26-njy de­kabr­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­na iş sa­pa­ry­ny ama­la aşy­ryp, däp bo­ýun­ça her ýyl Sankt-Pe­ter­burg şä­he­rin­de ýy­lyň ahy­ryn­da ge­çi­ril­ýän GDA-nyň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň res­mi däl sam­mi­ti­ne gat­naş­dy.
Aş­ga­ba­dyň Hal­ka­ra ho­wa men­zi­lin­de döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zy ýur­du­my­zyň res­mi adam­la­ry ug­rat­dy­lar.
Bir­nä­çe sa­gat­dan soň­ra, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň uça­ry Sankt-Pe­ter­burg şä­he­ri­niň “Pul­ko­wo” Hal­ka­ra ho­wa men­zi­li­ne gon­dy. Bu ýer­de döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zy res­mi adam­lar gar­şy­la­dy­lar.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň aw­tou­lag ker­we­ni GDA-nyň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň res­mi däl du­şu­şy­gy­nyň ge­çi­ril­ýän ýe­ri bo­lan B.N.Ýel­sin adyn­da­ky Pre­zi­dent ki­tap­ha­na­sy­na ta­rap ugur al­dy. Bu ýer­de döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zy Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň Pre­zi­den­ti gar­şy­la­dy. Iki ýur­duň Li­der­le­ri bi­rek-bi­rek bi­len mä­hir­li sa­lam­la­şyp, bi­le­lik­de ýa­dy­gär­lik su­ra­ta düş­dü­ler.
Sam­mi­te Azer­baý­jan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Il­ham Ali­ýew, Er­me­nis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Prem­ýer-mi­nist­ri Ni­kol Pa­şin­ýan, Be­la­rus Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Alek­sandr Lu­ka­şen­ko, Ga­za­gys­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Ka­sym-Žo­mart To­ka­ýew, Gyr­gyz Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Sa­dyr Ža­pa­row, Tä­ji­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Emo­ma­li Rah­mon, Öz­be­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Şaw­kat Mir­zi­ýo­ýew hem ça­gy­ryl­dy.
Ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki du­şu­şyk baş­la­ma­zyn­dan ozal, Ar­ka­la­şy­gyň ýurt­la­ry­nyň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň GDA gat­na­şy­jy ýurt­la­ryň Döw­let baý­dak­la­ry­nyň öňün­de bi­le­lik­dä­ki su­ra­ta düş­mek da­ba­ra­sy bol­dy.
Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň Pre­zi­den­ti Wla­di­mir Pu­tin res­mi däl sam­mi­ti açyp, oňa gat­na­şy­jy­la­ry ýe­ne bir ge­zek mä­hir­li gut­la­dy hem-de Ga­raş­syz Döw­let­le­riň Ar­ka­la­şy­gy­na gat­na­şy­jy ýurt­la­ryň Li­der­le­ri­niň Tä­ze ýy­lyň öň ýa­nyn­da eý­ýäm asyl­ly dä­be öw­rü­len res­mi däl du­şu­şy­gy­na gat­naş­mak üçin Sankt-Pe­ter­bur­ga gel­mä­ge ça­ky­ly­gy ka­bul eden­dik­le­ri üçin ho­şal­lyk bil­dir­di. Bi­ziň şeý­le dost­luk­ly ýag­daý­da ýyg­na­nyş­ma­gy­my­zyň özi, me­niň pi­ki­rim­çe, GDA gi­ňiş­li­gin­de ha­ky­ky stra­te­gik hyz­mat­daş­lyk, äh­li ýurt­la­ryň bäh­bit­le­ri­ni ha­sa­ba al­mak ru­hun­da gat­na­şyk­la­ry­my­zy mun­dan beý­läk-de bi­le­lik­de ös­dür­mä­ge gy­zyk­lan­ma­la­ry­my­zyň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr di­ýip, Rus­si­ýa­nyň Baş­tu­ta­ny aýt­dy.
Bel­le­ni­li­şi ýa­ly, ge­çip bar­ýan ýyl­da bi­ziň döw­let­le­ri­mi­ziň kö­pu­gur­ly hyz­mat­daş­ly­gy, umu­man, üs­tün­lik­li ös­dü­ril­di. Mu­ny GDA-nyň äh­li ýurt­la­ry­nyň ara­syn­da­ky ha­ryt do­la­ny­şy­gy­nyň dur­nuk­ly ösü­şi hem tas­syk­la­ýar. Ar­ka­la­şy­gyň ug­ry bo­ýun­ça da­şyn­dan ge­ti­ril­ýän ha­ryt­la­ryň or­nu­ny tut­ýan önüm­çi­lik­le­riň dö­re­dil­me­gi­ne, teh­no­lo­gik ga­raş­syz­ly­gyň, özyg­ty­ýar­ly­ly­gyň üp­jün edil­me­gi­ne, bi­le­lik­dä­ki se­na­gat önüm­çi­li­gi­niň hem-de yl­my kuw­wat­lyk­la­ryň gi­ňel­dil­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len ut­ga­şyk­ly çä­re­ler ge­çi­ril­di. Ne­ti­je­de, GDA döw­let­le­ri­niň yk­dy­sa­dy we ma­li­ýe özyg­ty­ýar­ly­ly­gy pug­ta­lan­dy­ryl­dy, ha­ryt­la­ryň, hyz­mat­la­ryň, ma­ýa se­riş­de­le­ri­niň içer­ki ba­zar­la­ry ok­gun­ly ös­dü­ril­di, se­bit de­re­je­sin­de go­şu­lyş­mak me­ýil­le­ri çuň­laş­dy­ryl­dy.
Ýew­ra­zi­ýa se­bi­tin­de howp­suz­ly­gy we dur­nuk­ly­ly­gy sak­la­mak GDA ýurt­la­ry­nyň hyz­mat­daş­ly­gy­nyň ýe­ne-de bir mö­hüm ug­ry hök­mün­de gör­ke­zil­di. Ar­ka­la­şy­gyň ýurt­la­ry­nyň ter­ror­çy­ly­ga, ekst­re­miz­me, ser­he­tüs­ti je­na­ýat­çy­ly­ga, ne­şe se­riş­de­le­ri­niň bi­ka­nun do­la­ny­şy­gy­na hem-de kor­rup­si­ýa gar­şy gö­reş bo­ýun­ça oňyn hyz­mat­daş­lyk ed­ýän­dik­le­ri bel­le­nil­di. Pre­zi­dent W.Pu­tin GDA döw­let­le­ri­niň hyz­mat­daş­ly­gy­nyň bir bi­te­wi me­de­ni-yn­san­per­wer gi­ňiş­li­gi sak­lap gal­mak, ra­ýat­la­ryň ara­syn­da dür­li gör­nüş­li alyş­ma­la­ry gi­ňelt­mek ýa­ly mö­hüm ul­ga­my hem öz içi­ne al­ýan­dy­gy­ny bel­le­di.
Bi­ziň halk­la­ry­my­zy, ha­ky­kat­dan-da, köp zat­lar bir­leş­dir­ýär: umu­my ta­ryh, ru­hy kök­ler, me­de­ni­ýet­le­riň we däp-des­sur­la­ryň, gym­mat­lyk­la­ryň, ýö­rel­ge­le­riň çuň­ňur öza­ra bag­la­ny­şy­gy hem-de el­bet­de, bi­ziň köp mil­let­li döw­let­le­ri­mi­zi bag­la­nyş­dy­ry­jy kuw­wat­ly güýç bo­lan rus di­li di­ýip, Rus­si­ýa­nyň Li­de­ri ka­na­gat­lan­ma bi­len nyg­ta­dy we Ar­ka­la­şy­gyň ýurt­la­ryn­da 2023-nji ýy­ly “Rus di­li­niň ýy­ly” şy­ga­ry as­tyn­da ge­çir­mek ba­ra­da­ky baş­lan­gy­jy gol­dan­dyk­la­ry üçin hem­me­le­re ho­şal­lyk bil­dir­di.
Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň Pre­zi­den­ti sö­zü­niň ahy­ryn­da hem­me­le­ri ýe­tip gel­ýän Tä­ze ýyl bi­len gut­la­dy hem-de GDA-nyň çäk­le­rin­de hyz­mat­daş­ly­gyň çuň­laş­dy­ryl­ma­gy­nyň bi­ziň ýurt­la­ry­my­zyň halk­la­ry­nyň düýp­li bäh­bit­le­ri­ne la­ýyk gel­ýän­di­gi­ni, Ar­ka­la­şy­gyň döw­let­le­ri­niň dur­muş-yk­dy­sa­dy ösüş we­zi­pe­le­ri­ni ne­ti­je­li çöz­mä­ge, se­bit dur­nuk­ly­ly­gy­ny, howp­suz­ly­gy­ny pug­ta­lan­dyr­ma­ga ýar­dam ed­ýän­di­gi­ni bel­le­di.
Gy­zyk­lan­ma bil­di­ril­ýän pi­kir alyş­ma­la­ryň do­wa­myn­da 2022-nji ýyl­da ýe­ri­ne ýe­ti­ri­len iş­le­riň ne­ti­je­le­ri­ne ga­ral­dy we gel­jek dö­wür üçin öň­de dur­ýan mö­hüm we­zi­pe­ler kes­git­le­nil­di. Bel­le­ni­li­şi ýa­ly, ta­mam­la­nyp bar­ýan ýyl Ga­raş­syz Döw­let­le­riň Ar­ka­la­şy­gy üçin örän ne­ti­je­li bol­dy. Äh­li me­ýil­leş­di­ri­len çä­re­ler üs­tün­lik­li ge­çi­ril­di. Sy­ýa­sy-dip­lo­ma­tik, söw­da-yk­dy­sa­dy, me­de­ni-yn­san­per­wer ugur­lar­da­ky hyz­mat­daş­ly­gy mun­dan beý­läk-de gi­ňelt­mek bo­ýun­ça wa­jyp yla­la­şyk­lar ga­za­nyl­dy.
Res­mi däl ýag­daý­da ge­çi­ril­ýän du­şu­şyk GDA döw­let­le­ri­niň ýol­baş­çy­la­ry­na hal­ka­ra de­re­je­dä­ki umu­my gy­zyk­lan­ma bil­di­ril­ýän bir­nä­çe me­se­le­le­ri, öza­ra gat­na­şyk­la­ryň ugur­la­ry­ny ara alyp mas­la­hat­laş­ma­ga müm­kin­çi­lik dö­ret­di. Umu­my pi­ki­re gö­rä, hä­zir­ki döw­rüň hal­ka­ra gat­na­şyk­la­ry­nyň bin­ýa­dy­ny düz­ýän mak­sat­la­ra hem-de esa­sy ýö­rel­ge­le­re gy­şar­nyk­syz eýer­mek gu­ra­ma­nyň işi­niň äh­mi­ýet­li ta­rap­la­ry­nyň bi­ri bo­lup dur­ýar. GDA-nyň esas­lan­dy­ry­lan gü­nün­den bä­ri oňa gat­na­şy­jy ýurt­lar hyz­mat­daş­ly­gyň ta­rap­la­ryň er­ki­ne, deň­hu­kuk­ly­ly­ga we yna­nyş­ma­ga esas­lan­ýan gör­nü­şi­ni sak­la­ma­gy ba­şar­dy­lar.
Ge­og­ra­fik taý­dan ýa­kyn­ly­gy hem-de ta­ryh­da eme­le ge­len dost-do­gan­lyk gat­na­şyk­la­ry bi­len bir­le­şen Ar­ka­la­şy­gyň döw­let­le­ri ha­ky­kat ýü­zün­de uly ar­tyk­maç­lyk­la­ra eýe­dir­ler, ola­ryň ne­ti­je­li peý­da­la­nyl­ma­gy äh­lu­mu­my aba­dan­çy­ly­gyň bäh­bit­le­ri­ne la­ýyk gel­ýär. Ar­ka­la­şy­ga gat­na­şy­jy ýurt­la­ryň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň umu­my pi­ki­ri­ne gö­rä, bu gu­ra­ma geo­sy­ýa­sy hem-de geoyk­dy­sa­dy ba­bat­da eýe­le­ýän orun­la­ry­na la­ýyk­lyk­da, yk­lym­da has äh­mi­ýet­li or­na my­na­syp bol­ma­ly­dyr. Gün­do­ga­ryň we Gün­ba­ta­ryň, Azi­ýa­nyň hem-de Ýew­ro­pa­nyň ara­syn­da söw­da-yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mä­ge iş­jeň gat­naş­ma­ly­dyr.
Ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki res­mi däl du­şu­şy­ga gat­na­şy­jy­lar öň­de dur­ýan mak­sat­la­ryň we we­zi­pe­le­riň umu­my­dy­gy­ny bel­läp, goň­şy ýurt­lar bi­len bi­le­lik­dä­ki iş­de top­la­nan oňyn tej­ri­bä­ni ha­sa­ba al­mak ar­ka­ly däp bo­lan hyz­mat­daş­ly­gy hil taý­dan tä­ze de­re­jä çy­kar­ma­ga, ony tä­ze maz­mun bi­len baý­laş­dyr­ma­ga taý­ýar­dyk­la­ry­ny ýe­ne bir ge­zek tas­syk­la­dy­lar. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, ta­rap­lar GDA gat­na­şy­jy döw­let­le­riň da­şa­ry sy­ýa­sat eda­ra­la­ry­nyň ara­syn­da gat­na­şyk­la­ry iş­jeň­leş­dir­mek, köp­ta­rap­la­ýyn sy­ýa­sy ge­ňeş­me­le­riň tä­sir­li gu­ral­la­ry­ny dö­ret­mek ar­ka­ly sy­ýa­sy-dip­lo­ma­tik gat­na­şyk­la­ry iş­jeň­leş­dir­me­giň ze­rur­dy­gy­ny nyg­ta­dy­lar.
Döw­let Baş­tu­tan­la­ry ýa­kyn we uzak gel­je­gi na­zar­la­ýan hyz­mat­daş­ly­gyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­ny ara alyp mas­la­hat­laş­ma­gyň bar­şyn­da şu ge­zek­ki res­mi däl du­şu­şy­gyň äh­lu­mu­my bäh­bit­le­re la­ýyk gel­ýän tä­ze tas­la­ma­la­ry dur­mu­şa ge­çir­mek­de mun­dan beý­läk-de ta­gal­la­la­ry bir­leş­dir­mä­ge kuw­wat­ly iter­gi ber­jek­di­gi­ne ynam bil­dir­di­ler.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­na iş sa­pa­ry­nyň mak­sat­na­ma­sy ta­mam­la­nan­dan soň­ra, “Pul­ko­wo” Hal­ka­ra ho­wa men­zi­li­ne bar­dy we şol ýer­den Wa­ta­ny­my­za ug­ra­dy.