Te­le­fo­nyň adam aňy­na tä­si­ri

Soň­ky ýyl­lar­da öý­jük­li te­le­fon­lar adam­zat dur­mu­şy­nyň aý­ryl­maz bö­le­gi­ne öw­rül­di. Ara­gat­na­şyk, tä­ze­lik­ler bi­len ta­nyş­mak we güý­men­je üçin ula­nyl­ýan bu en­jam­lar amat­ly şert dö­red­ýän­di­gi­ne ga­ra­maz­dan, zy­ýan­ly tä­si­ri­ni hem ýe­tir­ýär. Alym­lar ta­ra­pyn­dan smart­fo­nyň adam beý­ni­si­ne ýe­tir­ýän tä­si­ri ba­ra­da uzak ýyl­la­ryň do­wa­myn­da bar­lag­lar ge­çi­ril­di. Bar­lag­la­ryň ne­ti­je­sin­de uzak wagt­lap te­le­fon ulan­ma­gyň beý­nä oňaý­syz tä­sir ed­ýän­di­gi ýü­ze çy­ka­ryl­dy. Te­le­fon ula­ny­ly­şy­nyň kö­pel­me­gi, esa­san hem, smart­fon­la­ryň yzy­gi­der­li kä­mil­leş­di­ril­me­gi sag­lyk üçin zy­ýan­ly ha­sap­lan­ýar. Eý­sem, te­le­fo­ny uzak wagt­lap ulan­mak adam psi­ho­lo­gi­ýa­sy­na nä­hi­li tä­sir ed­ýär?

Te­le­fon­dan yzar­lan­ýan tä­ze­lik­ler we bil­di­riş­ler beý­ni­ni ar­tyk­maç hö­wes­len­dir­ýär. Bu bol­sa beý­ni­de te­le­fo­na bo­lan ym­ty­ly­şy dö­red­ýär. Elekt­ron poç­ta ha­bar­la­ry, in­ter­net tä­ze­lik­le­ri we so­si­al me­dia­da­ky ma­ha­bat­lar adam­lar­da «ha­bar­syz gal­mak gor­ku­sy­ny» dö­ret­me­gi müm­kin. Şol se­bäp­li köp adam her gün ýa-da her sa­gat te­le­fo­nyn­da­ky plat­for­ma­la­ry yzar­lap dur­ýar. Bu ýag­daý adam­la­ryň işi­ne we ça­ga­la­ryň oku­wy­na ýa­ra­maz tä­sir ed­ýär.
So­si­al me­dia adam­la­ryň öz dur­mu­şy­ny ýa-da ýag­da­ýy­ny beý­le­ki­ler bi­len yzy­gi­der­li de­ňeş­dir­me­gi­ne se­bäp bol­ýar. Bu bol­sa adam­lar­da özü­ne bo­lan yna­my gowşadyp, dur­mu­şa bo­lan garaýşyny üýtgedýär. Esa­sa­nam, ýet­gin­jek­ler­de bu de­ňeş­dir­me­le­riň ne­ti­je­sin­de göw­nü­çök­gün­lik ala­mat­la­ry ýü­ze çy­kyp, ýal­ňyş pi­kir­ler dö­re­ýär.
Te­le­fo­nyň ek­ra­nyn­dan bö­lü­nip çyk­ýan ma­wy yşyk me­la­to­nin gor­mo­ny­nyň bö­lü­nip çyk­ma­gy­nyň öňü­ni alyp, uky bo­zul­ma­la­ry­na se­bäp bol­ýar. Uky­nyň pe­sel­me­gi ýa-da uku­syz­lyk ala­mat­la­ry nerw ul­ga­my­na tä­sir edip, adam­la­ryň özü­ni alyp bar­şyn­da ga­har­jaň­lyk we ala­daçyllyk ýaly ýag­daý­la­ry ýü­ze çy­kar­ýar. Mun­dan baş­ga-da, uzak wagt­lap te­le­fo­na güý­men­ýän adam­la­ryň beý­ni­sin­de ýa­daw­lyk dö­re­ýär.
Smart­fon­lar her gün di­ýen ýa­ly tä­ze­len­ýän plat­for­ma­la­ry we owa­dan di­zaýn­la­ry bi­len ün­si özü­ne çek­ýär. Te­le­fo­na güý­men­ýän adam wag­tyň nä­dip ge­çe­ni­ni hem bil­män gal­ýar. Bu ýag­daý ada­myň duý­gu­la­ry­na tä­sir edip, özü­ni gü­nä­kär­le­me­gi­ne se­bäp bol­ýar.

Te­le­fo­nyň tä­si­ri­ni azalt­ma­gyň usul­la­ry:
Ala­da we dart­gyn­ly ýag­daý dö­red­ýän­di­gi se­bäp­li, hep­dä­niň bel­li gün­le­rin­de ýa-da gü­nüň bel­li bir wag­tyn­da te­le­fon ulan­ma­gy çäk­len­dir­me­li.
Te­le­fo­na bil­di­riş hök­mün­de gel­ýän ge­rek­siz ha­bar­na­ma­la­ry öçü­rip, ün­si sow­ma­gy­na ýol ber­me­li däl. Di­ňe mö­hüm prog­ram­ma­lar­da­ky ha­bar­na­ma­la­ry açyp goý­ma­ly.
Uk­la­maz­dan bir sa­gat çe­me­si öň te­le­fon ulan­ma­gy bes et­me­li. Ka­da­ly uk­la­mak üçin oňar­saň, te­le­fo­ny ýa­tyl­ýan ota­gda goýmaly däl.
Me­dia tä­ze­lik­le­ri­ne berýän wag­ty­ňy kes­git­le­mä­ge ça­lyş­ma­ly we bel­län wag­tyň­dan geç­me­li däl. Bu ada­myň te­le­fo­na bo­lan ga­raş­ly­ly­gy­ny azald­ýar.
Te­le­fo­na sarp edil­ýän wag­ty fi­zi­ki iş­jeň­lik we jem­gy­ýet­çi­lik gat­na­şyk­la­ry bi­len ça­lyş­ma­ly. Te­le­fo­na güý­men­mez­den, gün ter­ti­bi­ne eýer­me­li. Sport, maşk et­mek bi­len meş­gul­la­nyp, ýa­kyn­la­ryň we dost­la­ryň bi­len otur­ma­ga wagt aýyr­ma­ly.