1-nji de­kabr­da Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti Ser­dar Berdimuhamedow COP28 mas­la­ha­ty­nyň çäk­le­rin­de BMG-niň Daş­ky gur­şaw bo­ýun­ça mak­sat­na­ma­sy­nyň (UNEP) Ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji di­rek­to­ry, Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş sek­re­ta­ry­nyň orun­ba­sa­ry ha­nym In­ger An­der­sen bi­len du­şuş­dy.
Du­şu­şy­gyň ba­şyn­da ta­rap­lar Türk­me­nis­ta­nyň we UNEP-iň däp bo­lan ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ry mun­dan beý­läk-de pug­ta­lan­dyr­ma­ga taý­ýar­dyk­la­ry tas­syk­la­dy­lar.
Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti Ser­dar Berdimuhamedowyň bel­leý­şi ýa­ly, Türk­me­nis­tan ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi­ni dur­nuk­ly ösü­şe tä­sir ed­ýän mö­hüm şert hök­mün­de kes­git­le­ýär we 2019-njy ýy­lyň sent­ýab­ryn­da ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi bo­ýun­ça Mil­li stra­te­gi­ýa­nyň tä­ze re­dak­si­ýa­sy tas­syk­la­nyl­dy.
2022-nji ýy­lyň ma­ýyn­da Pa­riž yla­la­şy­gy bo­ýun­ça borç­na­ma­la­ry ýe­ri­ne ýe­tir­me­giň çäk­le­rin­de ýur­du­my­zyň mil­li de­re­je­de kes­git­le­nen go­şan­dy tas­syk­la­nyl­dy. Ol BMG-niň ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi bo­ýun­ça Çar­çu­wa­ly kon­wen­si­ýa­sy­nyň sek­re­ta­ria­ty­na res­mi taý­dan hö­dür­le­nil­di.
Eko­lo­gi­ýa me­se­le­le­ri­niň çö­zül­me­gi bi­len bag­ly çä­re­le­riň çäk­le­rin­de Mer­ke­zi Azi­ýa­nyň ýurt­la­ry üçin ştab-kwar­ti­ra­sy Aş­ga­bat­da ýer­leş­jek ho­wa teh­no­lo­gi ýa­la­ry bo­ýun­ça Se­bit mer­ke­zi­ni dö­ret­me­gi tek­lip edil­di.
Döw­let Baş­tu­ta­ny­nyň nyg­taý­şy ýa­ly, Türk­me­nis­tan Äh­lu­mu­my me­tan borç­na­ma­syn­dan ge­lip çyk­ýan şert­le­ri ýe­ri­ne ýe­tir­mä­ge gö­nük­di­ri­len tas­la­ma­la­ryň we mak­sat­na­ma­la­ryň çäk­le­rin­de hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ry we hyz­mat­daş döw­let­ler bi­len hyz­mat­daş­ly­gy do­wam et­me­gi göz öňün­de tut­ýar.
Du­şu­şy­gyň bar­şyn­da Aral me­se­le­si­ne hem deg­lip ge­çil­di. Mä­lim bol­şy ýa­ly, Türk­me­nis­tan 2017-2019-njy ýyl­lar ara­ly­gyn­da Ara­ly ha­las et­me­giň hal­ka­ra gaz­na­syn­da (AHHG) baş­lyk­lyk et­di. Şol dö­wür­den bä­ri uly iş­ler ge­çi­ril­di. Köp wagt­lyk ara­kes­me­den soň, il­kin­ji ge­zek 2018-nji ýy­lyň aw­gus­tyn­da ýur­du­myz­da Mer­ke­zi Azi­ýa­nyň äh­li döw­let­le­ri­niň Baş­tu­tan­la­ry­nyň gat­naş­ma­gyn­da AHHG-nyň Sam­mi­ti ge­çi­ril­di.
Türk­me­nis­ta­nyň baş­lan­gy­jy bo­ýun­ça BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy 2018- 2019-njy ýyl­lar­da «Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň we Ara­ly ha­las et­me­giň hal­ka­ra gaz­na­sy­nyň ara­syn­da hyz­mat­daş­lyk» ba­ra­da­ky Ka­rar­na­ma­la­ry ka­bul et­di. Bu res­mi­na­ma­lar AHHG-nyň we BMG-niň ýö­ri­te­leş­di­ri­len eda­ra­la­ry­nyň, mak­sat­na­ma­la­ry­nyň we gaz­na­la­ry­nyň, şeý­le hem hal­ka­ra ma­li­ýe ins­ti­tut­la­ry­nyň ara­syn­da öza­ra gat­na­şyk­la­ry ös­dür­mek üçin esas bol­dy.

Bel­le­ni­li­şi ýa­ly, 2023-nji ýy­lyň 19-njy ma­ýyn­da BMG-niň Azi­ýa we Ýu­waş um­man üçin Yk­dy­sa­dy we dur­muş ko­mis­si­ýa­sy (ES­KA­TO) Türk­me­nis­ta­nyň baş­lan­gy­jy bi­len Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň ýo­kar­da ag­za­lan Ýö­ri­te mak­sat­na­ma­sy­ny dö­ret­mek me­se­le­si­ne de­giş­li Ka­rar­na­ma­ny ka­bul et­di.
Te­bi­ga­ty go­ra­mak ul­ga­myn­da Türk­me­nis­tan bi­len Mil­let­ler Bi­le­le­şi­gi­niň ara­syn­da hyz­mat­daş­lyk­da ha­zar me­se­le­si­ne hem mö­hüm orun be­ril­ýär. Şu ýy­lyň sent­ýab­ryn­da, BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 78-nji mej­li­sin­de ýur­du­myz «Ha­zar eko­lo­gi­ýa baş­lan­gy­jy­ny» dö­ret­mek ba­ra­da­ky tek­li­bi gi­riz­di. Ol Ha­za­ryň daş­ky gur­şa­wy­ny go­ra­mak, onuň bio­lo­gik se­riş­de­le­ri­ni aýaw­ly sak­la­mak, der­wa­ýys eko­lo­gi­ýa me­se­le­le­ri­niň bir­nä­çe­si­ni çöz­mek me­se­le­le­ri bo­ýun­ça ne­ti­je­li gat­na­şyk­lar üçin hal­ka­ra bin­ýa­dy­na öw­rül­me­li­dir.
BMG-niň Daş­ky gur­şaw bo­ýun­ça mak­sat­na­ma­sy­nyň Ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji di­rek­to­ry, Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş sek­re­ta­ry­nyň orun­ba­sa­ry Türk­me­nis­ta­nyň eko­lo­gi­ýa ul­ga­myn­da ama­la aşyr­ýan iş­le­ri­ne, onuň oňyn baş­lan­gyç­la­ry­na hem-de bu ugur­da ile­ri tu­tul­ýan äh­lu­mu­my we­zi­pe­le­ri çöz­mä­ge goş­ýan go­şan­dy­na ýo­ka­ry ba­ha ber­di.
Du­şu­şy­gyň ahy­ryn­da Türk­me­nis­ta­nyň we BMG-niň Daş­ky gur­şaw bo­ýun­ça mak­sat­na­ma­sy­nyň äh­lu­mu­my aba­dan­çy­ly­gyň we dur­nuk­ly ösü­şiň mak­sat­la­ry­na la­ýyk gel­ýän ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gy do­wam et­mä­ge yg­rar­ly­dyk­la­ry ýe­ne-de bir ge­zek tas­syk­la­nyl­dy.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА