Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň her bir güni beýik ösüşlere, şanly wakalara beslenýär. Konstitusiýanyň kadalary, Türkmenistanyň ka­nun­lary arkaly adam hukuklary goralýan hem-de kepillendirilýän demokratik, hukuk we dünýewi döwlet bolan ýurdumyzda ösüşiň täze tapgyrynda ägirt uly özgertmeler amala aşyrylýar.
Mun­dan 33 ýyl ozal ga­dy­my türk­men hal­ky­nyň erk-is­le­gi ama­la aşy­ry­lyp, «Türk­me­nis­ta­nyň Ga­raş­syz­ly­gy we döw­let gur­lu­şy­nyň esas­la­ry ha­kyn­da» Kons­ti­tu­si­on ka­nun ka­bul edil­di. Öz Ga­raş­syz­ly­gy­na eýe bo­lan gü­nün­den bä­ri ýur­du­myz ösüş­ler­den-ösüş­le­re ta­rap ynam­ly öňe bar­ýar, dur­muş-yk­dy­sa­dy mak­sat­na­ma­lar üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär, döw­let do­lan­dy­ry­şy kä­mil­leş­di­ril­ýär. Ýur­du­my­zyň de­mok­ra­tik, hu­kuk we dün­ýe­wi esas­la­ry­ny pug­ta­lan­dyr­mak bo­ýun­ça yzy­gi­der­li ta­gal­la­lar edil­ýär. Gahryman Arkadagymyzyň baş­lan­gyç­la­ry esa­syn­da yzy­gi­der­li ama­la aşy­ry­lan kons­ti­tu­si­on öz­gert­me­ler ada­myň hu­kuk­la­ry­ny, azat­lyk­la­ry­ny go­ra­mak­da, ila­tyň dür­li gat­lak­la­ry­ny döw­le­tiň iş­le­ri­ni do­lan­dyr­ma­ga çek­mek­de mö­hüm äh­mi­ýe­te eýe­dir. Ga­raş­syz­lyk bi­ze ata-ba­ba­la­ry­my­zyň öz­baş­dak döw­let gur­mak ba­ra­da­ky ar­zuw­la­ry­ny ama­la aşyr­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­di. Şu dö­wür­de de­mok­ra­tik, hu­kuk, dün­ýe­wi döw­le­ti­mi­ziň berk bin­ýa­dy tu­tul­dy. Hal­ky­my­zyň aňyn­da, me­de­ni hem-de ru­hy dur­mu­şyn­da uly öw­rü­li­şik­ler bo­lup, tä­ze jem­gy­ýet­çi­lik gat­na­şyk­la­ry­nyň ul­ga­my ke­ma­la gel­di. Ga­raş­syz­ly­gy­myz hal­ky­my­zyň öz göz­ba­şy­ny müň­ýyl­lyk­lar­dan alyp gaýd­ýan mad­dy we ru­hy gym­mat­lyk­la­ry­ny, ne­sil­den-nes­le ge­çip gel­ýän yn­san­per­wer däp­le­ri­ni di­kelt­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­di. Şu ge­çen ýyl­lar­da ýur­du­myz­da azyk ga­raş­syz­ly­gy we howp­suz­ly­gy üp­jün edil­di, kä­mil döw­let do­lan­dy­ryş eda­ra­la­ry dö­re­dil­di. Döw­let, jem­gy­ýet­çi­lik dur­mu­şy­na de­mok­ra­tik ýö­rel­ge­ler tap­gyr­ma-tap­gyr or­naş­dy­ryl­dy.
Ýur­du­my­zyň hu­kuk ul­ga­my­ny kä­mil­leş­dir­mek­de öňe sü­rül­ýän esa­sy mak­sat döw­le­tiň we jem­gy­ýe­tiň, her bir şah­sy­ýe­tiň bäh­bit­le­ri­niň saz­la­şy­gy­na gö­nük­di­ri­len ka­nun­la­ry iş­läp taý­ýar­la­mak­dan yba­rat­dyr. Gahryman Arkadagymyzyň ba­şy­ny baş­lan we Arkadagly Serdarymyz ta­ra­pyn­dan do­wam et­di­ril­ýän sy­ýa­sa­tyň baş mak­sa­dy ýur­du­my­zyň ka­nun­çy­ly­gy­ny kä­mil­leş­dir­mek­de, ka­nun çy­ka­ry­jy­ly­gyň iň oňat dün­ýä tej­ri­be­si­ni mil­li ka­nun­çy­ly­ga or­naş­dyr­mak­da, ze­rur çöz­güt­ler esa­syn­da jem­gy­ýet­çi­lik we döw­let dur­mu­şy bi­len da­hyl­ly me­se­le­ler­de ýar­dam ber­mek­de, dur­nuk­ly sy­ýa­sy ins­ti­tut­la­ry dö­ret­mek­de jem­len­ýär.
Ýur­du­my­zyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy döw­le­tiň Esa­sy Ka­nu­ny­dyr. Kons­ti­tu­si­ýa­da döw­le­tiň hu­kuk ýag­da­ýy­nyň kes­git­le­me­si we ösü­şi­niň esa­sy ugur­la­ry be­ýan edil­ýär. Şeý­le hem ra­ýat­la­ryň sag­ly­ga, zäh­me­te, bi­li­me, yl­ma, saý­la­ma­ga we saý­lan­ma­ga bo­lan hu­kuk­la­ry ke­pil­len­di­ril­ýär.
Kons­ti­tu­si­ýa döw­le­tiň he­re­ket ed­ýän ka­nun­çy­ly­gy­nyň esas go­ýu­jy bin­ýa­dy­dyr. Ol döw­le­ti­mi­ziň esa­sy sy­ýa­sy-hu­kuk res­mi­na­ma­sy bo­lup, on­da adam hu­kuk­la­ry, azat­lyk­la­ry we borç­la­ry, hu­kuk ul­ga­my­nyň ýö­rel­ge­le­ri kes­git­le­nil­ýär. Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy ka­nu­nyň rüs­tem­li­gi­ni yk­rar et­mek bi­len, hem­me­le­riň ka­nu­nyň öňün­de deň­di­gi­ni, jem­gy­ýe­tiň gym­mat­ly ha­zy­na­sy­nyň adam­dy­gy­ny, ra­ýa­tyň ab­ra­ýy­ny, mer­te­be­si­ni we azat­ly­gy­ny döw­le­tiň go­ra­ýan­dy­gy­ny be­ýan ed­ýär. Şeý­le hem on­da her bir ra­ýa­tyň ka­nun­lar­dan ge­lip çyk­ýan borç­la­ry­ny ýe­ri­ne ýe­tir­mek­de döw­le­tiň öňün­de jo­gap­kär­di­gi gör­ke­zil­ýär.
Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy ka­da­laş­dy­ry­jy hu­kuk­na­ma­lar ul­ga­myn­da, hu­kuk taý­dan iň ýo­ka­ry güý­je eýe­dir.
2017-nji ýy­lyň 9-njy okt­ýab­ryn­da, Türk­me­nis­ta­nyň Ýa­şu­lu­la­ry­nyň mas­la­ha­tyn­da «Türk­me­nis­ta­nyň Zäh­met Ko­dek­si­ne üýt­get­me gi­riz­mek ha­kyn­da» Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny ka­bul edil­di. Bu Ka­nu­na la­ýyk­lyk­da, her ýy­lyň
18-nji ma­ýy Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy­nyň we Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let baý­da­gy­nyň gü­ni diý­lip yg­lan edil­di.
Baý­dak döw­le­tiň ny­şa­ny, hal­kyň ga­dy­my däp­le­ri­niň, adat­la­ry­nyň gör­ke­zi­ji­si ha­sap­la­nyl­ýar. Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let baý­da­gyn­da türk­men hal­ky­nyň mu­kad­des ýö­rel­ge­le­ri jem­le­nen­dir.
2008-nji ýy­lyň 29-njy iýu­nyn­da paý­tag­ty­myz­da dün­ýä­de iň be­lent flagş­tok otur­dyl­dy we ol be­lent­li­gi bi­len Gin­ne­siň Bü­tin­dün­ýä re­kord­lar ki­ta­by­na gi­ri­zil­di. 133 metr­lik bu flagş­tok­da­ky baý­da­gy­my­zyň ini 35, bo­ýy 52,5 met­re, ag­ra­my bol­sa 420 ki­log­ra­ma ba­ra­bar­dyr. Ýa­şyl Tu­gu­my­zyň şeý­le be­lent­li­ge gal­dy­ryl­ma­gy­nyň öz­bo­luş­ly ma­ny­sy bar. Çün­ki Wa­ta­ny­myz äh­li ugur­lar bo­ýun­ça ösü­şiň tä­ze be­lent­lik­le­ri­ne gal­ýar. Döw­let baý­da­gy­my­zyň iň be­lent flagş­tok­da pa­syr­da­ma­gy hal­ky­my­zyň buý­san­jy­ny art­dyr­ýar.

Owa­dan AKY­ÝE­WA,
Türkmenistanyň Goranmak ministrliginiň Beýik Saparmyrat Türkmenbaşy adyndaky Harby institutynyň hukuk kafedrasynyň uly mugallymy, maýor.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА