Şweý­sa­ri­ýa­nyň paý­tag­tyn­da­ky “Pa­lexpo” ser­gi mer­ke­zin­de ge­çi­ri­lýän çä­rä gat­na­şýan kom­pa­ni­ýa­la­ryň sa­ny ge­çen ýyl­lar­da­ky­dan has köp boldy. 1905-nji ýyl­da ilkinji gezek ge­çi­ri­len bu ser­gi 1924-nji ýyl­da hal­ka­ra de­re­je­si­ne eýe bo­lup­dy. 700 müň myh­ma­nyň gel­me­gi­ne ga­ra­şyl­ýan çä­rede gys­ga wagt­da zar­ýad al­ýan elekt­ro­kar­lar, su­pers­port ulag­la­ry hem-de nus­ga­lyk mo­del­ler has köp. Kom­pa­ni­ýa­lar 110 müň ine­dör­dül metr meý­dan­da gur­lan 220 pa­wil­ýon­da soň­ky teh­no­lo­gi­ýa önüm­le­ri­ni ta­nyş­dyr­ýar­lar.

89-njy ge­zek ge­çi­ril­ýän Že­ne­wa aw­tou­lag ser­gi­si 7-nji mart­da öz işine başlady. Aw­tou­la­ga ba­gyş­la­nan dün­ýä­niň esa­sy ser­gi­le­ri­niň bi­ri bo­lan bu göz­den ge­çi­ri­liş 10 gün­läp do­wam ed­ýär.

Ser­gi­de “Peu­ge­ot”, “Hon­da”, “Re­nault” ýa­ly bel­li kom­pa­ni­ýa­la­ryň elekt­rou­lag­la­ry bi­len bir ha­tar­da, ozal ady eşi­dil­me­dik şe­re­ket­le­riň hem ulag­la­ry­ny gör­mek bol­ýar. “Piëch” at­ly şe­re­ke­tiň iş­läp dü­zen “Mark Ze­ro” at­ly elekt­ro­ka­ry­nyň ba­ta­re­ýa­sy 4 mi­nut 40 se­kunt­da 80 gö­te­rim dol­ýar. Köp ýyl­lar “Porsche”-de tej­ri­be top­lan To­ni Pi­eh ta­ra­pyn­dan dö­re­di­len şe­re­ke­ti­ň taý­ýar­lan bu ula­gy­nyň ba­ta­re­ýa­sy ýo­ka­ry tok aky­my­na çy­dam­ly bo­lup, ol gyz­ma­ýar. Pi­eh tä­ze ula­gyň bir ge­zek­ki zar­ýa­dy bi­len 500 km ýol ge­çip bil­jek­di­gi­ni aýd­ýar.

Üç he­re­ket­len­di­ri­ji­si bo­lan ulag 0-100 km/sa­gat tiz­li­ge 3,2 se­kunt­da ýet­ýär. Ula­gyň ýo­ka­ry tiz­li­gi 250 km/s. Şeý­le hem bu ula­g mo­dul­ýar bol­ma­gy bi­len ta­pa­wut­lan­yp, kä­bir bö­lek­le­ri­ni ça­l­şyp bol­ýar. My­sal üçin, gel­jek­de has ýe­ňil ýa-da has güýç­li ba­ta­re­ýa çyk­sa, hä­zir­ki­si bi­len çal­şyp bol­ar. Pi­eh bu teh­no­lo­gi­ýa­ny gib­rid ulag­lar­a, hat­da ben­zin bi­len iş­le­ýän ulag­la­ra hem or­naş­dy­ryp bol­jak­dy­gy­ny aýd­ýar. Şe­re­ket nus­ga­lyk gör­nü­şi taý­ýar­la­nan ula­gyň iki we dört orun­lyk hem-de SUV mo­del­le­ri­ni ön­dü­rer.
Hä­zir­ki wagt­da elekt­rou­la­gla­ra zar­ýad ber­mek üçin köp wag­tyň ge­rek­di­gi sü­rü­ji­le­ri ikir­jiň­len­dir­ýär­. Em­ma tä­ze teh­no­lo­gi­ýa­lar bu me­se­lä­ni ara­dan aý­rar. Go­laý­da “Porsche” kom­pa­ni­ýa­sy hem 15 mi­nut­lyk zar­ýa­dy bi­len 400 km ýol geç­ýän ula­gy­ny hö­dür­läp­di. Ýa­kyn wagt­dan elekt­rou­lag­la­ra zar­ýad ber­mek hem ada­ty ýan­gyç­ly ulag­la­ryň ba­gy­ny dol­dur­mak ýa­ly ju­da az wagt alar.

ýy­lyň aw­tou­la­gy
Serginiň öň ýa­nyn­da “Ýew­ro­pa­da ýy­lyň aw­tou­la­gy” saý­lan­dy. Baş baý­rak 23 ýurt­dan 60 žur­na­lis­tiň ses ber­me­gin­de “Ja­gu­ar”-yň “I-PACE” at­ly SUV elekt­ro­ka­ry­na be­ril­di.
Ser­gi­de “Bu­gat­ti”-niň “La Voi­tu­re Noi­re” at­ly su­perl­ýuks ula­gy ta­nyş­dy­ryl­dy. Ital­ýan bren­di­niň bu ula­gy 1936-1938-nji ýyl­lar ara­ly­gyn­da ön­dü­ri­len “Ty­pe 57 SC At­lan­tic” mo­de­li­ne meň­ze­di­lip­dir. Ga­ra reňk­li ula­gyň kuw­wa­ty 1479 at güý­jü­ne ba­ra­bar bo­lup, oňa 12 503 150 dol­lar ba­ha ke­sil­di.
Ser­gi­de “Goo­dyear” kom­pa­ni­ýa­sy uç­ýan ulag­la­ra ni­ýet­le­nen “Aero” at­ly ti­g­ri­ni gör­kez­di. Ýer­de du­ran ma­ha­ly beý­le­ki­ler­den ta­pa­wu­dy bol­ma­dyk ti­gir ulag uçup baş­lan­soň, aý­la­nyp, ula­gyň öňe he­re­ket et­me­gi­ne kö­mek ed­ýär.
Ne­mes kom­pa­ni­ýa­sy “Volks­wa­gen” “ID Bug­gy” at­ly nus­ga­lyk elekt­ro­ka­ry­ny ta­nyş­dyr­dy. Iki orun­lyk ulag 1964-1971-nji ýyl­lar ara­ly­gyn­da ön­dü­ri­len “Manx” mo­de­li­ne meň­ze­di­lip­dir. Ýol­suz ýer­de ýö­räp bil­ýän ulag su­wa hem çy­dam­ly.

Ilkinji elektrokary
Aw­tou­lag­la­ryň di­zaý­ny bi­len meş­gul­lan­ýan “Pi­nin­fa­ri­na” kom­pa­ni­ýa­sy kuw­wa­ty 1900 at güý­jü­ne ba­ra­bar il­kin­ji ula­gy­ny ta­nyş­dyr­dy. “Bat­tis­ta” at­ly elekt­ro­kar 120 kWh ba­ta­re­ýa­sy ar­ka­ly 480 ki­lo­metr ýol geç­ýär. Oňa 40 mi­nut­da 80 gö­te­rim zar­ýad be­rip bol­ýar. 100 km/sa­gat tiz­li­ge 2 se­kunt­da ýet­ýän ula­gyň ýo­ka­ry tiz­li­gi sa­gat­da 350 km. Ulag­dan je­mi 150-si­niň ön­dü­ril­jek­di­gi ha­bar be­ril­di.
BMW kom­pa­ni­ýa­sy “M850i In­dividual Night Sky” at­ly üýt­ge­şik ula­gy hö­dür­le­di. Di­ňe bi­ri ön­dü­ri­len ula­gyň içi me­teo­r­it daş­la­ry bi­len be­ze­lip­dir.
“Mercedes-Benz” EQV at­ly mik­ro­aw­to­bu­sy­ny ta­nyş­dyr­dy. 8 orun­lyk elekt­rou­lag bir ge­zek­ki zar­ýa­dy bi­len 400 km ýol kül­ter­le­ýär. Elekt­ro­kar­la­ry­nyň sa­ny­ny art­dyr­mak is­le­ýän ne­mes bren­di­niň tä­ze ula­gy­nyň kuw­wa­ty 201 at güý­jü­ne ba­ra­bar.
Dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy aw­tou­lag kom­pa­ni­ýa­sy “Kia” hem ser­gä tä­ze ulag­la­ry­ny ge­ti­rip­dir. Ko­reý bren­di­niň nus­ga­lyk ula­gy­nyň için­de je­mi 21 sa­ny ek­ran bar. Şeý­le-de, onuň daş­ky di­zaý­ny we çy­ra­la­ry örän üýt­ge­şik.

Hyzmataşlyk ederler
Ger­ma­ni­ýa­nyň iki iri kom­pa­ni­ýa­sy, şol bir­wag­tyň özün­de bir­nä­çe ýyl­lyk bäs­deş­ler BMW bi­len “Mercedes-Benz” (“Da­im­ler” to­pa­ry) kom­pa­ni­ýa­la­ry sü­rü­ji­siz ulag­la­ry bi­le­lik­de taý­ýar­la­mak üçin yla­la­şyk ga­zan­dy­lar. Mun­dan ozal hem elekt­ro­kar­la­ryň önüm­çi­li­gi üçin 1 mil­liard dol­lar­lyk şert­na­ma bag­la­şan­dyk­la­ry­ny aý­dan kom­pa­ni­ýa­lar tä­ze teh­no­lo­gi­ýa­nyň 2020-nji ýyl­da taý­ýar bol­jak­dy­gy­ny bel­le­ýär­ler. 5-nji de­re­je­li aw­to­nom ulag­la­ryň (sü­rü­jä hiç hi­li ze­rur­lyk ýok) go­laý gel­jek­de peý­da bol­jak­dy­gy bel­le­nil­ýär. Yg­ty­bar­ly ulag­la­ry ön­dür­mek­de dün­ýä bel­li ne­mes kom­pa­ni­ýa­la­ry aw­to­nom sü­rüş hem-de elekt­ro­kar teh­no­lo­gi­ýa­syn­da “Tes­la”, “Go­og­le” ýa­ly kom­pa­ni­ýa­lar­dan yz­da gal­mak is­le­me­ýär. Şeý­le hem elekt­ro­kar ba­ta­re­ýa­la­ry­nyň önüm­çi­li­gin­de hy­taý brend­le­rin­den oz­dur­mak is­le­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА