Tehnologiýanyň häzirki ösen döwründe telefonlar diňe jaň etmek ýa-da habarlaşmak üçin däl-de, eýsem kitap ýa-da döwürleýin neşirleri okamak, suratlar bilen işlemek, oýun oýnamak we beýleki dürli maksatlar üçin peýdalanylýar. El telefonlarynda oýunlar bu enjamlaryň peýda bolan ilkinji ýyllaryndan bäri diýen ýaly bar. Ilkibaşda kiçijik ak-gara ekranly ýonekeý el telefonlarynda has aňsat oýunlar, sudoku ýaly zehin synagyny talap edýän tapmaçalar bardy. Emma häzirki wagtda telefonlaryň ekranlary has uly, reňkli, ýokary durulykda bolup, has köp funksiýany ýerine ýetirip bolýar. Şeýle bolansoň el telefonlary üçin has kämil ünslülik, çakganlyk, logiki pikirlenmek ýaly ukyplary talap edýär. Şeýle hem telefonlaryna 80-nji ýyllarda peýda bolan, tetris ýaly oýun enjamlaryndaky ýa-da wideooýunlaryndaky nusgalary hem ornaşdyryldy. Smartfon ýa-da mobil enjamlarda we beýleki ýörite enjamlarda oýnalýan oýunlar häzirki wagtda uly girdejili pudagy emele getirdi. Bu ugurda müňlerçe hünärmen zähmet çekip, täze oýunlary taýýarlaýar. Bu pudagyň girdeji taýdan ululygy, aýdym-saz we kino senagatyny goşandakydan hem köpdür. Mobil enjamlarda oýun oýnaýanlar barada geçirilen maglumatlara görä, 16-64 ýaş aralygyndaky ilatyň 57 göteriminiň dürli enjamlarda oýun oýnaýandygy ýüze çykaryldy. Bularyň 59 göterimini erkek adamlar, 41 göterimini aýal-gyzlar düzýär. Zenanlaryň arasynda 25-34 ýaş aralygyndakylaryň has köp mobil oýunlary oýnaýandygy anyklandy. Şeýle bolansoň, sanly oýunlary işläp taýýarlamak, kämilleşdirmek üçin has köp hünärmene zerurlyk duýlup, has gerekli kärleriň hataryna goşulýar.
Şeýle hem häzirki wagtda diňe güýmenje pudagynda däl, mobil oýunlar okuw, tälim, sport, şäheri meýilnamalaşdyrmak ýaly ugurlara hem öz goşandyny goşýar. Oýun oýnamak üçin ulanyjylar, esasan, smartfonlar we planşetler ýaly mobil enjamlardan we kompýuterden peýdalanýarlar. Kompýuterleriň, ýan kompýuterleriň we monitorlaryň hatda el telefonlaryň ýörite oýun oýnamaga niýetlenen görnüşleri hem bar.
Bu oýunlaryň dizaýnerleri öz kärdeşleri we programmaçylar bilen bilelikde işläp, sanly oýnuň ýerleşişini, logikasyny we oýnalyşyny taýýarlaýarlar hem-de sanly oýunlary döredýärler.
Barha uly islegden peýdalanýan sanly oýun senagatynda, animasiýa taýýarlamakda tejribesi bolan, hyýaly we artdyrylan hakykat hünärmenlerine we oýun dizaýnerlerine zerurlyk duýulýar.
Şekili babatda ulanyjylaryň ünsüni çekjek oýunlary döredýän dizaýnerler oýun gahrymanlaryny, sanly dünýäni we bir-biri bilen baglanyşykly bolan hekaýatlary döretmek üçin grafiki dizaýn hünärmeni we programmirlemeden peýdalanýarlar. Şeýle hem şowly netije berjek oýun döretmek üçin mazmun ýazyjylardan, animatorlardan ybarat topar bilen işleşýär. Mundan başga-da oýnuň mahabatyny etmek üçin marketing bilermenleri bilen bilelikde işleýärler.
Adatça sanly oýunlar dört enjamda oýnalýar – konsol, mobil enjamlar, kompýuter we onlaýn (internet arkaly).
Sanly oýun dizaýneri gyzykly we ýatda galyjy oýun döretmek üçin kämilleşdirilip bilinýän, oýnamagy ýeňil oýunlar döredýärler. Munuň üçin ilki oýnuň nusgasy döredilýär.
Sanly oýunlar taýýarlanan hünärmeniň hyýaly pikirlenişi, döredijilik ukyby güýçli bolmaly. Adamlaryň gyzyklanyp biljek zatlaryny bilmeli.
Sanly oýunlarda hekaýatyň dowamlylygy, sahnanyň enjamlaşdyrylyşy, ulanylýan gurallar we gahrymanyň interfeýsi örän ähmiýetlidir. Her bir oýun dizaýn edilende onuň her bir elementini jime-jik ýasamaly. Oýun döredilende her bir edilen iş beýleki hünärmenler bilen maslahatlaşylyp, razylaşylyp ýerine ýetirilmeli.
Oýun taýynlanmaga başlamazdan ozal, şol oýny oýnajak auditoriýa, ýagny oýnajak adamlar barada giňişleýin maglumat toplamaly.
Oýun dizaýneri bolmak üçin haýsydyr bir ugurdan ýokary bilim hakyndaky diplomyň bolmagyna zerurlyk ýok. Şeýle-de bolsa, sanly oýun dizaýnerleri adatça bu ugurdan okuwly we tejribeli bolýarlar. Mundan başga-da sanly oýun döretmek isleýänler üçin ýörite okuwlar bolýar.
Akmeňli Permanowa, Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň mugallymy.
