­dyk adam­la­ry go­ra­ma­ga aý­ra­tyn üns ber­ler. Türk­me­nis­tan ra­ýat­syz­ly­gy azalt­mak we öňü­ni al­mak bo­ýun­ça uly ösüş ga­zan­dy. 2024-nji ýyl­da ýur­du­myz­da bu me­se­lä ba­gyş­la­nan se­bit mas­la­ha­ty­ny ge­çir­mek me­ýil­leş­di­ril­ýär.
Me­de­ni­ýet­le­riň ara­syn­da­ky dia­lo­gy iler­let­mek hem-de BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň hal­ka­ra gat­na­şyk­lar­da köp­dür­lü­li­gi gol­da­mak bo­ýun­ça Ka­rar­na­ma­la­ry­ny dur­mu­şa ge­çir­mek mak­sa­dy bi­len, Türk­me­nis­tan 2024-nji ýyl­da ÝU­NES­KO hem-de TÜRK­SOÝ bi­len bi­le­lik­de, Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň dog­lan gü­nü­niň 300 ýyl­ly­gy­na ga­bat­lap, Tür­ki dil­le­riň hal­ka­ra hep­de­li­gi­ni ge­çir­me­gi, şeý­le hem BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň «Bü­tin­dün­ýä tür­ki dil­le­ri­niň gü­ni» at­ly Ka­rar­na­ma­sy­ny ka­bul et­mek müm­kin­çi­li­gi­ne se­ret­me­gi tek­lip eder.
Umu­man, Türk­me­nis­tan 1992-nji ýy­lyň 2-nji mar­tyn­da Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň ag­za­ly­gy­na ka­bul edil­di we bu ab­raý­ly gu­ra­ma­nyň çäk­le­rin­de özü­niň äh­lu­mu­my pa­ra­hat­çy­ly­gy we howp­suz­ly­gy ber­kit­mä­ge gö­nük­di­ri­len mö­hüm baş­lan­gyç­la­ry bi­len uly ab­ra­ýa eýe bol­dy.

Ba­ba­gel­di IS­MAI­LOW,
Türk­me­nis­ta­nyň In­že­ner-teh­ni­ki we ulag kom­mu­ni­ka­si­ýa­la­ry ins­ti­tu­ty­nyň mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА