Kä­te öý­de ýe­ke ga­la­ny­myz­da ýa-da köp­çü­lik ýe­ri­ne ba­ra­ny­myz­da bir­den özü­miz bi­len gep­le­şip baş­la­ýa­rys. Köp adam üçin bu ýag­daý tä­sin ýa­ly bo­lup gö­rün­se-de, öz-özüň bi­len gep­leş­mek sag­lyk bi­len bag­ly bo­lup bi­ler. Köp­lenç öz-özüň bi­len gep­leş­mek psi­ho­lo­gik me­se­le hök­mün­de gö­rül­ýär. Şeý­le bol­sa psi­ho­lo­gik kyn­çy­lyk­la­ry bol­ma­dyk sag­dyn adam­lar hem öz­le­ri bi­len gep­leş­ýär­ler. Eý­sem, mu­nuň se­bä­bi nä­me?
Her ki­miň iç­ki mo­no­lo­gy bar. Kä­bir adam özi bi­len gep­le­şip gat­naş­ýan bol­sa, köp­ler için­den gel­ýän se­se jo­gap ber­me­ýär­ler. Hü­när­men­ler öz-özüň bi­len gep­leş­me­giň se­bä­bi­ni iki teo­ri­ýa böl­ýär­ler.
Ýe­ke­lik teo­ri­ýa­sy. Özi bi­len köp wagt ge­çir­ýän, köp­çü­lik­den uzak­da­ky adam­lar öz-özi bi­len gep­leş­me­gi go­wy gör­ýär­ler.
Aň­da (bi­lim) nä­saz­lyk teo­ri­ýa­sy. Ki­tap­dyr çe­per eser­le­ri köp oka­ma­gyň ne­ti­je­sin­de kä­bir ada­myň aňyn­da bu­la­şyk­lyk eme­le gel­ýär. Olar ylym bi­len dur­mu­şy ga­ryş­dy­ryp, ha­çan gör­seň içi­ni gep­le­dip ýör­ýär­ler. Mun­dan baş­ga-da, kä­bir adam­da kyn­çy­ly­ga du­çar bo­lan­da, köp pi­kir­le­nen­de ýa-da ala­da eden­de öz-özi bi­len gep­leş­mek hä­si­ýe­ti ýü­ze çyk­ýar.
Öz-özüň bi­len gep­leş­me­giň
peý­da­ly ta­rap­la­ry:
Öz-özü­ňi tan­kyt­la­mak.
Öz-özü­ňe gö­wün­lik ber­mek.
Öz-özü­ňe erk et­mek.
Öz-özü­ňe ba­ha ber­mek.
Öz-özüň bi­len gep­leş­mek me­se­lä­ni düýp­li pi­kir­len­mek, ýü­ze çy­kan ýag­da­ýy özüň bi­len mas­la­hat­la­şyp çöz­mek, edil­me­li iş­le­ri me­ýil­leş­dir­mek we ne­ti­jä­ni öňün­den göz öňü­ne ge­tir­mek ýa­ly ýag­daý­lar­da hem peý­da­ly bo­lup bi­ler. My­sal üçin, tür­gen­ler köp­lenç hö­we­si­ni art­dyr­mak we mak­sa­dy­na ýet­mek üçin öz-özi bi­len gep­leş­ýär­ler. «Sen mu­ny ba­şa­rar­syň», «Gö­zü­ňi top­dan aýyr­ma», «Ti­jen­jek bol», «Az gal­dy, çy­da» ýa­ly jüm­le­le­ri ulan­ýar­lar. Di­ňe bir tür­gen­ler däl, eý­sem, is­len­dik kär­dä­ki adam hem öz-özü­ni ruh­lan­dy­ryp, öz-özü­ne gol­daw be­rip, mak­sa­dy­na ýe­tip bi­ler.
Öz-özüň bi­len gep­leş­me­giň akyl-huş we jem­gy­ýet­çi­lik peý­da­la­ry fi­lo­sof­lar ta­ra­pyn­dan köp­den bä­ri derňelýär. Fi­lo­sof­la­ryň bel­le­me­gi­ne gö­rä, özüň bi­len der­di­niş­mek ne­ti­jä gel­me­gi aň­sat­laş­dyr­ma­ga, öňüň­de go­ýan mak­sa­dy­ňa ýet­mä­ge, dün­ýä­ga­raý­şy­ňy ös­dür­mä­ge we beý­le­ki­ler bi­len özü­ňi ho­şa­maý alyp bar­ma­ga ýar­dam ed­ýär. Adam öz-özi bi­len gep­le­şen­de aň­da­ky pi­kir­ler gaý­ta­dan iş­len­ýär. Tä­ze pi­kir­ler dö­räp, ýal­ňyş­lyk­la­ry­ňy dü­zet­mä­ge müm­kin­çi­lik dö­re­ýär.
Hü­när­men­ler öz-özüň bi­len gep­le­şe­niň­de bo­lup geç­ýän ýag­da­ýy, pi­kir­le­ri ka­gy­za bel­le­me­gi we soň­ra gaý­ta­dan sel­jer­me­gi mas­la­hat ber­ýär­ler. Öz-özüň bi­len gep­leş­mek peý­da­ly bol­sa-da, kä­wagt zy­ýan­ly hem bo­lup bi­ler. Özüň ba­ra­da ters pi­kir­ler aý­da­nyň­da ýa-da özü­ňi tan­kyt­la­nyň­da, özü­ňe pes ba­ha be­re­niň­de sag­lyk bi­len bag­ly tö­wek­gel­çi­lik­le­re ge­ti­rip bi­ler. Öz-özüň bi­len gep­leş­mek beý­ni­niň iş­leý­şi, ýal­ňyz­lyk, ala­da we dart­gyn­ly­lyk bi­len bag­ly bol­sa, ha­ýal et­män luk­ma­na ýüz tut­ma­ly.

ЭТО МОЖЕТ БЫТЬ ИНТЕРЕСНОЕЩЕ ОТ АВТОРА