Hal­ky­my­zyň ýü­rek sy­ry, yna­my, yg­ra­ry bo­lan türk­men ha­ly­la­ry asyr­la­ryň do­wa­myn­da özü­niň in­çe sun­gat, mi­ze­mez gö­zel­lik­di­gi­ni yk­rar et­di­rip gel­ýär. Ha­ly­la­ry­myz­da­ky aja­ýyp na­gyş­lar mil­le­ti­mi­ziň gö­zel­li­ge bo­lan söý­gü­sin­den ny­şan­dyr. Hor­mat­ly Prezidentimiziň çäk­siz ala­da­la­ry­nyň ne­ti­je­sin­de mil­li gym­mat­lyk­la­ry­my­zyň ar­zy­sy bar­ha art­ýar. Il-gü­nüň kal­by­na de­ňel­ýän ne­pis we owa­dan ha­ly­la­ry­myz me­de­ni mi­ra­sy­my­zyň iň aja­ýyp sun­gat ese­ri hök­mün­de bar­ha kä­mil­leş­ýär. Was­py des­sa­na my­na­syp türk­men ha­ly­la­ry müň­ler­çe ýyl­la­ryň ta­ry­hy­ny özü­ne siň­di­rip­dir. Onuň her bir nag­şyn­da, gö­lün­de enä­niň gy­zy­na ün­de­wi, ze­na­nyň ýü­rek ar­zuw­la­ry jan­lan­ýar. Ha­ly do­ka­lan­da in­çe çit­mek, te­kiz gyr­mak us­sat­lyk ha­sap­lan­ýar. Müň­ler­çe çi­tim­le­riň, öý­düm­ler­dir gy­rym­la­ryň, mu­ka­ma ça­lym ed­ýän da­rak kak­ma­la­ryň esa­syn­da dö­rän bu gym­mat­ly se­net­de pe­der­le­ri­mi­ziň dur­muş ha­ky­kat­la­ry çeper be­ýanyny tap­ýar.
2019-njy ýy­lyň 12-nji de­kab­ryn­da Ko­lum­bi­ýa Res­pub­li­ka­sy­nyň paý­tag­ty Bo­go­ta şä­he­rin­de ge­çi­ri­len Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Bi­lim, ylym we me­de­ni­ýet bo­ýun­ça gu­ra­ma­sy­nyň Mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy go­rap sak­la­mak ba­ra­da­ky 14-nji mej­li­si­niň do­wa­myn­da Türk­me­nis­ta­nyň hö­dür­le­me­gi bo­ýun­ça türk­men mil­li ha­ly­çy­lyk sun­ga­ty­ny ÝUNESKO-nyň Adam­za­dyň mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na gi­riz­mek ba­ra­da çöz­güt ko­mi­te­tiň ag­za ýurt­la­ry ta­ra­pyn­dan bi­ra­gyz­dan ka­bul edildi. Gahryman Arkadagymyzyň türk­men ha­ly­sy we onuň şe­kil­le­ri­niň, ny­şan­la­ry­nyň, tü­ke­nik­siz na­gyş gö­zel­li­gi­niň, şa­hy­ra­na­ly­gy­nyň çäk­siz dün­ýä­si ha­kyn­da gür­rüň ber­ýän «Jan­ly ro­wa­ýat», «Ar­şyň ne­pis­li­gi» at­ly eser­le­rin­de ge­ti­ri­len jüm­le­le­ri, et­nog­ra­fik aý­ra­tyn­lyk­la­ry dog­ru­syn­da çy­kyş­lar­da gi­ňiş­le­ýin du­rup geç­di­ler. El­bet­de türk­men ha­ly sun­ga­ty­na, onuň bi­len bag­la­ny­şyk­ly bo­lan däp-des­sur­la­ra, ro­wa­ýat­la­ra, mil­li mi­ra­sy­my­za ser sa­la­nyň­da, türk­men ze­nan­la­ry­nyň aň-dü­şün­je­si­niň, akyl-paý­ha­sy­nyň örän ýo­ka­ry de­re­je­de bo­lan­dy­gy­na göz ýe­tir­ýär­siň. Türk­men ha­ly­sy­nyň gö­zel­li­gi her bir yn­sa­nyň ru­hy teş­ne­li­gi­ni gan­dyr­ýar. Ýa­şaý­şa, ru­hy gö­zel­lik­le­re bo­lan hö­we­si­ni art­dyr­ýar. Ha­ly türk­men dur­mu­şyn­da mu­kad­des­li­ge eýe bo­lan gö­zel­li­giň aja­ýyp nus­ga­sy­dyr. Pä­him-paý­has­ly ene-ma­ma­la­ry­myz ne­pis ha­ly­la­ry­na gö­zel­lik, yn­san­per­wer­lik, ada­lat­ly­lyk, ýag­şy­lyk ýa­ly asyl­ly ýö­rel­ge­le­ri­ni, ata Wa­ta­na, mu­kad­des top­ra­ga, ene-ata bo­lan söý­gü­le­ri­ni siň­di­rip­dir­ler.
Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ta­gal­la­sy bi­len hal­ky­my­zyň geç­miş ta­ry­hy­ny öw­ren­mä­ge giň müm­kin­çi­lik­ler dö­re­dil­di. Türk­men hal­ky geç­miş­de dün­ýä me­de­ni­ýe­ti­niň ös­me­gi­ne uly go­şant go­şan halk­dyr. Ýur­du­myz­da ge­çi­ri­len ar­heo­lo­gik bar­lag­la­ryň ne­ti­je­sin­de ýü­ze çy­ka­ry­lan mad­dy we ru­hy me­de­ni­ýe­ti­mi­ze de­giş­li ar­heo­lo­gik gym­mat­lyk­lar eziz Wa­ta­ny­my­zyň şöh­rat­ly ta­ry­hy­nyň müň­ýyl­lyk­lar­dan göz­baş alyp gaýd­ýan­dy­gy­ny gör­kez­ýär. Şol şan­ly geç­mi­şiň do­wa­myn­da hal­ky­my­z mad­dy we ru­hy me­de­ni­ýe­ti­niň en­çe­me gym­mat­lyk­la­ry­ny dö­re­dip­dir, ola­ryň naý­ba­şy­la­ry­nyň bi­ri-de ha­ly­çy­lyk sun­ga­ty­dyr. Ha­ly­çy­lyk sun­ga­ty­nyň däp­le­ri­niň köp asyr­lyk ta­ry­hy bar. Türk­men ha­ly­la­ry ba­ra­da il­kin­ji ýat­la­ma­ny ХIII asyr­da ital­ýan sy­ýa­hat­çy­sy Mar­ko Po­lo gal­dy­ryp gi­dip­dir. Ol öz ki­ta­byn­da şeý­le ýaz­ýar: «Bu ýer­de, bil­ýä­ňiz­mi, dün­ýä­de iň ne­pis owa­dan ha­ly­lar do­kal­ýar, şo­nuň ýa­ly-da diý­seň go­wy, gym­mat­ ba­haly gy­zyl hem baş­ga reňk­li ma­ta­lar do­kal­ýar, baş­ga-da köp zat­lar ön­dü­ril­ýär».
Türk­men top­ra­gam, te­bi­ga­tam, be­dew atam, gaz­ma du­ta­ram, mil­li şaý-se­pem, şo­nuň ýa­ly-da ne­pis ha­ly­sam gö­zel­dir. Ha­ly­la­ry­my­zyň na­gyş­la­ry­na bi­te­wi­lik, saz­la­şyk, paý­has­ly­lyk mah­sus­dyr. Ha­ly­çy­lyk işi in­çe hem hy­syr­dy­ly, şol bir wag­tyň özün­de-de, diý­seň jo­gap­kär­li. Sa­ry­ja goý­nuň ýü­ňi, te­bi­gy bo­ýag­lar, ýüň­ler­den en­di­gan edi­lip çe­ki­len sü­ýüm­ler, eg­ri­lip taý­ýar­la­nan çi­tim­lik ýüp­ler, eriş­dir ar­gaç­lar esa­sy ge­rek zat­lar. Ha­ly­nyň gö­zel­li­gi­ne, ne­pis­li­gi­ne haý­ran ga­lan her bir yn­san ony do­kan el­le­riň çe­per­li­gi­ne, ýü­rek­le­ri­niň gö­zel­li­gi­ne göz ýe­tir­ýär. Türk­me­niň gu­wan­jy, buý­san­jy ha­sap­lan­ýan ha­ly­da hal­kyň geç­miş ta­ry­hy, ar­zu­wy jem­le­nen­dir. Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň mil­li ha­ly­çy­lyk sun­ga­ty ba­ra­da­ky oý-pi­kir­le­ri­ni, ha­ly­çy­ly­ga de­giş­li gym­mat­ly mag­lu­mat­la­ry özün­de jem­le­ýän «Ar­şyň ne­pis­li­gi», «Jan­ly ro­wa­ýat» at­ly eser­le­ri türk­men hal­ky­na, ez­ber el­li ha­ly­çy­la­ry­my­za aja­ýyp sow­gat bol­dy. Ga­dy­my däp-des­sur­la­ry­my­za, mil­li mi­ra­sy­my­za çuň­ňur sar­pa goý­ýan hormatly Prezidentimiz ha­ly sun­ga­ty­ny mu­kad­des­lik de­re­je­si­ne ýe­ti­rip, türk­men ha­ly­sy­nyň şan-şöh­ra­ty­nyň äle­me ýa­ýyl­ma­gy­na giň ýol aç­dy. Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de türk­men ha­ly­çy­lyk sun­ga­ty ösü­şiň şa­ýo­lu­na düş­di. Ta­ry­hyň gat­la­ry­na ara­laş­saň, geç­miş­de us­sat ha­ly­çy­la­ry­my­zyň en­çe­me­si­niň bo­lan­dy­gy­na buý­san­ýar­syň. Ola­ryň yl­ha­myn­dan, yh­la­syn­dan il­kin­ji äpet ha­ly dün­ýä in­di. Goý, gö­zel­li­giň, ne­pis­li­giň, kä­mil­li­giň nus­ga­sy bo­lan türk­men ha­ly­la­ry­myz öý­le­ri­mi­ziň tö­rü­ni be­ze­sin!

Ak­ja­gül ATA­ÝE­WA,
Te­jen şä­he­ri­niň 5-nji or­ta mek­de­bi­niň
ýo­ka­ry de­re­je­li ta­ryh mu­gal­ly­my,
Türk­me­nis­ta­nyň us­sat mu­gal­ly­my.

ЭТО МОЖЕТ БЫТЬ ИНТЕРЕСНОЕЩЕ ОТ АВТОРА