Ça­ga­lar üçin ýy­lyň-ýy­ly­na gy­zyk­ly güý­men­je­ler oý­la­nyp ta­pyl­ýar. Şeý­le gy­zyk­ly güý­men­je­le­riň bi­ri bolan sa­mo­katyň gy­zyk­ly ta­ry­hy bar. XIX asy­ryň ahy­ryn­da Ýew­ro­pa­da ça­ga­la­ryň aýa­gy­na ýe­ten şi­kesiň çalt bit­me­gi üçin sa­mo­ka­tyň il­kin­ji nus­ga­sy oý­la­nyp ta­pyl­ýar. Tag­ta­nyň her uju­na ti­gir­çek­le­r otur­dy­lyp, oňa tu­ta­waç­ly di­reg ber­ki­dil­ýär. Aýa­gu­la­gyň bu ýö­ne­keý gör­nü­şi­ni hem­me­ler ha­lap­dyr. Şeý­le­lik­de, XX asy­ryň baş­la­ry­na hä­zir­ki sa­mo­kat­la­ra meň­zeş nus­ga iş­le­nip dü­zül­ýär. Öň di­ňe gö­ni ýol­da sü­rüp bol­ýan sa­mo­kat­lar, soň­ra aý­law­ly ýo­da­lar­da sür­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýän 45 gra­dus öw­rüm­li tu­ta­waç bi­len kä­mil­leş­di­ril­ýär. Sa­mo­ka­tyň tu­ta­wa­jy­ny sa­ga, çe­pe ýa-da özü­ňe çek­mek ar­ka­ly aý­law­la­ry ýe­ri­ne ýe­ti­rip bol­ýar. Şeý­le hem öň­ler sü­rüp bar­ýan wag­tyň sak­lan­mak­da kyn­çy­lyk­ ýü­ze çy­kan bol­sa, soň­ky ýyl­lar­da ar­ka ta­ra­pyn­da­ky ti­gir­çe­giň üs­tün­den ba­s­ýan tog­ta­dy­jy or­naş­dy­ryl­ýar. Il­ki­baş­da ça­ga­la­ra ni­ýet­le­ni­lip taý­ýar­la­nan sa­mo­kat­la­ryň soň­lu­gy bi­len ulu­la­ra ni­ýet­le­nen gör­nüş­le­ri peý­da bol­ýar. 1930-njy ýyl­lar­da ula­gyň bu gör­nü­şi köp­çü­lik­le­ýin ön­dü­ri­lip, ýan­gyç tyg­şyt­la­mak mak­sa­dy bi­len ula­ny­şa goý­be­ril­ýär. Il­ki­baş­da mo­tor­ly gör­nüş­le­ri­niň meş­hur bo­lan­dy­gy­na ga­ra­maz­dan, soň­ra sa­mo­ka­tyň aýak bi­len he­re­ke­te ge­ti­ril­ýän nus­ga­sy ýör­gün­li bol­ýar. Sa­mo­kat­la­ryň önüm­çi­li­gi 1940-1950-nji ýyl­lar­da has-da art­ýar. 1974-nji ýyl­da «Pat­mont Mo­tor Werks» kom­pa­ni­ýa­sy­nyň we­ki­li Stiw Pat­mont elekt­rik to­gy bi­len ýö­re­ýän «Go-Ped» sa­mo­ka­ty oý­lap tap­ýar we pa­tent al­ýar. Elekt­rik ener­gi­ýa­ly sa­mo­kat­lar iň köp sa­tyn al­nan ulag se­riş­de­le­ri­niň bi­ri bol­ýar. 1998-nji ýyl­da üç ti­gir­li sa­mo­kat­lar peý­da bol­ýar. 2000-nji ýyl­lar­da sa­mo­kat önüm­çi­li­gin­de bir­nä­çe bäs­deş­ler ýü­ze çy­kyp, bir mil­li­on sa­mo­kat sa­tyl­ýar. Şol ýyl­da sa­mo­kat ön­dü­ri­ji­le­riň kö­pel­me­gi bi­len, bu ula­gyň mo­tor­ly, elekt­rik ener­gi­ýa­ly, dür­li reňk­li nus­ga­sy iş­le­nip dü­zül­ýär.

Sa­mo­kat sür­me­giň peý­da­sy
Be­de­niň de­ňag­ram­ly­ly­gy­ny saz­la­ýar. Sa­mo­kat bir aýak­da dik du­rup, beý­le­ki aýa­gyň bi­len he­re­ke­te ge­tir­mek ar­ka­ly be­de­niň çe­ýe­li­gi­ni art­dyr­ýar.
Myş­sa­la­ry ös­dür­ýär. Sa­mo­ka­ty he­re­ke­te ge­tir­mek üçin myş­sa­lar dart­gyn­ly ýag­daý­la­ra se­ze­war bol­ýar. Bu myş­sa­la­ryň tap­lan­ma­gy üçin uly äh­mi­ýe­te eýe­dir.
Ne­ti­je çy­kar­ma­ga kö­mek ed­ýär. Sa­mo­kat sü­re­niň­de öw­rüm­den, öňüň­dä­ki päs­gel­çi­lik­den nä­dip geç­me­li di­ýen so­rag­lar­da ün­süň jem­len­ýär. Bu ýag­daý pi­kir­len­mek uky­by­ny ös­dü­rip, çalt ne­ti­je çy­kar­ma­ga ýar­dam ed­ýär.
Dost­la­ryň bi­len ys­nyş­dyr­ýar. Sa­mo­kat­da ýe­ke ge­ze­lenç ede­niň­den, köp­çü­lik bo­lup aý­lan­mak has gy­zyk­ly bol­sa ge­rek. Şeý­le ýag­daý­da gür­rüň­ler edip, so­rag-jo­gap alyş­mak ar­ka­ly deň-duş­la­ryň bi­len dost­la­şyp, wag­ty­ňy gy­zyk­ly we peý­da­ly ge­çi­rip bol­ýar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА