Häzirki wagtda tebigat üçin uly mesele bolup durýan zyňyndylary ýok etmek üçin dürli taslamalar durmuşa geçirilýär. ABŞ-nyň Waşington uniwersitetiniň hünärmenleri plastmassa zyňyndylaryndan uçar ýangyjyny öndürmegiň usulyny oýlap tapdylar. Ylmy topara ýolbaşçylyk edýän Hanwu Lei bu usulyň şeýle zibilleri gaýtadan peýdalanmak üçin has aňsat we iň gowy usullaryň biri boljakdygyny belleýär. Hünärmenler polietilen we plastmassa önümleriniň zyňyndylaryndan, suw we süýt gaplaryndan, plastmassa torbalaryndan peýdalanypdyr. Hanwu plastmassany eretmegiň aňsat däldigini, himiki baglanyşyklaryň çözülmegi üçin katalizatora zerurlyk duýulýandygyny belleýär. Şeýle hem ony ýokary gyzgynlykda eretmeli bolýar.
Maglumatlara görä, dünýäniň zibil taşlanýan ýerlerinde millionlarça tonna plastmassa bolup, olaryň gaýtadan işlenmegi üçin halkara söwdasy hem edilýär. Bu zyňyndylar, esasan hem, deňiz jandarlary üçin howply bolup durýar.
Hünärmenler öz oýlap tapan usullaryny gysga wagtda durmuşa geçirip boljakdygyny we plastmassany has az işlemek arkaly dizel ýangyjynyň hem alnyp bilinjekdigini belleýärler. Ýeri gelende aýtsak, plastmassa galyndylaryndan ýangyç almak üçin başga-da birnäçe taslamalaryň üstünde işlenilýär.
Ylmy iş barada “Applied Energy” žurnalynda makala çap edildi.