Ýur­du­myz­da da­şa­ry ýurt dil­le­ri­ni öw­ret­mek ug­run­da, bag­ty­ýar ça­ga­la­ry­my­za döw­re­bap ylym-bi­lim ber­mek­de de­ger­li iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar. Ösü­şiň döw­re­bap tap­gy­ryn­da ýur­du­myz dur­nuk­ly yk­dy­sa­dy ösü­şiň esa­sy we­zi­pe­si hök­mün­de bi­lim ul­ga­my­ny kä­mil­leş­dir­me­gi saý­lap al­dy. Mil­li bi­lim ul­ga­my­ny kä­mil­leş­dir­mek, ýaş hü­när­men­le­ri taý­ýar­la­mak ba­bat­da hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy­na uly äh­mi­ýet be­ril­ýär.
Hä­zir­ki dö­wür­de ösü­şiň in­no­wa­si­on ug­ru­ny saý­lap alan ýur­du­myz­da ylym-bi­lim ul­ga­myn­da hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy ös­dü­r­mek bi­len yl­my-bar­lag we in­no­wa­si­on iş­le­re has köp äh­mi­ýet be­ril­ýär. Eziz Di­ýa­ry­myz­da bi­lim ul­ga­myn­da hyz­mat­daş­lyk köp­ta­rap­la­ýyn ugur­da, hu­su­san-da hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň çä­gin­de hem iş­jeň ös­dü­ril­ýär. Mun­da Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň ÝU­NES­KO eda­ra­sy bi­len ama­la aşy­ryl­ýan hyz­mat­daş­lyk gat­na­şyk­la­ry aý­ra­tyn äh­mi­ýe­te eýe­dir.
Ýur­du­myz 1993-nji ýy­lyň 17-nji aw­gus­tyn­da ÝU­NES­KO-nyň do­ly hu­kuk­ly ag­za­sy bol­mak bi­len, ÝU­NES­KO bi­len hyz­mat­daş­ly­gyň şert­na­ma­la­ýyn-hu­kuk bin­ýa­dy­nyň üs­tü­ni yzy­gi­der­li ýe­ti­rip gel­ýär. ÝU­NES­KO-nyň ylym-bi­lim ul­ga­myn­da­ky köp san­ly kon­wen­si­ýa­la­ry­na go­şu­lan ata Wa­ta­ny­myz mek­dep okuw­çy­la­ry­nyň we ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri­niň ta­lyp­la­ry­nyň ara­syn­da yl­my pi­kir­len­mä­niň ös­me­gi­ne go­şant goş­ýan bi­le­lik­dä­ki yl­my we bi­lim tas­la­ma­la­ry ama­la aşyr­ma­ga iş­jeň gat­naş­ýar.
Ýur­du­myz ÝU­NES­KO-nyň ýe­ne-de bir mö­hüm ylym-bi­lim tas­la­ma­sy bo­lan «As­so­sir­le­nen mek­dep­le­ri­niň to­ru­na» go­şul­dy. Bu tas­la­ma 1953-nji ýyl­da ýo­la goý­lup, onuň mak­sa­dy ba­şar­ma­gy öw­ren­mek, ýa­şa­ma­gy öw­ren­mek we bi­le­lik­de ýa­şa­ma­gy öw­ren­mek üçin bi­li­miň äh­mi­ýe­ti­ni ýü­ze çy­kar­ma­ga gö­nük­di­ri­len­dir. Şeý­le hem giň ge­rim­li tas­la­ma to­ru­na ýur­du­my­zyň 6 or­ta mek­de­bi – Aş­ga­bat şä­he­rin­dä­ki 140-njy or­ta mek­dep, Ka­ka et­ra­byn­da­ky 19-njy or­ta mek­dep, Bal­ka­na­bat şä­he­rin­dä­ki 21-nji or­ta mek­dep, Da­şo­guz şä­he­rin­dä­ki 26-njy or­ta mek­dep, Türk­me­na­bat şä­he­rin­dä­ki 30-njy or­ta mek­dep, şeý­le hem Ma­ry şä­he­rin­dä­ki 24-nji or­ta mek­dep go­şul­dy.
Şeý­le hem bu gu­ra­ma­nyň çäk­le­rin­de ýo­ka­ry bi­lim eda­ra­la­ry­nyň ara­syn­da hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy­nyň ös­dü­ril­me­gi­ne aý­ra­tyn äh­mi­ýet be­ril­ýär. Şo­nuň ne­ti­je­sin­de, ýur­du­my­zyň ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri bi­len da­şa­ry ýurt­la­ryň ab­raý­ly ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri­niň ara­syn­da hyz­mat­daş­lyk gat­na­şyk­la­ry ýo­la go­ýul­ýar. Mun­dan baş­ga-da, ýur­du­my­zyň kä­bir ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­rin­de ÝU­NES­KO ka­fed­ra­sy dö­re­dil­di. Bu hem ýur­du­my­zyň ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri­niň ylym we bi­lim ul­ga­myn­da hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy­na giň­den go­şu­lyş­ma­gy­na aý­ra­tyn şert we müm­kin­çi­lik dö­red­ýär.
Ýur­du­myz­da rus, iň­lis, arap, ýa­pon, hy­taý, ne­mes, fran­suz, pars dil­le­ri­ni bil­ýän ýaş­la­ryň bar­dy­gy­ny bel­le­mek ge­rek. Mu­nuň özi ýaş­la­ryň dil öw­ren­mek­de ukyp­la­ry­nyň ýo­ka­ry­dy­gy­ny, dost-do­gan­lyk ha­kyn­da­ky oňat ga­ra­ýyş­la­ry­nyň bar­dy­gy­ny ala­mat­lan­dyr­ýar. Hä­zir­ki wagt­da dil öw­ren­mek, dil bi­len bag­la­ny­şyk­ly iş­le­ri ýe­ri­ne ýe­tir­mek örän köp ada­myň ün­sü­ni çek­ýär.
San­ly bi­lim por­ta­ly elekt­ron poç­ta, elekt­ron res­mi­na­ma, uzak ara­lyk­dan bi­lim al­mak, yl­my iş­ler, okat­ma­gyň elekt­ron se­riş­de­si, bäs­le­şik­ler, olim­pia­da­lar, mas­la­hat­lar, fo­rum­lar, okuw ki­tap­la­ry, okuw gol­lan­ma­la­ry, söz­lük­ler ýa­ly bö­lüm­le­ri özün­de jem­le­ýär. Bu­lar­dan baş­ga-da, bi­lim ojak­la­ryn­da san­ly teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň, ýo­ka­ry tiz­lik­li in­ter­net ul­ga­my­nyň giň­den or­naş­dy­ryl­ma­gy ne­ti­je­sin­de ýur­du­my­zyň ýo­ka­ry hem-de or­ta hü­när okuw mek­dep­le­ri­niň ara­syn­da, şol san­da bi­lim ba­bat­da hyz­mat­daş­lyk edil­ýän da­şa­ry ýurt­la­ryň ýo­ka­ry okuw mek­dep­le­ri, ylym-bi­lim mer­kez­le­ri bi­len uzak ara­lyk­dan sa­pak­lar, wi­deo­şe­kil­li mas­la­hat­lar yzy­gi­der­li gu­ral­ýar.

Ta­wus ATA­ÝE­WA,
Türkmenistanyň Goranmak ministrliginiň Beýik Saparmyrat Türkmenbaşy adyndaky Harby institutynyň uly mugallymy.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА