Şar ýarylsa batly ses çykarýar. Ony çişirip durkaňyz ýarylsa, gorkýaňyzmy? Megerem, gorkmaýan ýok bolsa gerek. Näme üçin şar ýarylanda güýçli ses çykarýar? Ilki galyň bolýan şar çişirildigice ýukalýar. Eýsem, iňňe çümdürilende hem ýarylmaýan şar gördüňizmi? Geliň, muny tejribe arkaly barlap göreliň!
Gerekli esbaplar: Şar, iňňe, inli skoç.
Şary orta ululykda çişiriň! Agzyny daňyň! Bir bölek skojy kesip, şara berkje ýelmäň! Soňra bolsa iňňäni skoçly ýere çümdüriň! Adatça, haýsydyr bir ýiti zat degeninde şar güýçli ses bilen ýarylýar. Emma skojyň üstünden çümdürilende iňňäniň şary ýarmaýandygyny görersiňiz!
Netije: içindäki howa şary daşaryk itýär. Şar hem içindäki howany gysýar. Şeýlelikde, şar dartylyp durýar. Onuň deşilmegi bilen içindäki howa şary ýyrtyp, bat bilen daşaryk çykýar. Gysga wagtda bolup geçýän bu hadysa howada yrgyldy emele getirip, güýçli ses çykarýar. Emma şaryň skoçly ýerinden iňňe çümdürilende, içindäki basyş güýji şary ýyrtyp bilmeýär. Sebäbi, skoç berk bolansoň, onuň ýyrtylmagynyň öňüni alýar. Şar ýyrtylmasa-da, az salymdan içindäki howa çykyp, pyssarýar.
Dürli ulaglaryň tigirlerinde, futbol we woleýbol toplarynyň içinde hem şeýle basyşly howa bolýar. Üns beren bolsaňyz, awtoulagyň tigirlerine ýel berlende onuň basyşy hem ölçenýär. Aşa köp ýel berilse, ýagny tigriň içine has köp howa goýberilse, içindäki basyş köpelip, ýarylmagy mümkin.