Ýur­du­myz­da azyk bol­çu­ly­gy­ny dö­ret­mek, da­şa­ry ýurt­lar­dan ge­ti­ril­ýän önüm­le­riň or­nu­ny tut­ýan önüm­çi­lik­le­ri ýo­la goý­mak hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň alyp bar­ýan döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň esa­sy­ny düz­ýär. Bu ugur­da oba se­na­ga­tyn­da, hu­su­sy pu­dak­lar­da hem-de beý­le­ki ul­gam­lar­da uly iş­ler ama­la aşy­ryl­ýar. Türk­men te­le­ke­çi­le­ri dün­ýä­niň beý­le­ki ýurt­la­ryn­da ön­dü­ril­ýän önüm­ler bi­len bäs­le­şip bil­jek önüm­le­riň önüm­çi­li­gi­ni ýo­la goý­mak üçin ta­gal­la ed­ýär­ler.
Go­laý­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da ge­çi­ri­len Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň mej­li­sin­de ösüm­lik ýag­la­ry­nyň önüm­çi­li­gi bo­ýun­ça gu­rul­ýan kär­ha­na­lar ba­ra­da ha­sa­bat be­ril­di. Ha­sa­bat­dan gör­nü­şi ýa­ly, “Gün­do­gar aky­my” hem-de “Kä­mil­li­giň göz­ba­şy” ho­ja­lyk jem­gy­ýet­le­ri ta­ra­pyn­dan eko­lo­gi­ýa taý­dan aras­sa gü­ne­ba­kar ýa­gy­ny ön­dür­mek bo­ýun­ça za­wod­lar gu­rul­ýar. Bu kär­ha­na­lar­da her ýyl­da je­mi 24 müň ton­na ýag we guş­çu­lyk top­lu­my­ üçin ze­rur iým ön­dü­ri­ler. Bu des­ga­la­ry gel­jek ýyl­da ulan­ma­ga ber­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. Şeý­le hem oba ho­ja­lyk önüm­le­ri­niň ön­dü­ril­ýän muk­da­ry­ny art­dyr­mak bo­ýun­ça top­lum­la­ýyn mak­sat­na­ma­nyň çäk­le­rin­de 2019-njy ýyl­da gü­ne­ba­kar ekil­ýän eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ry­ny 5000 gek­ta­ra çen­li gi­ňelt­mek me­ýil­leş­di­ril­ýär.
Hä­zir­ki wagt­da dün­ýä­de iň köp sarp edil­ýän azyk iý­mit­le­ri­niň bi­ri-de ýag­dyr. Ta­gam bi­şir­mek­de giň­den ula­nyl­ýan ýag­la­ryň dür­li gör­nüş­le­ri bar. Dün­ýä­de, esa­san hem, gü­ne­ba­kar hem-de zeý­tun ýa­gy­na bo­lan is­leg bar­ha ýo­kar­lan­ýar. Gü­ne­ba­kar çi­gi­din­den alyn­ýan ýa­g dün­ýä­de giň­den ýaý­ran­dyr. Onuň önüm­çi­li­gin­de dün­ýä­de bi­rin­ji­lik Rus­si­ýa bi­len Uk­rai­na de­giş­li­dir. Bu iki ýurt­da onuň önüm­çi­li­gi ýo­ka­ry de­re­je­de­dir. Rus im­pe­ri­ýa­sy döw­rün­de bu oba ho­ja­lyk eki­ni­niň se­na­gat taý­dan öz­leş­di­ril­me­gi­ne gi­ri­şil­di. Hä­zir­ki Rus­si­ýa­nyň çä­gin­de 1829-njy ýyl­da gü­ne­ba­ka­ryň çi­g­idin­den ýag al­nyp baş­lan­dy. 1833-nji ýyl­da bu ugur­da il­kin­ji ýag za­wo­dy açyl­dy.
Dün­ýä­de gü­ne­ba­kar ýa­gy­nyň önüm­çi­li­gi­niň 53 gö­te­ri­mi Rus­si­ýa­nyň hem-de Uk­rai­na­nyň pa­ýy­na düş­ýär. ABŞ-nyň Oba ho­ja­ly­gy mi­nistr­li­gi­niň mag­lu­mat­la­ry­na gö­rä, 2014-2015-nji ýy­lyň möw­sü­min­de dün­ýä­de 39,4 mil­li­on ton­na gü­ne­ba­kar to­hu­my ýe­tiş­di­ril­di. 2015-2016-njy ýy­lyň möw­sü­min­de bu gör­ke­zi­ji 40,4 mil­li­on ton­na, 2016-2017-nji ýy­lyň möw­sü­min­de 44,8 mil­li­on ton­na ba­ra­bar bol­dy. Sa­ry gül­li gü­ne­ba­kar 65-70 gö­te­rim ýag muk­da­ry bi­len döw­rüň iň esa­sy ýag ösüm­lik­le­ri­niň bi­ri­dir. Her ýyl dün­ýä­de bu ýa­gyň 16 mil­li­on ton­na­dan gow­ra­gy ön­dü­ril­ýär.
Gü­ne­ba­kar ýa­gy­nyň peý­da­ly ta­rap­la­ry köp. Bu ýa­gyň dü­zü­min­de te­ni­­miz üçin peý­da­ly bo­lan A, D we E wi­ta­min­lar sak­la­nyl­ýar. Re­ti­nol ýa-da wi­ta­min A te­ni fo­to-gar­ra­ma­dan go­rap sak­la­ýar. Wi­ta­min D UF-şöh­le­le­riň tä­si­ri­ni ke­meld­ýär, agy­ry­la­ry azald­ýar. Wi­ta­min E – ha­ky­ky an­ti­ok­si­dant­dyr.
Ýur­du­my­zyň ba­zar­la­ry­nyň bol­çu­ly­gy­ny üp­jün et­mek, hal­ky­my­zyň bo­le­lin dur­muş­da ýa­şa­ma­gy üçin ir­gin­siz ala­da ed­ýän hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň tut­ýan tu­tum­ly iş­le­ri he­mi­şe ro­waç­lyk­la­ra bes­len­sin!

Ymam­gu­ly RE­JE­POW,
S. A. Ny­ýa­zow adyn­da­ky
TO­HU-nyň mu­gal­ly­my.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА