Ses ho­wa­da ba­syş tol­kun­la­ry­ny eme­le ge­ti­rip ýaý­ra­ýar. Gu­la­gy­my­za gel­ýän ses tol­kun­la­ry onuň içi­ne gi­rip, iç­ki gu­lak­da­ky öý­jük­ler ta­ra­pyn­dan ka­bul edil­ýär. Bu öý­jük­ler ses tol­kun­la­ry­ny beý­nä ug­rad­ýar. Üns be­ren bol­sa­ňyz, is­len­dik en­jam ar­ka­ly al­nan ses ýaz­gy­my­zyň öz se­si­mi­ze meň­ze­me­ýän­di­gi­ni gö­ren­si­ňiz. Se­bä­bi, biz öz se­si­mi­zi iki gör­nüş­de ka­bul ed­ýä­ris. BIrinjisi, gep­lä­ni­miz­de eme­le ge­len ses tol­kun­la­ry beý­le­ki ses­ler ýa­ly ho­wa­da ýaý­rap gu­la­gy­my­za gel­ýär. Ikinjisi, ses tol­kun­la­ry­ny eme­le ge­tir­ýän ses da­mar­la­ry yr­gyl­da­nyn­da, bu yr­gyl­dy­lar boý­nu­myz­da­ky we kel­lä­miz­dä­ki süňk­ler ta­ra­pyn­dan beý­nä ibe­ril­ýär. Gu­la­gy­my­za da­şa­ry­dan gel­ýän ses bi­len, özü­miz gep­lä­ni­miz­de, ses da­mar­la­ry ar­ka­ly beý­nä bar­ýan yr­gyl­dy­la­ryň ýy­gy­ly­gy ta­pa­wut­ly bol­ýar. Ýag­ny öz se­si­mi­zi hem içer­den, hem da­şar­dan bir wagt­da eşid­ýä­ris. Ýaz­gy edi­len ses­de be­de­ni­mi­ziň için­den ge­len se­si däl-de, di­ňe ho­wa­dan gel­ýän se­si eşid­ýä­ris. Şol sebäpli ikisi başgaça bolýar. Da­şar­dan gel­ýän se­si eşit­mez­lik üçin gu­la­gy­my­zy ýa­pyp gep­le­meli.

Ses di­ňe ga­ty zat­la­ra de­ge­nin­de ýaň­lan­ýar. Dag­lar­da kert ga­ýa­la­ryň bel­li bir de­re­je­de uzak­ly­gyn­da gy­gy­ry­lan­da, bi­raz wagt­dan ses ýaň­la­nyp özü­mi­ze eşi­dil­ýär.
Ses tol­kun­la­ry ga­ty, su­wuk we gaz ha­lyn­da­ky mad­da­lar­dan ge­çip bil­ýär. Em­ma ho­wa­syz boş­luk­dan geç­me­ýär.
Se­siň tiz­li­gi se­kunt­da 330 met­re ba­ra­bar. Em­ma bu gör­ke­zi­ji ho­wa­nyň tem­pe­ra­tu­ra­sy­na gö­rä az-kem üýt­ge­ýär.
Ses şöh­le­den mil­li­on es­sä ba­ra­bar ýu­waş he­re­ket ed­ýär. Şol se­bäp­li gök güm­mür­di­si­niň se­si­ni ýyl­dy­rym ça­ka­nyn­dan gys­ga wagt soň­ra eşid­ýä­ris.
Se­siň tiz­li­gin­den ga­ty gid­ýän uçar­lar bar.
Gä­mi­lerde go­laý zat­la­ry anyk­la­mak üçin se­siň ýaň­lan­mak ha­dy­sa­syn­dan peý­da­lanylýar. Uzak­lyk ses tol­kun­lary­nyň ibe­ril­me­gi we onuň haý­sy­dyr bir za­da de­gip yzy­na gel­me­gi bi­len öl­çen­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА