Ýur­du­myz­da äh­li ugur­lar bi­len bir ha­tar­da te­le­ke­çi­li­gi ös­dür­mä­ge, dün­ýä ül­ňü­le­ri­ne la­ýyk gel­ýän önüm­le­ri ön­dür­mä­ge, te­le­ke­çi­li­giň dür­li ugur­la­ry bi­len meş­gul­lan­ma­ga giň müm­kin­çi­lik­ler dö­re­dil­ýär. Şeý­le baş­lan­gyç­la­ryň gu­ra­ma­çy­lyk­ly dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi bol­sa ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy taý­dan kuw­wat­ly döw­le­te öw­rül­me­gin­de, ýo­ka­ry hil­li önüm­le­ri ön­dü­rip, dün­ýä­niň döw­let­le­ri­ne eks­port edil­me­gin­de mö­hüm or­ny eýe­le­ýär.
Hä­zir­ki dö­wür­de te­le­ke­çi­lik ul­ga­my­nyň ösü­şi­niň ge­ri­miniň has-da gi­ňel­me­gi, tä­ze gör­nüş­le­ri öz içi­ne al­ma­gy, ön­dü­ril­ýän önüm­le­riň hi­li­niň bäs­deş­li­ge ukyp­ly­dy­gy, kär­ha­na­lar­da zäh­met çek­ýän­le­riň kö­pü­si­niň ýaş­lar­dy­gy örän gu­wan­dy­ry­jy ne­ti­je­dir. Ýurdumyzyň dürli ýerlerinde gurlan ýy­la­dyş­ha­na­lar ýy­lyň äh­li pas­lyn­da gök-bak­ja önüm­le­ri­niň ýe­tiş­di­ril­me­gi­niň ýo­la go­ýul­ma­gy, ola­ryň oňat hil­li äti­ýaç­lyk go­ru­ny sak­la­mak mak­sa­dyn­da so­wa­dy­jy­lar bi­len üp­jün edi­len am­mar­la­ryň dö­re­dil­me­gi, ba­zar­la­ry­my­zyň he­mi­şe azyk önüm­le­ri bi­len do­lup dur­ma­gy ýur­du­myz­da adam ha­kyn­da edil­ýän ala­da­la­ryň aý­dyň gör­ke­zi­ji­le­ri­dir.
Şeý­le hem te­le­ke­çi­li­giň giň ro­waç­lan­ma­gy ýur­du­myz­da di­ňe azyk bol­çu­ly­gy­ny dö­ret­mek­de däl, eý­sem, dür­li gur­lu­şyk ha­ryt­la­ry­ny, ýa­şa­ýyş jaý­la­ry­my­zyň be­zeg­le­ri bo­lan me­bel­le­riň köp gör­nüş­le­ri­ni, egin-eşik­le­ri, aýak­gap­la­ry ön­dür­mek hem giň ge­ri­me eýe bol­ýar. Türk­men te­le­ke­çi­le­ri­niň ön­dür­ýän önüm­le­ri di­ňe bir öz ba­zar­la­ry­myz­da däl, da­şa­ry ýurt­la­ryň ba­zar­la­ryn­da hem uly is­leg bil­di­ril­ýän ha­ryt­la­ra öw­rül­ýär. Dün­ýä­niň köp ýurt­la­ry­nyň ba­zar­la­ryn­da «Türk­me­nis­tan­da ön­dü­ri­len» diý­len ýaz­gy­ly ha­ryt­la­ryň gör­nüş­le­ri­niň kö­pel­ýän­di­gi, bu ha­ryt­la­ra bo­lan is­leg­le­riň art­ýan­dy­gy ýur­du­myz­da te­le­ke­çi­lik iş­le­rin­de, ýo­ka­ry hil­li önüm ön­dür­mek­de, da­şa­ry ýurt­la­ra eks­port et­mek­de ga­za­nyl­ýan üs­tün­lik­le­riň ne­ti­je­le­ri­dir.
Ýur­du­myz­da her ýyl­da bir­nä­çe döw­let­le­riň te­le­ke­çi­le­ri­niň ga­za­nan üs­tün­lik­le­ri­ne ba­gyş­la­nan hal­ka­ra ser­gi­ler we mas­la­hat­lar yzy­gi­der­li ge­çi­ril­ýär. Bu­lar bol­sa, te­le­ke­çi­li­giň dün­ýä tej­ri­be­si­ni öw­ren­mek­de mö­hüm äh­mi­ýe­te eýe bo­lup dur­ýar. Bu ba­bat­da gy­zyk­lan­ma bil­dir­ýän dün­ýä döw­let­le­ri­niň köp san­ly­sy bi­len öza­ra ser­gi­ler we mas­la­hat­lar yzy­gi­der­li ge­çi­ril­ýär.
Ýu­du­myz­da «Açyk ga­py­lar» sy­ýa­sa­ty­nyñ üs­tün­lik­li al­nyp ba­ryl­ma­gy­nyñ ne­ti­je­sin­de, er­kin yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ryň ýo­la go­ýul­ma­gy, ýe­ňil­lik­li sal­gyt sy­ýa­sa­ty, ýe­ňil­lik­li karz­la­ryñ be­ril­me­gi te­le­ke­çi­li­gi ös­dür­mä­ge ýar­dam ber­ýän müm­kin­çi­lik­ler­dir. Şun­luk­da, te­le­ke­çi­li­giñ mil­li ka­nun­çy­lyk bin­ýa­dy­ny eme­le ge­tir­mek, söw­da işi­niň hu­kuk esas­la­ry­ny dün­ýä ül­ňü­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da ama­la aşyr­mak me­se­le­si hä­zir­ki dö­wür­de öz äh­mi­ýet­li­li­gi bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. Sy­ýa­sy dur­nuk­ly­lyk, te­le­ke­çi­li­giñ döw­let ta­ra­pyn­dan gol­da­nyl­ma­gy onuň uzak­möh­let­le­ýin hä­si­ýe­te eýe bol­jak­dy­gy­ny aý­dyň gör­kez­ýär.
Hä­zir­ki wagt­da Di­ýa­ry­my­zyň işe­wür jem­gy­ýet­çi­li­gi­niň we­kil­le­ri­niň 29 müň­den gow­ra­gy­nyň Türk­me­nis­ta­nyň Se­na­gat­çy­lar we te­le­ke­çi­ler bir­leş­me­si­niň ag­za­sy­dy­gy­ny aýt­mak ge­rek. Ýur­du­my­zyň ila­ty­nyň ýa­ry­syn­dan gow­ra­gy hu­su­sy ul­gam­da iş­le­ýär. Türk­men te­le­ke­çi­le­ri gör­nüş­le­ri he­mi­şe art­ýan önüm­le­ri­niň eks­por­ty ba­bat­da müm­kin­çi­lik­le­ri­ni ýyl-ýyl­dan ýo­kar­lan­dyr­ýar­lar. Oba ho­ja­lyk önüm­le­rin­den baş­ga-da, dok­ma pu­da­gy­nyň önüm­le­ri hem-de dür­li azyk ha­ryt­la­ry eks­port ugur­ly ha­ryt­la­ryň dü­zü­mi­ne gir­ýär. Eks­port edil­ýän se­na­gat ha­ryt­la­ry­nyň ara­syn­da izo­gam, su­wuk bi­tum go­ýalt­ma­sy, pe­no­po­lis­ti­rol, po­lip­ro­pi­len hal­ta­la­ry, su­wuk se­na­gat ga­ryn­dy­sy, ak­ku­mul­ýa­tor ba­ta­re­ýa­la­ry we beý­le­ki­ler ag­dyk­lyk ed­ýär.

Aý­na­bat MÄT­JA­NO­WA,
Türk­men döw­let ma­li­ýe ins­ti­tu­ty­nyň Ma­li­ýe ka­fed­ra­sy­nyň mu­gal­lym-öw­re­ni­ji­si.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА