26-njy mart­da Ak bug­daý et­ra­by­nyň “Now­ruz ýaý­la­syn­da­ky” “Türk­me­niň ak öýi” bi­na­syn­da Änew şä­he­ri­niň 2024-nji ýyl­da “Tür­ki dün­ýä­si­niň me­de­ni paý­tag­ty” diý­lip yg­lan edil­me­gi my­na­sy­bet­li ge­çi­ril­jek çä­re­le­re ba­dal­ga ber­mek da­ba­ra­sy bol­dy.

“Tür­ki dün­ýä­si­niň me­de­ni paý­tag­ty” at­ly mak­sat­na­ma tür­ki halk­la­ryň me­de­ni müm­kin­çi­lik­le­ri­ni açyp gör­kez­mä­ge we ola­ryň mi­ra­sy bi­len ta­nyş­dyr­ma­ga gö­nük­di­ri­len­dir. Mu­nuň özi her ýyl­da tür­ki dil­li ýurt­la­ryň dür­li şä­her­le­ri­niň dö­re­di­ji­lik ta­ry­hy­na ün­si çek­me­gi, şo­nuň esa­syn­da-da baý me­de­ni çä­re­le­riň ge­çi­ril­me­gi­ni göz öňün­de tut­ýar we tür­ki halk­la­ryň ta­ry­hyň do­wa­myn­da eme­le ge­len gat­na­şyk­la­ry­na, me­de­ni­ýet ul­ga­myn­da do­wam et­di­ril­ýän hyz­mat­daş­ly­ga esas­lan­ýar.

Ga­dy­my şä­her­le­ri­mi­ziň eý­ýäm ikin­ji ge­zek “Tür­ki dün­ýä­si­niň me­de­ni paý­tag­ty” diý­lip yg­lan edil­me­gi bi­len, ýur­du­myz özü­niň ga­dy­my ta­ry­hy­na, baý mil­li me­de­ni­ýe­ti­ne yl­my we dö­re­di­ji­lik in­tel­li­gen­si­ýa­nyň ün­sü­ni çek­mä­ge, hä­zir­ki za­man ga­za­nan­la­ry bi­len ta­nyş­dyr­ma­ga müm­kin­çi­lik al­ýar. 2015-nji ýyl­da bu de­re­jä Ma­ry şä­he­ri eýe bol­dy. Onuň şeý­le ab­raý­ly ada my­na­syp bol­ma­gy­nyň çäk­le­rin­de tür­ki dil­li ýurt­la­ryň hyz­mat­daş­ly­gy­nyň, do­gan­lyk halk­la­ryň dost­luk­ly gat­na­şyk­la­ry­nyň ös­me­gi­ni şert­len­di­ren dür­li çä­re­ler üs­tün­lik­li ge­çi­ril­di.
Mä­lim bol­şy ýa­ly, 2024-nji ýy­ly “Tür­ki dün­ýä­si­niň be­ýik şa­hy­ry we akyl­da­ry Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy ýy­ly”, ga­dy­my Änew şä­he­ri­ni bol­sa şol ýyl­da “Tür­ki dün­ýä­si­niň me­de­ni paý­tag­ty” di­ýip yg­lan et­mek ba­ra­da­ky çöz­güt Tür­ki me­de­ni­ýe­tiň hal­ka­ra gu­ra­ma­sy­nyň (TÜRK­SOÝ) he­mi­şe­lik ge­ňe­şi­niň Tür­ki­ýe Res­pub­li­ka­sy­nyň Bur­sa şä­he­rin­de ge­çi­ri­len mej­li­sin­de ka­bul edi­lip­di.
“Now­ruz ýaý­la­syn­da” giň ge­rim­li baý­ram­çy­lyk ýag­da­ýy eme­le gel­di. Da­ba­ra­la­ra gat­naş­mak üçin bu ýe­re Hö­kü­met ag­za­la­ry, Mej­li­siň, Halk Mas­la­ha­ty­nyň, mi­nistr­lik­le­riň we pu­dak­la­ýyn do­lan­dy­ryş eda­ra­la­ry­nyň, jem­gy­ýet­çi­lik gu­ra­ma­la­ry­nyň, köp­çü­lik­le­ýin ha­bar be­riş se­riş­de­le­ri­niň, da­şa­ry döw­let­le­riň we hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň ýur­du­myz­da­ky dip­lo­ma­tik we­kil­ha­na­la­ry­nyň ýol­baş­çy­la­ry­dyr we­kil­le­ri ýyg­nan­dy­lar. Hor­mat­ly myh­man­la­ryň ha­ta­ryn­da “Ga­dy­my Änew me­de­ni­ýe­ti” at­ly hal­ka­ra yl­my mas­la­ha­ta, “Türk­men top­ra­gy — ga­dy­my si­wi­li­za­si­ýa­la­ryň mer­ke­zi” at­ly met­bu­gat mas­la­ha­ty­na, “Türk­me­nis­tan­da sy­ýa­hat­çy­ly­gy ös­dür­me­giň esa­sy ugur­la­ry we müm­kin­çi­lik­le­ri” at­ly hal­ka­ra mas­la­ha­ta gat­naş­mak üçin ýur­du­my­za ge­len Tür­ki Döw­let­le­riň Gu­ra­ma­sy­nyň we onuň dü­zü­mi­ne gir­ýän Tür­ki me­de­ni­ýe­tiň hal­ka­ra gu­ra­ma­sy­nyň (TÜRK­SOÝ), Tür­ki döw­let­le­riň Par­la­ment As­samb­le­ýa­sy­nyň, Tür­ki me­de­ni­ýe­tiň we mi­ra­syň gaz­na­sy­nyň, Hal­ka­ra tür­ki aka­de­mi­ýa­sy­nyň, TÜRK­SOÝ-na ag­za hem-de syn­çy ýurt­la­ryň de­giş­li mi­nistr­lik­le­ri­niň ýol­baş­çy­la­ry­dyr yl­my we­ki­li­ýet­le­ri bar.
Ha­ta­ra dü­zü­len ak öý­le­riň ýa­nyn­da ga­zan­lar ata­ry­lyp, olar­da türk­men aş­ha­na­sy­nyň mil­li ta­gam­la­ry taý­ýar­la­nyl­ýar. Halk aý­dym­la­ry­nyň bu gör­nüş­ler bi­len ut­gaş­ma­gy da­ba­ra öz­bo­luş­ly öwüş­gin çaý­ýar. Her bir öýüň ýa­nyn­da gur­na­lan se­ki­ler­de ze­nan­lar mil­li ta­gam­la­ry, süý­ji nyg­mat­la­ry taý­ýar­la­ýar­lar. Ze­hin­li ge­lin-gyz­lar el hü­nä­ri­ni gör­ke­zip, mil­li tah­ýa­la­ry tik­mek, keş­de çek­mek, ha­ly do­ka­mak, ke­çe gül­le­mek ýa­ly iş­ler bi­len meş­gul­lan­ýar­lar. Bu gör­nüş­ler türk­men hal­ky­nyň ga­dy­my ýö­rel­ge­le­ri­niň döw­re­bap de­re­je­de do­wam et­di­ril­ýän­di­gi­ni gör­kez­ýär.

Bu ýer­de da­ba­ra gat­naş­ýan ýurt­la­ryň we­kil­le­ri­niň ser­gi di­war­lyk­la­ry hem ýaý­baň­lan­dy­ryl­dy. Do­gan­lyk ýurt­la­ryň her bi­ri ama­ly-ha­şam sun­ga­ty­nyň, halk se­net­çi­li­gi­niň dür­li gör­nüş­le­ri­ni, ho­ja­lyk önüm­le­ri­ni we geç­miş­den ga­lan beý­le­ki gym­mat­lyk­la­ry gör­kez­di. Bu­la­ryň äh­li­si aý­dym-saz­lar bi­len ut­ga­şyp, du­tar, ker­naý, sur­naý saz gu­ral­la­ry­nyň hem­me­le­ri baý­ram­çy­ly­ga ça­gyr­ýan aja­ýyp owa­zy ýaň­lan­ýar. Ak öý­le­riň go­la­ýyn­da tam­dyr­lar gur­na­lyp, ga­zan­lar ata­ry­lyp­dyr, dür­li ta­gam­lar taý­ýar­la­ny­lyp, naz-nyg­mat­dan do­ly sa­çak­lar ýa­zy­lyp­dyr.
“Türk­me­niň ak öýi” bi­na­sy­nyň öňün­dä­ki meý­dan­ça­da su­rat­keş­le­riň, şe­kil­len­di­riş we ama­ly ha­şam sun­ga­ty­nyň us­sat­la­ry­nyň, tür­ki halk­la­ryň fo­to­su­rat­çy­la­ry­nyň eser­le­ri­niň ser­gi­si ýaý­baň­lan­dy­ryl­dy. Bu ser­gi iň go­wy mil­li däp­le­riň esa­syn­da ýur­du­my­zyň bel­li us­sat­la­ry, ýaş ze­hin­le­ri ta­ra­pyn­dan dö­re­di­len su­rat eser­le­ri­ni, ha­ly önüm­le­ri­niň, ama­ly-ha­şam sun­ga­ty­nyň, ke­ra­mi­ka­nyň we heý­kel­ta­raş­ly­gyň nus­ga­la­ry­ny öz içi­ne al­dy. Bu­la­ryň äh­li­si hal­ky­my­zyň hä­zir­ki za­man ta­ry­hy­nyň öz­bo­luş­ly be­ýa­ny­dyr.
Soň­ra “Türk­me­niň ak öýi” bi­na­sy­nyň mej­lis­ler za­lyn­da bu ýe­re ýyg­na­nan­lar hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň Gut­la­gy­ny uly üns bi­len diň­le­di­ler. Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň Gut­la­gyn­da bel­le­ni­li­şi ýa­ly, hä­zir­ki dö­wür­de TÜRK­SOÝ ta­ra­pyn­dan Türk­me­nis­tan­da we beý­le­ki tür­ki dil­li döw­let­ler­de gu­ral­ýan me­de­ni çä­re­ler dost­luk­ly gat­na­şyk­la­ryň bin­ýa­dy­ny bar­ha ber­kid­ýär.
Tür­ki me­de­ni­ýe­tiň hal­ka­ra gu­ra­ma­sy­nyň Baş sek­re­ta­ry Sul­tan Ra­ýew we Tür­ki Döw­let­le­riň Gu­ra­ma­sy­nyň Baş sek­re­ta­ry Ku­ba­nyç­bek Omu­ra­li­ýew şu gün­ki da­ba­ra­nyň äh­mi­ýe­ti ba­ra­da aýt­mak bi­len, halk­la­ryň ara­syn­da dö­re­di­ji­lik alyş­ma­la­ry üçin dö­re­di­len aja­ýyp müm­kin­çi­lik­le­re, jem­gy­ýe­tiň me­de­ni-ru­hy dur­mu­şy­nyň ösü­şi­ne aý­ra­tyn üns ber­ýän­dik­le­ri üçin hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ze we türk­men hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­za çuň­ňur ho­şal­lyk­la­ry­ny be­ýan et­di­ler. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, äh­li çä­re­le­riň ýo­ka­ry gu­ra­ma­çy­lyk de­re­je­sin­de ge­çi­ril­jek­di­gi­ne, ola­ryň halk­la­ryň ara­syn­da­ky yn­san­per­wer hyz­mat­daş­ly­gyň ös­me­gi­ne hyz­mat et­jek­di­gi­ne ynam bil­di­ril­di.
Soň­ra giň ge­rim­li baý­ram­çy­lyk kon­ser­ti gu­ral­dy. On­da Türk­me­nis­ta­nyň hem-de tür­ki dil­li ýurt­la­ryň sun­gat us­sat­la­ry çy­kyş et­di­ler. Sah­na­da ýaý­baň­lan­dy­ry­lan aja­ýyp çy­kyş­la­ryň esa­sy­ny me­de­ni­ýet­le­riň dia­lo­gy, halk­la­ryň dost­lu­gy ba­ra­da­ky ga­ra­ýyş­lar düz­di.
Ak bug­daý et­ra­byn­da­ky “Now­ruz ýaý­la­syn­da” gu­ra­lan me­de­ni çä­re çuň­ňur ta­ry­hy kök­le­ri we umu­my däp­le­ri bo­lan halk­la­ryň me­de­ni­ýe­ti­ni baý­laş­dyr­ýan gat­na­şyk­la­ry mun­dan beý­läk-de ös­dür­mä­ge ym­tyl­ma­la­ryň aý­dyň ny­şa­ny bol­dy.

* * *

Me­de­ni mak­sat­na­ma­nyň çäk­le­rin­de myh­man­lar Se­ýit Je­ma­led­din met­ji­di­ne, se­bit­de de­ňi-ta­ýy bol­ma­dyk Ar­ka­dag şä­he­ri­ne, paý­tag­ty­my­zyň we Ahal we­la­ýa­ty­nyň gö­zel ýer­le­ri­ne ba­ryp gör­dü­ler.