Gün­de­lik dur­mu­şy­my­za or­na­şan komp­ýu­ter­ler­dä­ki harp­lar­dan baş­ga-da bir­nä­çe şe­kil­jik­ler bar. Eýsem, hat ýa­zy­lan­da hem ula­nyl­ýan bu dyn­gy bel­gi­le­riniň we beý­le­ki ny­şanjyk­la­ryň nä­hi­li ma­ny­sy bar­ka?
Hä­zir­ki wagt­da is­len­dik dil­de gep­le­ýän ada­ma hem düş­nük­li bo­lan smaý­lik­ler ýa­ly, komp­ýu­ter kla­wia­tu­ra­syn­da­ky ny­şan­la­ryň hem kö­pü­si elekt­ron en­jam­la­ryň peý­da bol­ma­gyn­dan has öňem bar­dy. Bi­ziň di­li­miz­de smaý­lik di­ýil­ýän gü­ler­ýüz ny­şan­jy­gy­na köp dil­de “emo­ji” di­ýil­ýär. “Emo­ji” ýa­pon­ça söz bo­lup, su­rat ma­ny­syn­da­ky “e” hem-de harp ma­ny­syn­da­ky “mo­ji” söz­le­rin­den eme­le ge­lip­dir. Gü­ler­ýüz di­ýil­ýän­di­gi­ne ga­ra­maz­dan smaý­lik­le­riň duý­gy­ny, gün­de­lik dur­muş­da ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýän iş­le­ri aň­lad­ýan ýüz­ler­çe gör­nü­şi bar. Elekt­ron poç­ta­lar­da­ky “@” bel­gi­si hem ýa­zuw­da komp­ýu­ter­den we in­ter­net­den has öň peý­da bo­lup­dyr.
türk­men di­lin­de “we” diý­me­gi aň­lad­ýan bu şe­kiliň la­tyn­ça­ “and per se and” (“öz-özün­den”) sö­zün­den ge­lip çy­kan­dy­gy­ aý­dyl­ýar. Hä­zir­ki wagt­da bu bel­gi iki ma­ny­da hem ula­nyl­ýar. La­tyn ýaz­gy­la­ryn­da bu bel­gi­niň mi­la­dy­dan ozal­ky 500-nji ýyl­lar­dan bä­ri ula­nyl­ýan­dy­gy bel­le­nil­ýär.
as­man­da­ky ýyl­dyz­la­ry haý­sy­dyr bir ýa­kyn­laş­dy­ry­jy gu­ral bol­maz­dan, aň­sat­lyk bi­len saý­ga­ryp bol­ýar. Biz­den mil­li­on­lar­ça ki­lo­metr uzak­da­ky bu ýag­ty ji­sim­ler bu­lut­syz gi­je­ler­de me­se-mä­lim gö­rün­ýär. Şol se­bäp­li ir­ki dö­wür­ler­de ma­te­ma­tik­ler ýyl­dy­zyň şe­ki­li­ni kö­pelt­mek bel­gi­si hök­mün­de ýa­zyp baş­lap­dyr­lar. Soň­ky ýyl­lar­da bol­sa, beý­le­ki ýaz­gy­lar­da äh­mi­ýet­li za­dy ala­mat­lan­dyr­mak üçin ýyl­dyz­jyk ula­ny­lyp baş­la­nyp­dyr.
in­ter­netiň peýda bolmagy bi­len bu bel­gi has köp ula­ny­lyp baş­lan­dy. Hat, su­rat we beý­le­ki mag­lu­mat­la­ry dün­ýä­niň alys­da­ky kün­je­gi­ne göz açyp-ýu­ma­sy sa­lym­da iber­mek­de peý­da­la­nyl­ýan elekt­ron poç­ta­lar­da bu bel­gi ýa­zyl­ýar. Onuň iň­lis di­lin­dä­ki ady “each”, ýag­ny “her bi­ri” diý­mek. Bu bel­gi in­ter­net peý­da bol­maz­dan ozal bö­lek söw­da sa­tu­wyn­da ula­ny­lyp­dyr. Hä­zir­ki wagt­da hem kä­bir ýurt­da sa­tyl­ýan ha­ryt­la­ryň ýü­zün­de bu bel­gi­ni gör­mek bol­ýar. My­sal üçin, “5 dol­lar @ 3 žur­nal” diý­lip ýa­zy­lan bol­sa, bir ga­byň ýa-da buk­ja­nyň için­de üç žur­na­lyň bar­dy­gy we ola­ryň her bi­ri­niň ba­ha­sy­nyň 5 dol­lar­dy­gy­ny aň­lad­ýar.
gö­ze­nek diý­lip at­lan­dy­ryl­ýan bu bel­gi ter­tip san­la­ryň öň ýa­nyn­da go­ýul­ýar. Ga­zet-žur­nal­lar ýa­ly dö­wür­le­ýin ne­şir­ler­de bol­sa, ne­şi­riň sa­ny­ny gör­kez­mek­de ula­nyl­ýar. Şeý­le hem mas­sa bir­li­gi hök­mün­de funt ula­nyl­ýan kä­bir ýer­ler­de funt ma­ny­syn­da getirilýär.
or­ta asyr­lar­da la­tyn­ dilinde peý­da bo­lan “vir­gu­le” (otur) we “ti­re” (çy­zy­jak) bel­gi­le­rin­den eme­le ge­len­di­gi çak­la­nyl­ýar. Hä­zir­ki wagt­da in­ter­net sa­hy­pa­la­ry­nyň at­la­ryn­da, se­ne gör­ke­zi­len­de, bel­li bir wagt­da ge­çi­len tiz­lik we beý­le­ki ýer­ler­de ula­nyl­ýar.
kä­bir ýer-ýurt at­la­ryn­da ga­bat gel­ýän bu bel­gi kä­bir dil­de söz­le­ri gys­galt­mak üçin u­la­nyl­ýar. Şeý­le hem internetde HTML kod­la­ryn­da peýdala­nyl­ýar.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА