«Türk­me­nis­tan – pa­ra­hat­çy­ly­gyň we yna­nyş­ma­gyň Wa­ta­ny» ýy­lyn­da oba ho­ja­ly­gyn­da ga­za­nyl­ýan her bir üs­tün­lik ila­ty­my­zyň aba­dan dur­mu­şy­nyň bin­ýa­dy­dyr. Ýur­du­my­zyň top­rak-ho­wa aý­ra­tyn­lyk­la­ry­ny na­za­ra al­mak bi­len, oba ho­ja­lyk ekin­le­ri­niň gör­nüş­le­ri­niň art­dy­ryl­ma­gy, olar­dan bol ha­syl al­mak ug­run­da ir­gin­siz ta­gal­la­lar edil­ýär.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň bel­läp ge­çi­şi ýa­ly, Ga­raş­syz döw­le­ti­mi­ziň her bir ra­ýa­ty­na, şol san­da türk­men daý­ha­ny­na iş­le­mä­ge, dö­ret­mä­ge, top­rak­dan bol ha­syl ön­dü­rip, ha­lal zäh­me­ti bi­len eş­ret­li dur­muş­da ýa­şa­ma­ga ýur­du­myz­da äh­li şert­ler dö­re­dil­ýär.
Şo­nuň üçin ýur­du­myz­da oba ho­ja­ly­gyn­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän oba mak­sat­na­ma­la­ry­na uly äh­mi­ýet be­ril­ýär. Şo­nuň ne­ti­je­sin­de, ýy­lyň-ýy­ly­na pag­ta­dan, bug­daý­dan, şa­ly­dan we beý­le­ki oba ho­ja­lyk ekin­le­rin­den bol ha­syl alyn­ýar. Oba ho­ja­ly­gy hem-de azyk bol­çu­ly­gy üçin mö­hüm bo­lan şa­ly önüm­çi­li­gi hem ýur­du­myz­da giň­den ös­dü­ri­lip ýe­tiş­di­ril­ýär. Şu ýyl­ky oba ho­ja­lyk möw­sü­min­de şa­ly­nyň bol ha­sy­ly­ny ýyg­na­mak me­ýil­leş­di­ril­ýär. Mu­nuň üçin döw­le­ti­miz ta­ra­pyn­dan 18 müň 300 gek­ta­ra şa­ly ek­mek me­ýil­leş­di­ril­di we şon­dan 82 müň 400 ton­na ha­sy­la ga­ra­şyl­ýar. Da­şo­guz we­la­ýa­tyn­da 8 müň 100 gek­tar­dan 35 müň ton­na, Le­bap we­la­ýa­tyn­da bol­sa 10 müň 200 gek­tar­dan 47 müň 400 ton­na şa­ly ha­sy­ly­ny ön­dür­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. Ýur­du­my­zyň Da­şo­guz we Le­bap we­la­ýat­la­ry­nyň hä­kim­lik­le­ri­ne Da­şo­guz we­la­ýa­ty­nyň Sa­par­my­rat Türk­men­ba­şy et­ra­byn­da hem-de Le­bap we­la­ýa­ty­nyň Dar­ga­na­ta, Dä­new, Çär­jew, Fa­rap, Sa­ýat, Ha­laç, Ho­jam­baz, Ker­ki, Döw­let­li we Köý­ten­dag et­rap­la­ryn­da şa­ly ek­mä­ge müm­kin­çi­lik be­ril­di.
Şa­ly önüm­çi­li­gin­de ho­wa şert­le­ri­ne la­ýyk gel­ýän, bol ha­syl ber­ýän, zy­ýan­keş­le­re gar­şy dur­nuk­ly şa­ly gör­nüş­le­ri ekil­ýär. Şa­ly ek­mek üçin ýö­ri­te­leş­di­ri­len Sa­par­my­rat Türk­men­ba­şy et­ra­by­nyň şa­ly­nyň ýo­ka­ry sor­tu­ny ös­dü­rip ýe­tiş­dir­mek bo­ýun­ça ýe­ter­lik tej­ri­be­si bar. Et­ra­byň «S.A.Ny­ýa­zow» daý­han bir­le­şi­gi­niň şa­ly­çy­la­ry bol­sa azyn­dan 35 müň ton­na­dan gow­rak bu dä­ne­li eki­ni ýyg­ma­gy mak­sat edin­ýär. Et­rap­da şa­ly­ny aras­sa­la­ma­ga we kä­ren­de­çi­le­ri ýo­ka­ry hil­li to­hum bi­len üp­jün et­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýän döw­re­bap en­jam­laş­dy­ry­lan des­ga ýyg­nal­jak ha­sy­ly tä­ze­den iş­lär.
Oba ho­ja­lyk ekin­le­ri­niň müň­ler­çe gör­nüş­le­ri­niň bi­ri hem-de has gym­mat­ly gör­nü­şi şa­ly­dyr. Dä­ne­li ekin­le­riñ ara­syn­da şa­ly iñ ýo­ka­ry muk­dar­da krah­ma­ly sak­laýandygy we ýo­ka­ry ka­lo­ri­ýa­ly­ly­gy bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Tüwiniň düzümindäki krah­mal ýo­kum­ly­ly­gy, aň­sat öz­leş­di­ril­ýän­di­gi bi­len hem beý­le­ki dä­ne­li­ler­den ta­pa­wut­lan­ýar. Şa­ly eki­ni­niň du­za çy­dam­ly­ly­gy­nyň ýo­ka­ry bol­ma­gy ony şor ýer­le­riň du­zu­ny ýu­wup öz­leş­dir­mek­de giň­den ulan­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýär. Şa­ly­nyň bas­dy­ry­lyp su­wa­ryl­ma­gy netijesin­de, şor top­ra­gyň du­zy il­kin­ji gü­nün­den baş­lap ýuw­lup baş­la­ýar. Şo­nuň üçin ony tä­ze öz­leş­di­ril­ýän şor ýer­ler­de ös­dü­rip ýe­tiş­dir­mek has peý­da­ly­dyr.
Şa­ly dö­kü­ni köp ta­lap ed­ýän ekin­le­riň ha­ta­ry­na gir­ýär. Şo­nuň üçin hem şa­ly ekil­jek ýe­riň bir gek­ta­ry­na köp­räk dö­kün dö­kü­lip, onuň ösüş döw­rün­de mi­ne­ral dö­kün­ler bi­len ýe­ter­lik üp­jün edil­ýär. Şeý­le hem şa­ly ekil­jek ýe­riň her gek­ta­ryn­da azot, fos­for we ka­liý dö­kü­ni ula­nyl­ýar. Azot dö­kün­le­rin­den, esa­san, am­mo­niý sul­fa­ty we kar­bo­mit be­ril­ýär. Mi­ne­ral dö­kün­le­ri iki ge­zek­de, ýag­ny ekiş­den öň fos­fo­ryň, ka­li­niň, azo­dyň 30-40 gö­te­ri­mi­ni (am­mo­niý sul­fa­ty ýa-da kar­bo­mit), dö­kün­le­riň ga­lan bö­le­gi­ni ösüm­lik­le­riň ösüş döw­rün­de be­r­me­k mak­sa­da la­ýyk ha­sap­la­nyl­ýar.

Ke­rim­ber­di ME­LÄ­ÝEW,
S.A.Ny­ýa­zow adyn­da­ky Türk­men oba ho­ja­lyk
uni­wer­si­te­ti­niň mu­gal­ly­my.