Ki­çi­jik hekaýalar

Daý­han we al­ma aga­jy
Ir za­man­lar to­ka­ýa ýa­kyn oba­la­ryň bi­rin­de bir daý­han ýa­şa­ýan eken. Onuň dür­li agaç­la­ra, gül­le­re bü­re­nip otu­ran ul­la­kan mülki bo­lup­dyr. Daý­han ça­ga­lyk ýyl­la­ry­ny bu ýer­de ösüp otu­ran al­ma aga­jy­nyň tö­we­re­gin­de oý­nap ge­çi­ren eken. Al­ma aga­jy og­lan­jy­ga ul­la­kan hem süý­ji mi­we­le­ri­ni jo­mart­lyk bi­len eçi­lip­dir. Agaç şeý­le­bir äpet bo­lup­dyr we­lin, dür­li haý­wan­lar ony özü­ne mes­gen edi­nip, ag­zy­bir­lik­de ýa­şap­dyr­lar.
Aý­lar-ýyl­lar ge­çip, al­ma aga­jy hem gar­rap, ha­syl ber­me­gi­ni bes eden­soň, daý­han ony bö­lek­läp, dür­li-dü­men ho­ja­lyk es­bap­la­ry­ny ýa­sa­ma­gy ýü­re­gi­ne düw­ýär.
Gün­le­riň bi­rin­de ol özü­niň ýa­law ýa­ly ýi­ti pal­ta­sy­ny ge­ti­rip, aga­ja ýa­kyn­la­şyp­dyr we­lin, haý­wan­lar üý­şüp, oňa ýal­bar­ma­ga baş­lap­dyr­lar:
– Bu aga­jy çap­ma, bu agaç bi­ziň öýü­miz, eger ýa­dyň­da bol­sa se­nem og­lan­jyk­kaň bi­ziň bi­len bi­le şu ýer­de oý­na­ýar­dyň ahy­ry.
Em­ma daý­han ola­ryň ýal­bar-ýa­ka­ry­na gu­lak hem as­man, işe gi­riş­mek­çi bol­ýar. Şol bar­şy­na bir­den­kä onuň göz­le­ri aga­jyň ýü­zün­dä­ki kö­we­giň için­de lo­wur­dap du­ran sap-sa­ry ba­la düş­ýär. Bal­dan da­dyp gör­ýär we­lin, bi­yg­ty­ýar ça­ga­lyk ýyl­la­ry ýa­dy­na düş­ýär. Ba­lyň dat­ly ta­ga­my oňa şeý­le bir ýa­rap­dyr we­lin, «Bäh, mu­nuň süý­jü­dig­ini!» di­ýe­ni­ni duý­man ga­lyp­dyr. Daý­ha­nyň bal­dan lez­zet alyp iýi­şi­ni syn­lap du­ran ba­la­ry­la­ry: «Biz sa­ňa nä­çe diý­seň bal be­re­li, aga­ja deg­me­seň bol­ýar» di­ý­şip­dir­ler. Sen­jap­lar bol­sa: «Biz sa­ňa hoz ge­ti­rip be­re­li», guş­ja­gaz­lar bol­sa: «Bi­ziň saý­raý­şy­my­zy diň­läp, aga­jyň sa­ýa­syn­da dyn­jy­ňy al» di­ýiş­ýär­ler.
Diň­şir­ge­nip du­ran daý­han aky­ly­na aý­la­nyp, pal­ta­sy­ny bir gy­ra taş­la­ýar. Ol özü­niň kör­pe­je ag­ty­gyn­yň hem al­ma aga­jy­nyň tö­we­re­gin­de oý­nap, wag­ty­ny hoş ge­çir­me­gi­ni is­le­ýär. Daý­han öz ýa­nyn­dan hiç wagt bu aga­jy çap­ma­jak­dy­gy­na äht ed­ýär. Şeý­le­lik­de, haý­wan­lar ýe­ne-de bu agaç­da bir maş­ga­la ýa­ly bo­lup, ag­zy­bir­lik­de şa­dy-hor­ram ýa­şa­ma­gy­ny do­wam et­dir­ýär­ler.

Ag­şam­lyk na­ha­ry
Bir og­lan ag­şam­lyk na­ha­ry­ny edin­mek üçin gar­ta­şan ka­ka­sy bi­len gar­ba­nyş­ha­na gir­ýär. Olar na­har edi­nip otyr­ka­lar, ka­ka­sy atan­lyk­da üst-ba­şy­na na­har dök­ýär. Og­ly der­rew ýe­rin­den tu­rup, des­mal bi­len gar­ry ka­ka­sy­nyň üst-ba­şy­ny aras­sa­la­ma­ga dur­ýar, soň­ra el-ýüz ýu­wul­ýan ota­ga el­tip, eşi­gi­ne de­gen na­ha­ryň teg­mil­le­ri­ni ýuw­ýar. Olar ýe­ne öň­kü­le­ri ýa­ly sto­luň ba­şy­na ge­çip, ag­şam­lyk na­ha­ry­ny edin­ýär­ler, soň­ra çaý ba­şyn­da söh­bet ed­ýär­ler. Og­la­nyň he­re­ket­le­ri­ne bu ýer­de otu­ran­la­ryň sy­ny otur­ýar.
Garbanyş­ha­na­dan çy­kan­soň­lar ka­ka­sy:
– Og­lum, içer­de hiç zat go­ýup gaýt­ma­dyň­my? – di­ýip so­ra­ýar. Og­lan bi­raz oý­lan­ýar-da:
– Aý, ýok-la, ka­ka, hiç za­dym-a gal­ma­dy – di­ýip jo­gap ber­ýär. Şon­da ka­ka­sy:
– Ýok, og­lum, sen içer­de og­lan­la­ra gö­rel­de, ka­ka­la­ry­na bol­sa sen ýa­ly asyl­ly og­ly ke­ma­la ge­tir­mek ha­kyn­da ar­zuw go­ýup gaýt­dyň – di­ýip, buý­sanç bi­len jo­gap ber­ýär.

Iň­lis di­lin­den ter­ji­me eden Ma­ýa Ga­pu­ro­wa,
Lebap welaýatynyň Çär­jew et­ra­byn­da­ky 19-njy or­ta mek­de­biň mu­gal­ly­my.