Eziz Wa­ta­ny­myz ga­dy­my me­de­ni­ýet­le­riň si­wi­li­za­si­ýasy­nyň oja­gy­dyr. Ýur­duň äh­li ýe­rin­de ga­dy­my ýa­dy­gär­lik­le­riň tu­tuş top­lu­my bar. Ga­dy­my şä­her­le­riň we dür­li ga­dy­my ga­la­la­ryň heniz hem ta­ry­hy yz­la­ry ýa­tyr. Bu ýer­de irki döwürlere de­giş­li en­çe­me ýa­dy­gär­lik­ler sak­la­nyp ga­lyp­dyr. Gü­neş­li Di­ýa­ry­myz Änew, Ba­ga­bat, Nu­saý, Al­tyn­de­pe, Aby­wert, Sa­rahs, Ga­ra­gan, Täk­ga­la, Ma­şat-Mis­se­ri­ýan, Daň­da­na­kan, Ür­genç, Was, Şäh­ri-Bos­san, Mar­gia­na, Amul, Na­maz­ga­de­pe, Paryz­de­pe, Go­ňur­de­pe ýa­ly dün­ýä yl­my­nyň üns mer­ke­zin­de du­ran, özü­ne müň­ýyl­lyk­la­ryň ta­ry­hy­ny siň­di­ren ýüz­ler­çe ar­hi­tek­tu­ra we ar­heo­lo­gi­ýa ýa­dy­gär­lik­le­ri­ne, me­de­ni-ru­hy gym­mat­lyk­la­ra baý ýurt.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň taý­syz ta­gal­la­la­ry ne­ti­je­sin­de, ýur­du­my­zyň gym­mat­ly me­de­ni-ta­ry­hy ýa­dy­gär­lik­le­ri­ni go­rap sak­la­mak, me­de­ni mi­ra­sy öw­ren­mek we hal­ka ýaý­mak ba­bat­da en­çe­me iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar. 1999-njy ýyl­da ga­dy­my Mer­w, 2005-nji ýyl­da Kö­ne­ür­gen­jiň ýa­dy­gär­lik­le­ri, 2007-nji ýyl­da ga­dy­my Nu­saý ga­la­sy ÝU­NES­KO-nyň Bü­tin­dün­ýä mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na gi­ri­zil­di. Soň­ky ýyl­lar­da ýur­du­myz­da ar­heo­lo­gi­ýa yl­my-bar­lag­la­ry­nyň ge­ri­mi has-da gi­ňel­di­lip, bu ugur­da hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gyna hem uly orun be­ril­di. Mu­ňa bel­li ar­heo­log Wik­tor Iwa­no­wiç Sa­ria­ni­di­niň ga­dy­my Mar­guş ýur­du­nyň paý­tag­ty ha­sap­lan­ýan Go­ňur­de­pe­de soň­ky 30 ýyl­dan gow­rak wag­tyň do­wa­myn­da ge­çi­ren ga­zuw-ag­ta­ryş­ işleriniň ne­ti­je­sin­de dün­ýä me­de­ni­ýe­ti­niň öň yl­ma nä­bel­li bo­lan tä­ze oja­gy­nyň – Mar­gia­na me­de­ni­ýe­ti­niň açyl­ma­gy hem my­sal­dyr.
Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da ýakynda san­ly wi­deoa­ra­gat­na­şyk ar­ka­ly ge­çi­ri­len Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň mej­li­sin­de 2019-njy ýy­lyň do­wa­myn­da ýur­du­my­zyň ta­ry­hy-me­de­ni ýa­dy­gär­lik­le­rin­de möw­süm­le­ýin al­nyp bar­lan ar­heo­lo­gik ga­zuw-ag­ta­ryş iş­le­ri­niň ne­ti­je­le­ri we ýü­ze çy­ka­ry­lan ta­pyn­dy­la­ry döw­le­ti­mi­ziň mu­zeý­le­ri­ne tab­şyr­mak ba­ra­da hem aý­dy­lyp ge­çil­di. Ýur­du­my­zyň Ahal we­la­ýa­ty­nyň çä­gin­dä­ki Abi­werd, Pa­ryz­de­pe, Şäh­ri­haý­bar we Şäh­rys­lam, Bal­kan we­la­ýa­tyn­da­ky “Ga­dy­my De­his­tan”, Da­şo­guz­da­ky Ker­wen­sa­raý, Le­bap we­la­ýa­tyn­da­ky Amul, Da­ýa­ha­tyn, Ma­ry­da­ky Uly gyz­ga­la, Ab­dyl­la­han ýa­dy­gär­lik­le­rin­de ge­çi­ri­len ga­zuw-ag­ta­ryş we re­je­le­ýiş iş­le­ri­niň do­wa­myn­da gym­mat­ly ta­pyn­dy­la­ryň köp san­ly­sy­nyň üs­tün­den ba­ryl­ma­gy, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­lan­gy­jy bo­ýun­ça mil­li mi­ra­sy­my­zy öw­ren­mek, ös­dür­mek we dün­ýä ýaý­mak ba­ra­da ama­la aşy­ryl­ýan iş­leriň bar­ha ýaý­baň­lan­ýan­dy­gy­ny gör­kez­ýär. Bu ta­ry­hy ta­pyn­dy­la­ryň Ahal we­la­ýa­tyn­da­ky “Ak Bug­daý” mil­li mu­ze­ýi­ne, Le­bap we Ma­ry we­la­ýat­la­ry­nyň Ta­ry­hy we ül­kä­ni öw­re­niş mu­zeý­le­ri­ne be­ril­me­gi ýur­du­my­zyň baý ta­ry­hy bi­len gy­zyk­lan­ýan­lar üçin gym­mat­ly gol­lan­ma öw­rü­ler.
Umu­man, bu ta­ry­hy eser­ler ýur­du­my­zyň baý öz­bo­luş­ly me­de­ni mi­ra­sy­ny şöh­le­len­dir­ýär we mu­ze­ýe gel­ýän adam­lar­da öz ýa­şa­ýan ül­ke­si­niň ta­ry­hy bi­len ýa­kyn­dan ta­nyş­ma­ga uly müm­kin­çi­lik be­rer. Baý ta­ry­hy­my­zyň, mil­li me­de­ni gym­mat­lyk­la­ry­my­zyň yl­my esas­da öw­re­nil­me­gi­ne giň ýol açan hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ze hal­ky­my­zyň al­ky­şy­nyň çä­gi ýok.

Aý­gül BER­DI­ÝE­WA,
Hal­ka­ra yn­san­per­wer ylym­la­ry we ösüş
uni­wer­si­te­ti­niň ta­ly­by.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА