Awst­ra­li­ýa­nyň we ABŞ-nyň alym­lar to­pa­ry um­man­la­ryň ýag­da­ýy­ny sel­je­rip, adam­la­ryň tä­si­ri­niň az bo­lan suw ýü­zü­niň meý­dan­la­ry­nyň muk­da­ry­ny ha­sap­la­dy­lar. Alym­la­ryň bar­lag­la­ry “Cur­rent Bio­lo­gy” žur­na­lyn­da çap edi­lip­dir. Bar­lag­la­ryň ne­ti­je­si­ne gö­rä, el deg­ril­me­dik suw­ ýü­zü­niň umu­my meý­da­ny 55 mil­li­on ine­dör­dül ki­lo­met­re deň­dir – de­giş­li­lik­de, dün­ýä um­man­la­ry­nyň 13 gö­te­ri­mi we bu suw ýü­zü­niň meý­dan­la­ry­nyň hem bäş gö­te­ri­me go­la­ýy ka­nun esa­syn­da go­ral­ýar. Alym­lar öz bar­lag­la­ryn­da ýük da­şa­mak, trans­port, ba­lyk­çy­lyk, se­na­gat önüm­çi­li­gin­den ga­lan zeý suw­la­ry we oba ho­ja­lyk dö­kün­le­ri ýa­ly adam­zat iş­jeň­li­gi­niň 12 gör­nü­şi­niň um­man­la­ra ýe­tir­ýän tä­si­ri­ni öw­re­nip­dir­ler. Um­man suw­la­ry­na 15 sa­ny tä­sir et­me­dik ýag­daý, el deg­ril­me­dik ha­sap­la­nyp, ol ýer­de ada­myň tä­si­ri 10 gö­te­rim­de­nem az bo­lup çyk­yp­dyr. Ne­ti­je­de, alym­lar iň giň “ýa­ba­ny” suw ýü­zü­niň meý­dan­la­ry­nyň Hin­di-Ýu­waş um­man se­bi­tin­de, şeý­le hem, Ark­ti­ka­da we An­tark­ti­ka­da ýer­leş­ýän­di­gi­ni we ola­ryň meý­da­ny­nyň tak­my­nan 16 mil­li­on ine­dör­dül ki­lo­met­re ba­ra­bar­dy­gy­ny anyk­la­dy­lar. Af­ri­ka­nyň gü­nor­ta­syn­da­ky suw­la­ryň adam­la­ryň iň az bo­lan suw­lar­dy­gy bel­li bol­dy. Bar­lag ge­çi­ren hü­när­men­le­riň pi­ki­ri­çe, şeý­le “ýa­ba­ny” zo­lak­lar Ýe­riň eko­lo­gi­ýa­sy üçin mö­hüm rol oý­na­ýar, se­bä­bi bio­lo­gi­ki gör­nüş­le­riň dür­li-dür­lü­li­gi­niň de­re­je­si beý­le­ki se­bit­le­re ga­ra­nyň­da, has ýo­ka­ry. Şeý­le suw meý­dan­la­ry­ny go­ra­mak Ze­mi­niň bio­dür­lü­li­gi­ni go­rap sak­la­ma­ga kö­mek ed­ýär.

Gyzykly bolup bilerЕЩЕ ОТ АВТОРА