Göz – dün­ýäň aý­na­sy, kal­byň nu­ru­dyr. Älem dek giň gö­zü­miz bi­len dün­ýä­ni gör­ýä­ris. Gö­zi go­ra­mak üçin iý­mit­len­me­giň hem düz­gü­ni bar. Şo­nuň üçin hem göz da­mar­la­ry­ny ber­ki­di­ji iý­mit­le­ri iý­mek has peý­da­ly­dyr. Gö­zü­mi­zi Gün şöh­le­sin­den go­ra­mak ilkinji ber­jaý edil­me­li düz­gün­le­riň bi­ri­dir. Aşak­da­ky hö­dür­le­nen maşk­lar ber­jaý edil­se, gö­züň we beý­ni­niň nerw öý­jük­le­ri­niň ýa­daw­ly­gy­nyň aý­ryl­ma­gy­na kömek eder.

Gö­züň ýa­daw­ly­gy­ny aýyr­mak üçin maşk­lar:
Gö­zü­ňi­zi ýu­mup, maň­la­ýy, gaş­la­ryň ýo­kar­sy­ny, çek­gä­ni bar­mak­la­ryň bi­len ba­şam bar­mak­dan sü­ýem bar­ma­ga ta­rap aý­law­ly he­re­ket et­me­li. Eliň aýa­sy bi­len göz bä­be­ne­gi­niň üs­tü­ne ýu­waş­lyk bi­len ba­syp ow­ka­la­mak göz da­mar­la­ry­nyň gan aý­la­ny­şy­ny go­wu­lan­dyr­ýar.
Komp­ýu­ter­de iş­le­nen­de, ki­tap oka­lan­da ýa-da te­le­wi­zor gör­len­de her 30-40 mi­nut­dan 5-10 mi­nut­lyk ara­kes­me et­me­li. Esa­san hem, ça­ga­lar komp­ýu­ter­de ýa-da te­le­fon­da oýun oý­nap, köp otur­ýar­lar. Ne­ti­je­de, gö­züň ak­ko­mo­da­si­on myş­sa­la­ry­na ag­ram düş­ýär we çag­ala­ryň do­ly be­ke­me­dik göz­le­rin­de şo­wa­kör­lük (mio­pi­ýa) eme­le gel­ýär. Komp­ýu­ter­de uzak wagt­lap iş­le­me­giň ne­ti­je­sin­de göz ýa­dap, gy­zar­ýar. Komp­ýu­ter­de iş­le­nen­de göz or­ta­ça 3 es­se seý­rek gyr­pyl­ýar. Ne­ti­je­de, göz­ler gu­rak­sy bo­lup ug­ra­ýar, şo­nuň üçin gö­züň ýa­daw­ly­gy­ny aýyr­ýan maşk­la­ry ýe­ri­ne ýe­tir­me­gi en­dik et­me­li.
Daş ara­ly­ga üns­li se­re­dip, bir­den gys­ga ara­ly­ga se­ret­me­li. Bu maş­ky her gün gaý­ta­la­ma­ly.
Göz bä­be­ne­gi­ni ýo­ka­ryk-aşak, soň­ra sa­ga-çe­pe he­re­ket­len­dir­me­li. Bu maşk gö­zi ýe­ter­lik muk­dar­da çyg­lan­dyr­ýar.
Ki­tap oka­lan­da göz­den 30 sm, mo­ni­tor­da iş­le­nen­de, 50-70 sm ara­çä­gi sak­la­ma­ly. Mo­ni­tor göz­den 8-10 sm aşak­da bol­ma­ly. Eger mo­ni­tor gö­züň de­ňin­de ýa-da ýo­kar­da bol­sa, göz al­ma­sy­nyň nem­li we buý­nuz bar­da­la­ry çalt gu­ra­ýar. Göz ýa­da­ýar we ýa­şa­ryp, gy­za­ryp, agy­ryp baş­la­ýar.
Ýü­zin ýa-da ar­kan ýa­typ oka­mak mas­la­hat be­ril­me­ýär. Şeý­le ýag­daý­da göz bi­len ýaz­gy­nyň ara­çä­gi üýt­gäp dur­ýar we gö­züň ak­ko­mo­da­si­on myş­sa­la­ry­na ag­ram düş­ýär.
Gö­zi go­ra­mak üçin iý­mit düz­gün­le­ri­ni ber­jaý et­me­li. Dü­zü­min­de da­mar­la­ry ber­ki­di­ji mad­da­la­ry, A, B, С wi­ta­min­le­ri sak­la­ýan ba­lyk, ba­gyr, böwürslen, ga­ra smo­ro­di­na, şu­gun­dyr, kä­şir, ke­lem, ga­ra­ly, gök so­gan ýa­ly önüm­le­ri köp­räk iý­me­li.
Gö­zü­ňi­zi bar güý­jü­ňiz bi­len ýu­mup, 30 se­kunt­dan soň­ra giň­den aç­ma­ly. Bu maş­ky her gün 4 ge­zek gaý­ta­la­ma­ly. Soň­ra bar­ma­gy­ňy­zy ýo­ka­ryk-aşak he­re­ket et­di­rip, gö­zü­ňiz bi­len sü­ýem bar­ma­gyň uju­na se­ret­me­li.
Göz al­ma­sy­nyň ýü­zi gözüň ýa­şy bi­len öl­le­nip dur­ma­ly. Gör­mä­ge di­ňe göz däl, eý­sem, beý­ni hem gat­naş­ýar. Şo­nuň üçin hem gö­rüş ýi­ti­li­gi­niň dür­li bo­zul­ma­la­ryn­da kel­la­gy­ry, şe­kil­le­riň go­şa­lan­ma­gy, ýa­daw­lyk, ga­har­jaň­lyk ýü­ze çyk­ýar. Göz bä­be­ne­gi gu­ra­maz ýa­ly, go­raý­jy, aras­sa­laý­jy we çyg­lan­dy­ry­jy göz dam­ja­la­ry­ny ulan­mak mas­la­hat be­ril­ýär.

Mer­dan­gu­ly ŞA­GU­LY­ÝEW,
Halkara saglyk merkezleri müdiriýetiniň Göz kesellerini bejeriş halkara merkeziniň göz rekonstruktiw amallary bölüminiň müdiri.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА