Kam­bo­ja di­li­niň elip­bi­ýin­de 74 harp bo­lup, ol bu ugur­da dün­ýä­de bi­rin­ji ýer­de dur­ýar.
Gü­nor­ta Af­ri­ka­da gep­le­şil­ýän af­ri­kaans di­lin­de ha­me­leo­na “werk­le­ur­man­net­ji­es” di­ýil­ýär. Bu söz “reňk­li ki­çi adam” diý­me­gi aň­lad­ýar.
Iň­lis ýa­zy­jy­sy, şa­hy­ry we dra­ma­tur­gy Wil­li­am Şeks­pir 1700-den gow­rak tä­ze söz dö­re­dip­dir.
Rus­ça açyk kos­mos­da gep­le­şi­len il­kin­ji dil­dir.
Tä­ze dil öw­ren­mek üçin or­ta­ça 480 sa­gat ge­rek bol­ýar.
Hy­taý Halk Res­pub­li­ka­syn­da iň­lis­çe gep­leş­ýän­le­riň sa­ny Ame­ri­ka­nyň Bir­le­şen Ştat­la­ryn­da­ky­dan köp­dür.
Kon­go De­mok­ra­tik Res­pub­li­ka­sy­nyň paý­tag­ty Kin­şa­sa dün­ýä­de fran­suz di­lin­de gep­le­şil­ýän ikin­ji uly şä­her ha­sap­lan­ýar.
Gip­po­po­tam ga­dy­my grek­çe­de “der­ýa aty” diý­me­gi aň­lad­ýar.
Dün­ýä­de 7 müň dil­de gep­le­şil­ýär.
Os­mi­nog­la­ryň kä­bir gör­nü­şi bir-bir­le­ri bi­len reňk­le­ri­ni üýt­get­mek ar­ka­ly ha­bar­laş­ýar­lar.
Jüý­je­le­ri ýu­murt­ga­dan çy­kan­dan bir gün­den soňra, ene to­wuk kür­kül­de­mek ar­ka­ly jüý­je­le­ri bi­len dü­şü­ni­şip bil­ýär.
Haý­sy mil­let­den­di­gi­ne ga­ra­maz­dan, bä­bek­le­riň il­kin­ji aýd­ýan sö­zi adatça “däd­de” bol­ýar.
Bä­bek­ler öz ene di­lin­de ag­la­ýar.
“Ýa­lta jan­da­ryň” kä­bir gör­nü­şi­ Gü­nor­ta Ame­ri­ka­da “Aý” diý­lip at­lan­dy­ryl­ýar. Bu söz bu jan­dar­la­ryň bir-bir­le­ri bi­len ha­bar­laş­mak üçin çy­kar­ýan çir­kin se­sin­den dö­re­di­lip­dir.
Al­ban­ça­da mur­ty aň­lad­ýan 27 söz bar.
Pa­pua-Tä­ze Gwi­ne­ýa­da 840 dil­de gep­leş­ýän halklar ýa­şa­ýar.
Tom­za­gyň bir gör­nü­şi (“Xes­to­bi­um ru­fovil­lo­sum”) öz ara­la­ryn­da jyr­ryl­da­mak ar­ka­ly ha­bar­laş­ýar. Bu ses te­leg­raf ara­gat­na­şy­gyn­da ula­nyl­ýan Mor­ze ko­du­na meň­ze­ýär.
Ga­wai di­lin­de (‘Ōle­lo Ha­wai‘i) älem­go­şa­ry aň­lad­ýan iki ýüz­den gow­rak söz bar.
Is­pa­ni­ýa­nyň Go­me­ro ada­syn­da adam­lar sy­gyr­mak ar­ka­ly gep­leş­ýär­ler. Tür­ki­ýä­niň Ga­ra de­ňziň ke­na­ryn­da­ky dag­lyk ýer­le­rin­de hem “sy­ky­lyk” di­lin­de gep­leş­ýän­ler bar.