Türkmenistanyň daşary syýasaty hemişelik Bitaraplyk ýörelgelerine esaslanýar. Bu ýörelge diňe bir döwletimiziň milli bähbitlerini däl, eýsem, halkara giňişliginde parahatçylykly hyzmatdaşlygy hem ösdürýär. 1995-nji ýyldan bäri Birleşen Milletler Guramasy Türkmenistanyň Bitaraplygyny 3 gezek ýörite Kararnama bilen goldady. Bu bolsa ýurdumyza dünýä derejesinde ynam bildirilýändigini görkezýär. Türkmenistanyň başlangyjy bilen kabul edilen ýene bir wajyp resminama 2025-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek hakyndaky Kararnamadyr. Bu başlangyç hormatly Prezidentimiz tarapyndan öňe sürlüp, BMG-niň Baş Assambleýasynda biragyzdan goldanyldy. 2025-nji ýylda iki sany möhüm sene – Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygy we BMG-niň esaslandyrylmagynyň 80 ýyllygy bellenilýär. Bu iki ýubileý senäniň gabat gelmegi Türkmenistan bilen BMG-niň arasyndaky taryhy arabaglanyşygy görkezýär.
Hormatly Prezidentimiziň Birleşen Milletler Guramasynyň döredilmeginiň 80 ýyllygy mynasybetli Baş Assambleýanyň mejlisine gatnaşmagy Türkmenistan bilen BMG-niň arasyndaky strategik hyzmatdaşlygyň aýdyň mysalydyr.
Parahatçylyk syýasaty
Türkmenistan halkara gatnaşyklarynda parahatçylykly dialogy we özara düşünişmegi ileri tutýar. BMG-niň gündelik işlerinde ýurdumyz:
Dürli gapma-garşylyklaryň öňüni almakda dialog medeniýetini wagyz edýär;
Sebitleýin howpsuzlygy üpjün etmäge gönükdirilen teklipleri öňe sürýär;
Owganystanda durnuklylygy üpjün etmek boýunça halkara tagallalaryna goldaw berýär.
Ynanyşmak ýörelgesi
Ynanyşmak Türkmenistanyň halkara hyzmatdaşlyk strategiýasynyň möhüm bölegidir. Parahatçylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmak boýunça başlangyçlary öňe sürmek Türkmenistanyň parahatçylyk döredijilikli syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir. Ýurdumyz gapma-garşylyklaryň öňüni almaga we döwletleriň arasynda dialogy goldamaga gönükdirilen başlangyçlary işjeň ilerledýär. Bu ugurdaky tagallalar Türkmenistanyň BMG-niň ýörelgelerine ygrarlydygyny, ählumumy meseleleri çözmekde bu guramanyň ygtybarly hyzmatdaşy hökmünde çykyş edýändigini görkezýär. BMG-niň Baş Assambleýasynyň Türkmenistanyň başlangyjy esasynda kabul eden Kararnamalary parahatçylyk meseleleri boýunça halkara gün tertibini emele getirmekde möhüm orny eýeleýär.
Türkmenistan – BMG: hyzmatdaşlygyň ugurlary
1. Energetika howpsuzlygy: Durnukly energetika üpjünçiligi boýunça BMG-niň meýilnamalarynda işjeň çykyş edýär.
2. Ekologiýa we durnukly ösüş: Aral deňzi meselesinde halkara derejesinde hyzmatdaşlygy güýçlendirýär.
3. Medeni hyzmatdaşlyk: Halklaryň arasynda ynanyşmagy ösdürmek üçin medeniýet we ylym ulgamynda bilelikdäki taslamalar amala aşyrylýar.
4. Durnukly ösüş maksatlary (SDG): Türkmenistan 2030-njy ýyla çenli kabul edilen BMG maksatlaryny ýerine ýetirmekde özara hyzmatdaşlyga gatnaşýar.
Türkmenistanyň BMG bilen gatnaşyklary parahatçylyk we ynanyşmak ýörelgelerine esaslanýar. Ýurdumyzyň öňe sürýän başlangyçlary diňe bir sebitleýin däl, eýsem, bütin dünýäde howpsuzlygyň, durnukly ösüşiň we dostlukly gatnaşyklaryň berkemegine hyzmat edýär.
Gurbanmämmet MÄMMEDOW,
Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň mugallymy.