1945-nji ýylyň 24-nji oktýabrynda dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy üpjün etmek we döwletleriň biri-birine bolan ynamyny döretmek maksady bilen, iri halkara gurama – Birleşen Milletler Guramasy döredilýär. Bu sene 1971-nji ýylda halkara baýramçylyk – Birleşen Milletler Guramasynyň güni hökmünde ykrar edilýär. Ilkibaşda 51 agza bilen döredilen gurama häzirki wagtda 193 döwlet agza bolup durýar. Halkara gurama Baş Assambleýa, Howpsuzlyk Geňeşi, Ykdysady we Durmuş Geňeşi (ECOSOC), Halkara Kazyýet hem-de Sekretariat ýaly düzümlerden ybaratdyr. Durnukly Ösüş Maksatlaryny (17 ugur) alyp barýan bu gurama dünýäde parahatçylygy we halkara hyzmatdaşlygy ösdürmekde uly orny eýeleýär. Dünýäde millionlarça adama azyk we lukmançylyk kömegini berýän halkara guramanyň ştab-kwartirasy Nýu-Ýork şäherinde, Ýewropadaky merkezi Ženewa şäherinde hem-de Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi paýtagtymyz Aşgabatda ýerleşýär. BMG-niň
6 sany resmi dili (arap, hytaý, iňlis, fransuz, rus we ispan) bolup, halkara forumlarda şu dillerde çykyş edilýär.
Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasyna agzalyga kabul edilen gününden bäri, syýasy, ykdysady, daşky gurşaw, medeni-ynsanperwer ugurlarda köpugurly hyzmatdaşlygy alyp barýar. Şu günler BMG-niň esaslandyrylmagynyň 80 ýyllygy hem-de Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly
30 ýyllygy halkara derejede uludan toýlanýar. Baýramçylyk çärelerinde hem-de dabaralarda Türkmenistan bilen BMG-niň arasyndaky köpugurly hoşniýetli hyzmatdaşlyk, dünýäde parahatçylygy üpjün etmek bilen bagly Gahryman Arkadagymyz, Arkadagly Gahryman
Serdarymyz tarapyndan alnyp barylýan dünýä derejesindäki işleriň waspy ýetirilýär.
Ýurdumyzyň başlangyjy bilen 2025-nji ýyl BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edildi. Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda iki möhüm senäniň – BMG-niň Baş Assambleýasynyň Kararnamalary bilen üç gezek ykrar edilen Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygynyň hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň esaslandyrylmagynyň 80 ýyllygynyň gabat gelmegi aýratyn bellenmäge mynasypdyr.
BMG-niň ştab-kwartirasy Nýu-Ýorkuň Manhetten etrabynda Gündogar derýasynyň kenarynda 1949-1952-nji ýyllar aralygynda gurulýar. Binalar toplumynyň çäginde Sekretariatyň jaýy, 1800 orunlyk Baş Assambleýanyň zaly, Maslahatlar jaýy, Dag Hammarşýold adyndaky kitaphana bar. Toplumyň howlusynda dünýä ýurtlarynyň parlaýan baýdaklaryny we dürli ýurtlaryndan getirilen sungat eserlerini görmek bolýar. Bu toplum halkara çäk hasap edilip, halkara diplomatiýanyň merkezidir.
BMG-niň Baş Assambleýasynyň ilkinji mejlisi 1946-njy ýylyň 10-njy ýanwarynda Londonda açylýar. Baş Assambleýanyň sessiýalary ilki Londonda, soňra Parižde geçirilýär. 1952-nji ýyldan soňra bolsa, her ýyl diýen ýaly, Nýu-Ýorkdaky ştab-kwartirada geçirilip başlanýar. Guramanyň esasy wezipesi halkara parahatçylygy we howpsuzlygy saklamakdan, adam hukuklaryny goramakdan, ynsanperwer kömeklerini ugratmakdan, durnukly ösüşi we klimatyň üýtgemeginiň öňüni almaga goldaw bermekden ybaratdyr.
PDF









